Köy Odalarından Hareketle Bir Orta Anadolu Köyünün Halk Hukuku Algısı

Yıl 2018, Sayı: 39, 27 - 48, 22.06.2018

Azem Sevindik

https://doi.org/10.21497/sefad.443331

Öz

Bir toplumun birlikte yaşama arzusundan kaynaklanan belirli yazılı kurallarla çerçevesi çizilmemiş ilişkiler ağı, her ne kadar yakın zamanlarda yazılı hukuk ile içli dışlı olsa da genel anlamda halk hukuku diye adlandırılabilecek yazılı olmayan kurallar silsilelerine bağlıdır. Dine, siyasi ilişkilere ve zamana bağlı olarak değişen ve gelişen Türk halk hukuku, genel anlamda, geleneksel halk hukuku, İslam hukuku ve modern hukuk üçlemesi üzerine temellendirilebilir. Makale, halk hukuku ve köy odaları üzerine yapılmış bir yüksek lisans tezinden hareketle Orta Anadolu’da yer alan yaklaşık iki yüz hanelik bir Türk köyünün binlerce yıllık gelenekleriyle şekillenmiş mevcut halk hukuku uygulamalarını köy odaları üzerinden çözümlemeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda halk, hukuk, halk hukuku, töre-adet-gelenek gibi kavramlarıyla da ilişkili olan halk hukukunun oda efradı üzerinden bir araştırması olan makale; uygulama, kabul ve yöntemlerin ana hatlarıyla bir çerçevesini çizmeye çalışmaktadır. Ayrıca çalışmanın sonuç bölümünde, güncel bir mesele olarak da yeniden yapılanma sürecine giren Türk hukuk sistemi için, halkın hukuk algısı üzerinden, halkın hukuki beklentilerine cevap verilebilecek bir hukuk sisteminin yollarının açılabilmesine yönelik bazı çözümlemeler de bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Halk hukuku, köy odaları, töre, örf, gelenek.

The Perception of Public Legislation of a Middle Anatolian Village Depending on the Village Chambers

Öz

The relations network, which are not framed by the specific written rules and stemmed from the society’s desire of living together, depends on the series of unwritten rules, which can be generally called public law although it is hand in glove with written rules recently. Turkish public law, which is changing and developing relying on religion, political relationships, and time, is typically grounded in the triangulation of traditional public law, Islamic law, and modern law. The current study aims to analyze the existing public law practices of a 200-household Anatolian village, which is located in the middle Anatolia and whose practices have been shaped for thousands of years. In this regard, this article is a study of public law, which is closely related with the concepts such as public, law, public law, moral laws, customs, and traditions, based on the individuals of village chamber. The current study aims to draw a general framework of the practices, adoptions, and methods. In addition, in the conclusion part of the study, some interpretations were made based on the law perceptions of the public to explain and lead the law system that can respond to the expectations of the public from the Turkish law system, which is, as a current issue, in a restructuring process.

Anahtar Kelimeler

Public law, village chambers, moral laws, custom, tradition.

Kaynakça

• Çobanoğlu, Özkul (2002). Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş. Ankara: Akçağ Yay.
• Develioğlu, Ferid (1971). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Sözlük. Ankara: Aydın Kitabevi.
• Dundes, Alan (1994). Folk Law, New York and London: Garland Publishing.
• Dundes, Alan (2005). “Folklor Nedir”. çev. Gülay Aydın. Milli Folklor (65): 127-129.
• Dursun, Aysun (2011). “Dede Korkut Hikâyelerinde Halk Hukuku”. Turkish Studies. 107-120.
• Egger, August (1913). Schweizerische Rechtsprechung und Rechtwissenschaft, Berlin.
• Ergin, Muharrem (2011). Dede Korkut Kitabı 1. Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
• Gmür, Max (1923). Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, 2. Auflage, Bern.
• Işıktaç, Yasemin (2009). Hukukun Kaynağı Olarak Örf ve Adet Hukuku. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaderli, Zehra (2010). “Deliorman Türk Sözel Kültüründe Adam Odaları ve Oda Geleneği”. Türkbilig (20): 107-126.
• Malinowski, Bronislaw (1982). İlkel Toplumlarda Cinsellik ve Baskı. İstanbul: Payel Yay.
• Önder, Ali Rıza (1976). “Geleneksel Halk Hukuku”. Uluslararası Türk Folklor Kongresi Bildirileri C. IV. Ankara: Kültür Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayını.
• Örnek, Sedat Veyis (2000). Türk Halkbilimi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
• Sevindik, Azem (2013). Halk Hukuku ve Köy odaları: Sivas Şarkışla Gümüştepe Köyü Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Ü.
• TDK-Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.59d66d1d772832.74600788.
• Tezcan, Mahmut (1990). “Bir Yaygın Eğitim Kurumu Olarak Çankırı Yaran Örgütü”. 2. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi. Ankara.
• Türkmen, Fikret (2011). “Dede Korkut’ta Halk Hukuku Unsurları”. Bilig (58): 245-256. SEFAD, 2018