Filiz Özdem’in Sırlarla Dolu Konak Adlı Eserinde Deyimler

Yıl 2017, Sayı: 38, 59 - 76, 18.12.2017

Birsel Oruç Aslan

https://doi.org/10.21497/sefad.376508

Öz

Deyimler bir dilin gelişmişliğinin göstergesidir. Bu sebeple dilde önemli
bir yer tutar. Ana dilini öğrenmeye başlayan çocuğun soyut kavramları anlayıp
kavraması oldukça zordur, fakat deyimlerle soyut durumları anlatabileceğini
okul öncesi çağlarda anlamaya başlar. Bu yüzden çocuğa hitap eden eserlerde
deyimlere ne ölçüde yer verildiği önemlidir. Çocuk edebiyatı alanında oldukça
üretken olan Filiz Özdem’in Sırlarla Dolu
Konak adlı eseri de ilk gençlik romanı olarak kabul edilen 10-12 yaş
grubuna hitap eden bir eserdir. Eser ilk olarak Haziran 2012’de YKB yayınları
arasında basılmış, bugüne kadar da beş baskısı yapılmıştır. 118 sayfalık bir
ilk gençlik romanı olarak kaleme alınan eserde Filiz Özdem yalın bir dil
kullanmıştır. Eserde deyimlerin çokluğu ve herkes tarafından bilinen, dilde
çokça kullanılan deyimler olduğu göze çarpmaktadır. Biz bu çalışmayla Sırlarla
Dolu Konak adlı eserde geçen deyimlerin neler olduğunu, nasıl
kullanıldığını, dil özelliklerini yapıları bakımından vermeye ve varsa kalıp
dışındaki kullanımlarını tespite çalıştık. 19 Temmuz 1965 İstanbul doğumlu
Filiz Özdem İtalyan Lisesinden mezun olduktan sonra, İstanbul Üniversitesi
Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünü bitirdi, aynı bölümde yüksek lisans
programına devam etti. Saydam ve Seyirci
adıyla şiirleri yayımlanan Filiz Özdem Urfa, Balıkesir, Mersin, Mardin, Kars
illeri için şehir monografileri hazırladı. Pasolini'nin Fildişi Kulenin
Dışından ve Luigi Malerba'nın İçimdeki Şahmaran adlı kitaplarını İtalyancadan
Türkçeye çevirdi. Ressamlarla ilgili yirmiye yakın kataloğun metinlerini yazan
Özdem'in birçok gazetede yayımlanmış yazıları, çeşitli dergilerde çıkmış
şiirleri, yorumlayıcı sanat metinleri ve çevirileri var. Korku Benim Sahibim (2010), Düş Hırkası (2009), Yalan Sureleri (2010),
Rüya Bekleyen Adam (2013), Aşk Meçhule Yürür (2015) gibi romanları da
bulunan Özdem, daha ziyade 3-12 yaş grubuna hitap eden hikâyeler yazmıştır.

Anahtar Kelimeler

Filiz Özdem, deyimler, Sırlarla Dolu Konak

Idioms in Filiz Özdem’s Sırlarla Dolu Konak

Öz

Idioms indicate a sense of richness in a language. Thus idioms have a
significant place in a language. Understanding and comprehending abstract
concepts is rather difficult for a child who is just learning his/her native
language. In this context idioms help pre-school children in their
understanding of abstract situations. Therefore the amount of idioms that are
present in children’s books is crucial. This paper explores the idioms in terms
of both quality and quantity in Filiz Özdem’s novel Sırlarla Dolu Konak.
Filiz Özdem has an important place in children and teenage literature. She has
written productively for a wide range of age groups. Filiz Özdem’s novel
entitled Sırlarla Dolu Konak is
regarded as early youth novel mainly addressing the age group between 10-12.
This novel was first published by YKY in June 2012. So far the book has been
published for five times indicating its popularity among young readers. The
book, which consists of 118 pages, employs a simple and clear language. Thus,
the frequency and usage of idioms in the novel are many. It is observed that
the idioms used in the novel are commonly used and known by most of the
readers. This paper attempts to determine, list and define the idioms in the
novel, and to identify how the author has used them in terms of syntax, style
and lexical features.

Anahtar Kelimeler

Filiz Özdem, idioms, Sırlarla Dolu Konak

Kaynakça

• AKSOY, Ömer Asım (1993). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü I-II. İstanbul: İnkılâp Yay.
• ÇOTUKSÖKEN, Yusuf (2004). Türkçe Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü. İstanbul: Toroslu Kitaplığı. 1. bs.
• HENGİRMEN, Mehmet (2007). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 2-Deyimler Sözlüğü. Ankara: Engin Yayınevi.
• http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_atasozleri&arama=kelime&guid=TDK.GTS.
• Millî Kütüphane Başkanlığı (1997). Türk Atasözleri ve Deyimleri I-II. İstanbul: MEB Yay. 3 bs.
• ÖZDEM, Filiz (2015). Sırlarla Dolu Konak. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 5 bs.
• TOPAL, Semih (2015). Almıla Aydın'ın Gezgin Dedektifler Serisinde Deyimlerin Yapısal İncelemesi. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi.
• Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yay. 10 bs.