Millî Kütüphanede Kayıtlı 06 Mil Yz A 803 Numaralı Şiir Mecmuası

Yıl 2017, Sayı: 38, 211 - 264, 18.12.2017

Kamil Ali Gıynaş

https://doi.org/10.21497/sefad.377079

Öz

Muhteva bakımından muhtelif çeşitleri bulunan mecmualardan biri de şiir
mecmualarıdır. Şiir mecmuaları vasıtasıyla edebiyat tarihine ait birçok bilgi
edinmek mümkündür. Mecmuanın derlendiği dönemde revaçta olan, kaynaklarda
kendisinden hiç bahsedilmeyen, döneminde beğenilen bir şair olmasına rağmen
biyografik kaynaklara girme şansı bulamayan, kaynaklarda adı geçmesine rağmen
günümüze divanı ya da herhangi bir eseri ulaşamayan şairlerin şiirlerinden
yahut bir şairin mürettep divan nüshalarında bulunmayıp da mecmualarda bulunan
şiirlerinden haberdar olmak bu bilgilerden bazılarıdır. Bu çalışmanın esasını
Millî Kütüphanede kayıtlı Yz A 803 numarayla kayıtlı 138 varaklık şiir
mecmuasının ayrıntılı olarak tanıtımı ve MESTAP’a göre tablo hâline getirilmiş
şekli teşkil etmektedir. Mecmuada 134 şaire ait 530 şiir ve şairleri tespit
edilemeyen 85 şiirle toplam 615 adet şiir bulunmaktadır. Gazel, kasîde,
musammat (tahmîs, müseddes, müsebba’, terkîb-i bend) gibi farklı nazım
şekilleriyle söylenmiş şiirler bulunan mecmuada en fazla şiir Bâkî’ye aittir.

Anahtar Kelimeler

Klâsik Türk Edebiyatı, mecmua geleneği, şiir mecmuaları, MESTAP

The Poetry Collection Numbered 06 Mil Yz A 803 at the National Library

Öz

Poetry collections are one of the collections which have various varieties
in terms of content. It is possible to obtain a lot of information about the
history of literature through the poetry collections. The poems which were
popular in the period when the collection was compiled but were not mentioned
in the sources themselves, the poets who were liked in the period but had no
chance to enter into the biographical sources and the poems which could not
take place in the daily divan or any other works even though they were
mentioned in sources are some of this information. The basis of this study is
the detailed presentation of the poetry collection of Yz A 803 at the National
Library and the table based on MESTAP.  The
collection consists of 138 varak. There are 530 poems which are the works 134
poets in total. There are a total of 615 poems whose poets can not be
identified. In the poetry collection, there are gazels, kasides and musammats
(tahmîs, müseddes, müsebba’, terkîb-i bend). The poet whose poems are included
most is Bâkî.

Anahtar Kelimeler

Classical Turkish Literature, tradition of collection, poetry collections, MESTAP

Kaynakça

• AK, Coşkun (2001). Bağdatlı Rûhî Dîvanı. Bursa: Uludağ Üniversitesi Yay.
• AKGÜL, Ahmet-ÇETİN Kamile (2013). “Millî Kütüphanede Kayıtlı Bulunan Bir Şiir Mecmuası Üzerine”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8 (1): 99-126.
• AKPINAR, Şerife (2015). “Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi “3469” Numarada Kayıtlı Bir Şiir Mecmûası”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 10 (8): 341-384.
• AKYÜZ, Kenan-BEKEN, Süheyl vd. (1958). Fuzûlî - Türkçe Divan. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yay.
• ATİLA, Mustafa (2013). “Millî Kütüphanede Bulunan 06 Hk 319/1 Numaralı Gazel Mecmûası Üzerine”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8 (1): 127-154.
• AYKANAT, Timuçin (2013). “Bir Mecmû’a Ekseninde Bazı Tespît ve Değerlendirmeler”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8 (1): 155-185.
• BAKIRCI, Fatih (2013). “Doğu Türkçesiyle Yazılmış Bir Mecmua I: Şair Hayâî ve Şiirleri”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8 (1): 715-743.
• CANIM, Rıdvan (2000). Latîfî – Tezkiretü’ş-şu‘arâ ve Tabsıratü’n-nuzamâ. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay.
• ÇAĞLAYAN, Bünyamin-BALABAN, Adem (2013). “Arnavutluk Devlet Kütüphanesindeki (Biblioteka Kombëtare) Türkçe Yazma Mecmualar”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8 (1): 215-235.
• ÇAVUŞOĞLU, Mehmed-TANYERİ, M. Ali (1987). Zatî Divanı (Edisyon Kritik ve Transkripsiyon) Gazeller Kısmı III. Cild. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay.
• DENİZ, Sebahat (t.y.). Tecellî Divanı: Metin Bankası.
• ERDOĞAN, Mustafa (2011). Bursalı Rahmî ve Dîvânı. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10600,bursali-rahmi-divanipdf.pdf?0 [02.10.2017].
• GENÇER, Salih (2015). “Süleymaniye Kütüphanesi Galata Mevlevihanesi Bölümü 57 Numarada Kayıtlı Şiir Mecmuasına Dair”. TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi (6): 293-327.
• GIYNAŞ, Kamil Ali (2009). Millî Kütüphanedeki Yz. A 803 Numaralı Mecmuanın Transkripsiyonlu Metni. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• GIYNAŞ, Kamil Ali (2011). “Şiir Mecmuaları Hakkında Yapılan Çalışmalar Bibliyografyası”. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (25): 245-260.
• GIYNAŞ, Kamil Ali (2014). Pervâne Bey Mecmuası (3 Cilt). İstanbul: Akademik Kitaplar.
• GÜRBÜZ, Mehmet (2012). “Şiir Mecmuaları Üzerine Bir Tasnif Denemesi”. Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII, Mecmûa: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı. haz: Hatice Aynur-Müjgân Çakır-Hanife Koncu-Selim S. Kuru-Ali Emre Özyıldırım. İstanbul: Turkuaz Yayınları. 97-113.
• KAFZÂDE FÂ’İZÎ. Zübdetü’l-eş’âr. Süleymaniye Kütüphanesi. Şehid Ali Paşa Koleksiyonu no. 1877.
• KARADAĞ, Selman (2015). “Millî Kütüphane’de Kayıtlı 06 Mil Yz. A 2860 Numaralı Şiir Mecmuası”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (38): 177-212.
• KAVAKLIYAZI, Ahmet (2015). “15. Yüzyıl Şairlerinden Diyarbakırlı Halîlî’nin Şiirleri”. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (34): 1-88.
• KILIÇ, Atabey (2012). “Şiir Mecmualarının Tasnifine Dair”. Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII, Mecmûa: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı. haz. Hatice Aynur-Müjgân Çakır-Hanife Koncu-Selim S. Kuru-Ali Emre Özyıldırım. İstanbul: Turkuaz Yayınları. 75-96.
• KILIÇ, Filiz (2010). Âşık Çelebi - Meşâ’irü’ş-Şu’arâ, İnceleme-Metin (3 Cilt). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.
• KONCU, Hanife-ÇAKIR Müjgân (2012). “Şairleri Yetiştiren Bir Kaynak Olarak Mecmûa”. Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII, Mecmûa: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı. haz. Hatice Aynur-Müjgân Çakır-Hanife Koncu-Selim S. Kuru-Ali Emre Özyıldırım. İstanbul: Turkuaz Yayınları. 117-134.
• KÖKSAL, M. Fatih (2012). “Şiir Mecmualarının Önemi ve ‘Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi’ (MESTAP)”. Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII, Mecmûa: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı. haz. Hatice Aynur-Müjgân Çakır-Hanife Koncu-Selim S. Kuru-Ali Emre Özyıldırım. İstanbul: Turkuaz Yayınları. 409-431.
• KÖKSAL, M. Fatih (2016). Yâ Kebîkeç -Mecmualar Arasında-. İstanbul: Kesit Yay. KÜÇÜK, Sabahattin (1994). Bâkî Dîvânı – Tenkitli Basım. Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
• MUTLU, Serpil (2014). “Millî Kütüphane’de Bulunan 06 Hk 578 Numaralı “Mecmû’a-i Müfredât” Üzerine”. İKÜ V. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Öğrenci Kongresi (TUDOK) Bildirileri. 23-24 Haziran 2014. İstanbul: İKÜ Yayınları. 371-384.
• ÖZEROL, Nazmi (2013). “Millî Kütüphane’de Kayıtlı 4689/5 Numaralı Şiir Mecmuası”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8 (1): 401-410.
• ÖZTÜRK, Uğur (2013). “Tezkire Niteliğinde Bir Şiir Mecmuası”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8 (1): 411-428.
• SARAÇ, Mehmet A. Yekta (t.y.). Emrî Dîvânı. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10607,emridivanipdf.pdf?0 [07.10.2017].
• SARIÇİÇEK, Ramazan (2013). “Diyarbakır İhtisas Kütüphanesinde Bir Şiir Mecmûası “Çizgili Defterden Notlar-I-II”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8 (1): 429-483.
• SELÇUK, Bahir-BELLİBAŞ Ahmet (2013). “Millî Kütüphanede Kayıtlı 3692 Numaralı Şiir Mecmuası”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8 (1): 485-524.
• SUNGURHAN EYDURAN, Aysun (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi - Tezkiretü’ş-Şu’arâ. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/55834,kinalizade-hasan-celebipdf.pdf?0 [02.10.2017].
• TANYILDIZ, Ahmet (2012). “Şiir Mecmûalarının Neşri Hakkında”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 5 (21): 224-239.
• TANYILDIZ, Ahmet (2013). “Süleymaniye Kütüphanesi’ndeki 1211 Numaralı Na’t ve Mi’râciyye Mecmûası”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8 (1): 525-547.
• TANYILDIZ, Ahmet (2015). “Tahran’da Bulunan Türkçe Bir Şiir Mecmûası ve Neşredilmemiş Bazı Şiirler”. Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi 1 (2): 53-101.
• TARLAN, Ali Nihad (1967). Zatî Divanı (Edisyon Kritik ve Transkripsiyon) Gazeller Kısmı I. Cild. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay.
• TULUM, Mertol-TANYERİ, M. Ali (1977). Nev‘î - Divan (Tenkidli Basım). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay.
• TUMAN, Mehmet Nail (2001). Tuhfe-i Nâilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. haz. Cemal Kurnaz-Mustafa Tatçı. Ankara: Bizim Büro Basımevi.
• TUNÇ, Semra (2000). “Konya Mevlânâ Müzesi Kütüphanesi 2455 Numarada Kayıtlı Bir Şiir Mecmûası”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (6): 105-139.
• TUNÇ, Semra (2005). “Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Revan 1985 Numaralı Şiir Mecmûası”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (18): 11-87.
• TUNÇ, Semra-SEVGİ Ahmet (2015). “Livâyî Bey Mecmû’ası”. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (34): 313-352.
• TUNÇ, Semra (2016). “Süleymaniye Kütüphanesi Galata Mevlevihanesi Bölümü 161 Numaralı Şiir Mecmuası”. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (35): 259-294.
• UÇAR, Abdullah (2017). “Atatürk Kitaplığı Yazma Eserler Bölümü K280 Numaralı Şiir Mecmuası”. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (37): 1-18.
• ÜSTÜNER, Kaplan (2014). “Millî Kütüphanede Bulunan 06 Mil Yz A 1793 Numaralı Şiir Mecmuası Üzerine”. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 12 (3): 188-226.
• YAZAR, Sadık (2013). “XVI. Yüzyılda Derlenmiş Bir Musammat Mecmûası”. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8 (1): 601-650.
• YENİTERZİ, Emine (2014). “Dervîş Çelebi, Pîrî-zâde”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=1668 [02.10.2017].