Sultana'nın Rüyası: Bangladeşli Bir Kadının Feminist Ütopyası

Yıl 2017, Sayı: 38, 407 - 418, 18.12.2017

Sema Zafer Sümer

https://doi.org/10.21497/sefad.377443

Cited By: 1

Öz

İnsanlık var olduğundan bu yana iyi bir
geleceğin, yaşanabilir bir dünyanın hayalini kurmuştur. "Mutlu yer"
ya da "olmayan yer" anlamına gelen ütopyalar ise ideal bir dünya
yaratmada en etkin araçlardan birisidir. Feminist ütopyalar ise, tarih boyunca
kendilerini üreten kaygıları ve hoşnutsuzlukları yansıtmışlardır. Politik olan
feminist ütopyalar; yaşadığı dönemin siyasal ve toplumsal düzenlemelerinden
hoşnut olmayan yazarın farklı bir zaman ya da farklı bir coğrafyada
tasarladığı, kurulu düzene bir başkaldırı içeren ve bu düzen karşısına kendi
ideal toplum tasarımını ortaya koyan bir yazın türüdür. Bengalli Müslüman
kadınlar için bir rol model olan ve yaşadığı sürece ülkesindeki kadınların
özgürleştirilmesi için çalışan Bangladeş'in ilk Müslüman kadın yazar ve
eğitimcisi Begüm Rokeya Sakhawat Hossain, 1905 yılında yazdığı feminist
ütopyası Sultana'nın Rüyası'nda
erkeklerin eve kapatıldığı, kadınlarınsa siyasette, bilimde, sanatta kısacası
"dışarıda" yer aldığı özgür kadınlar ülkesi kurgular. Asla basit bir hayalden
ibaret olmayan Sultana'nın Rüyası, yazarın
İngilizce olarak yazdığı ilk eseridir ve kadınların özgürleştirilmesi için
eğitimin önemine vurgu yapar. Gidilmeyen yolun öyküsünü anlatan yazar, yıllar
önce kurguladığı bu kadınlar ülkesinde insanları bilinçlendirerek özgürlüğün,
eşitliğin ve barışın önemine vurgu yapar. Rokeya, Müslüman kadının uyanışına
öncülük ederek ırk, din, sınıf, cinsiyet ayrımının olmadığı yeni bir dünya,
yeni bir dil yaratmıştır.

Anahtar Kelimeler

Feminist ütopya, Müslüman kadın, ideal dünya, maskülen sistem, ataerkil yapı

Sultana's Dream: The Feminist Utopia of a Woman from Bangladesh

Öz

Humanity has long dreamed about a better future and an imagined better
world. Utopias, "the good place, which is no place", are one of the
most influential ways of creating an ideal world and also serve as a crucial
tool for expressing feminist ideology. Feminist utopias, for about ages,
reflect the hopes, fears and desires of women who have glimpsed the
possibilities of a bright new world freed from stifling patriarchal structures.
By contrasting the present world with an idealized society, feminist utopias
criticize the contemporary values and conditions and see masculine systems as
the major cause of social and political problems. R.S. Hossain, a pioneering
Bengali Muslim feminist and educationist, with her imaginative and ambitious
narrative: Sultana's Dream (1905)
provides a definite vision of what society could become if women were allowed
to fully participate as citizens. The work projects the desire for a peaceful,
efficient and egalitarian society, and predicts the possibility of obtaining
that desire through greater freedom for women. As a consequence, the present
paper will focus on a women on the edge of time, Begüm Rokeya Sakhawat Hossain, her short work, Sultana's Dream, originally written in
English. This study will highlight how she tries to create an ideal world,
believing in the importance of education as holding the key to women's
empowerment and progress. This paper will also concern itself with her personal
journey on the road not taken before, the awakening of the Muslim women‘s self
respect through self-reliance, and the universalist concept of shared humanity
that admits no discrimination of caste, creed, race or gender.

Anahtar Kelimeler

Feminist utopia, Muslim woman, an ideal world, masculine system, patriarchal structure

Kaynakça

• AĞAOĞLULARI, Mehmet Ali-KÖKER, Levent (1997). Tanrı Devletinden Kral Devlete. Ankara: İmge Kitabevi.
• BAGCHİ, Biman (2005). "Introduction". Sultana's Dream and Padmarag. India: Penguen Books.
• BORGHİ, Liana (2003). "Feminism (Amerikan)". Ütopyalar Sözlüğü. çev. Turhan Ilgaz. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• ÇAKIR, Serpil-AKGÖKÇE, Necla (1995). "Türkiye'de Kadın Tarihini Yazmak". Farklı Feminizmler Açısından Kadın Araştırmalarında Yöntem. İstanbul: Sel Yayıncılık. 222-230.
• DİREK, Zeynep (2016). Cinsiyeti Yazmak. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• DONOVAN, Josephine (2005). Feminist Teori: Amerikan Feminizminin Entellektüel Geleneği. çev. A. Bora, M. A. Gevrek ve F. Sayılan. İstanbul: İletişim Yay.
• ERSOY, Yeşim (2007). "Bir Feminist Ütopya Modeli Olarak Charlotte Perkins Gilman'ın Kadınlar Ülkesi". Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar. http://www.feministyaklasımlar.org/magazine.php?act:viewal&cid:89 [09.10.2016].
• FORBES, Geraldine (1996). Women In Modern India. Cambridge: University Press.
• HOSSAIN, Anowar (2003). Muslim Women's Struggle For Freedom in Colonical Begal (1873-1940). Kalkota: Progresive Publishers.
• HOSSAIN, Begum Rokeya Sakhawat (2007). Sultana'nın Rüyası ve Padmarag. çev. Billur Yılmazyiğit. İstanbul: Versus Yay.
• JAHAN, Roushan (1988). A Feminist Utopia and Selections From the Secluded Ones. New York: A Feminist Press.
• KELLER, Evelyn Fox (2007). Toplumsal Cinsiyet ve Bilim Üzerine Düşünceler. çev. Ferit B. Aydar. İstanbul: Metis Yay.
• KUMAR, Krishan (2005). Ütopyacılık. çev. Ali Somel. Ankara: İmge Kitabevi.
• LANE, A. J. (2007). "Önsöz". Kadınlar Ülkesi. Charlotte Perkins. çev. Meryem Kutlu. İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• MILLET, Kate (1987). Cinsel Politika. çev. Seçkin Selvi. İstanbul: Payel Yay.
• MİAH, Mohammad Maniruzzaman (2014). "A Feminist Critical Evaluation of Haw Rokeya Sakhawat Hossain's Language of Protest Replored Patriarchy and Social Anachrohism in the British Bengal". Journal of Arts & Humanities 04 (10): 41-51.
• ÖĞÜT, Hande (2007). "Kadınlardan Feminist Ütopyalar". Varlık Dergisi. Mart.
• SARGENT, Lymann Tower (2004). "Ütopya Gelenekleri: İzlekler ve Varyasyonlar". Kitaplık. s. 76.
• SIMONS, Margaret (2004). "Moral Idealism and Political Realism". Simone de Beauvoir: Philosophical Writings. Chicago: University of Illinois Press.
• WELLS, Herbert George (2007). "Ütopyalar". Başka Dünyalar Mümkün. der. K. Murat Güney. çev. Elif Çopuroğlu. İstanbul: Varlık Yay.
• WOOLF, Virginia (2016). Kendine Ait Bir Oda. çev. İlknur Özdemir. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayıncılık.
• YILDIRMAZ, Yasemin (2005). Ütopyanın Kadınları Kadınların Ütopyası. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• YILDIRMAZ, Yasemin (2007). "Önsöz". Sultana'nın Rüyası ve Padmarag. çev. B. C. Yılmazyiğit. İstanbul: Versus Yay.
• YILMAZYİĞİT, Billur (2007). "Arka Kapak". Sultana'nın Rüyası ve Padmarag. çev. B. C. Yılmazyiğit. İstanbul: Versus Yay.
• ZAMAN, Niyaz (2003). A Celebration of Women. Dhaka: Akademic Press and Publishers Limited.