Türkiye ve Almanya’da Pazar Dili

Yıl 2020, Sayı: 43, 243 - 256, 15.06.2020

Tahir Balcı

https://doi.org/10.21497/sefad.756088

Öz

Küreselleşme birçok ticari, siyasi ve sosyal ilişkiyi beraberinde getirmektedir. Bu ilişkiler çokkültürlülüğe ve çokdilliliğe neden olmaktadır. Bu etmenlerin sağladığı hareketlilik neticesinde Türkiye ve Almanya, etnik ve kültürel çeşitliliğin en canlı olduğu ülkeler arasında yer almaktadır. Zira Türkiye ve Almanya’da halkın azımsanmayacak kısmı çokdillidir ve geçmişinde göçmenlik vardır. Bu çalışmada ele alınan pazar(cı) dili, semt pazarlarında tesadüfen karşılaşan insanların kullandığı jargondur. Bu dilbilimsel terim Almancada henüz mevcut değildir ve çalışmamızda buna dair öneride bulunulmaktadır. Bu dilin en önemli niteliği, kod kaydırma ve karma dil gibi dilsel değişkelerin çokluğudur. Bunun dışında aktarım hataları, ünlemler, yinelemeler, dinsel ifadeler, yer adları, türküler, akrabalık ifadeleri, hatta boş sözler çok sık gördüğümüz dilsel olgulardır. Bu çalışmanın verileri Adana ve Berlin’den derlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çokdillilik, jargon, kod kaydırma, karma dil, pazar(cı) dili

Bazaar Vendors' Language in Turkey and Germany

Öz

Globalization brought many commercial, political and social relationships which cause multiculturalism and multilingualism. Turkey and Germany are among such countries embodying ethnic and cultural diversities since the significant portion of the population in Turkey and Germany is multilingual and they hold migration background. The focus of the present study is bazaar vendors' language, the jargon which can be heard at the neighbourhood/local marketplaces. The data was collected from the bazaars in Adana and Berlin, and it exemplifies instances of interferences, interjections, repeats, religious phrases, place-names, songs, honoratives, and even empty-phrases. Although the term "bazaar language" does not exist in German, this study also presents a suggestion for that.

Anahtar Kelimeler

Multilingualism, jargon, code switching, pidginization, bazaar vendors' language

Die Wochenmarktsprache in der Türkei und in Deutschland

Öz

Als Folge der Globalisierung entstehen kommerzielle, soziale und politische Beziehungen, die letztendlich zu Multilingualismus und Multikulturalität führen. Infolge der Dynamik, die von disen Faktoren hervorgerufen wird, sind Deutschland und die Türkei zu den wichtigsten Ländern der ethnischen und kulturellen Vielfalt denn je geworden, weil der Großteil der Bevölkerung in beiden Ländern einen Migrationshintergrund hat und mehrsprachig ist. Die in dieser Arbeit sprachlich analysierten Wochenmärkte sind Orte, auf denen KäuferInnen und Standinhaber bzw. Wochenmarktkaufleute zufällig treffen, wobei ein besonderer Soziolekt entsteht, der hier untersucht werden soll. Das Deutsche verfügt über keinen entsprechenden Terminus. Daher wird hier ein Terminus vorgeschlagen. Die Wochenmarktkaufleute-Sprache ist von Sprachvarietäten, Codeswitchings und Pidginisierungen ausgeprägt, aber auch von Interferenzen, Interjektionen, Honorativa, Liedern, Floskeln usw. Die Daten dieser Arbeit wurden aus Wochenmärkten in Adana und Berlin erhoben.

Anahtar Kelimeler

Multilingualismus, Soziolekt, Codeswitching, Pidginisierung, Wochenmarktkaufleute-Sprache

Kaynakça

• Aksöz, M., Balcı, U. (2019). Die Sprache auf dem Basar. Balcı, T., Öztürk, A.O. & Serindağ, E. (Hg.). Schriften zur Sprache und Literatur III (45-50). London: Ijopec.
• Balcı, T., Öztürk & A. O. (2019). Bir Kod Kaydırma Alanı Olarak Alamanya Türküleri. Perspektif, 25 (252), 36-40.
• Balcı, U. (2012). Şiir dilinde sapma ve alışılmamış bağdaştırmaların çevirisi. The Journal of Academic Social Science Studies, International Journal of Social Science, 5(2), 43-53.
• Darancık, Y. (2019). Dilbilimsel Bir Olgu Olarak Pazar Dili. Balcı, T., Öztürk, A. O. & Serindağ, E. (Hg.): Schriften zur Sprache und Literatur III (77-82). London: Ijopec.
• Doğan, N. (2008). Bir toplumsal katman olarak Samsun pazarcılarının dil edimi üzerine toplumdilbilimsel inceleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research, 1 (2), 103-113. http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt1/cilt1sayi2turkishindex.htm (Abgerufen am 26.01.2020).
• Kırmızı, B. (2015). Almanya'daki Türklerin Türkçeyle İlgili Sorunlarının Kaynaklarının Belirlenmesi. JASSS, 37, 11 – 20.
• Sowinski, B. (1978.). Deutsche Stilistik. Beobachtungen zur Sprachverwendung und Sprachgestaltung im Deutschen. Frankfurt: Fischer.
• Steinbach, M., Albert, R., Girnth, H. u.a. (2007). Schnittstellen der germanistischen Linguistik. Stuttgart/Weimar: J. B. Metzler.
• Uslu, Z. (2012). Sprachlernverhalten türkischer Deutschstudierender im territorial mehrsprachigen Südostanatolien. Muttersprache, 122(1), 36-47