Cheng Kardeşlerde Muhtelif Öğrenme Yöntemleri

Yıl 2024, Sayı: 51, 29 - 44, 30.06.2024

İlknur Sertdemir

https://doi.org/10.21497/sefad.1343408

Öz

Bilgeliği erdemliliğe bütünleyen kural koyucu ahlak öğretisi, antik Çin’in kaotik ortamında Konfuçyüs’ün 孔子 (MÖ 551-479) düzene yeniden dönüş idealiyle organize edilen bir ekoldür. Göğün buyruğu ve kozmosun işleyişine riayet adına insanları bireysel ve toplumsal görevlere zorlayan bu öğreti, sonraki filozofların öznel yorumlarıyla farklı bir metodolojiye evrilir. Milattan sonra sekizinci yüzyılda, metafiziksel görüngülerin etiksel edim ve eylemlerle karşılıklı etkileşimini temel alan Neo-Konfuçyanizm hareketinin başlamasıyla birlikte göğe, yere ve doğaya yüklenen anlam yelpazesi genişler. Bu düşünce hareketinin en parlak yılları kabulündeki Song hanedanı 宋朝(960-1279) dönemine gelindiğinde bizleri, bilginin ve erdemin kaynağına ilişkin iki filozof kardeş arasında yaşanan fikir ayrılığı karşılar. Cheng Hao程颢(1032-1085), insan doğasının iyiliğinden hareketle sezgisel öğrenmeye odaklanırken Cheng Yi 程颐 (1033-1107), iyiliğin kazanımını mantığa ve tecrübeye dayandıran deneyimsel öğrenmeye odaklanır. Böylece kişisel gelişimin psikolojik unsurlarla açıklandığı idealist-rasyonalist zıtlaşması vuku bulur. Bu çalışma, insan doğasının bilgi ve erdemine dair iki kardeşin birbirine muhalif görüşlerindeki asıl sebebi, modern psikolojideki önermeler referans alınarak öğrenme yöntemlerindeki farklılık açısından saptama çabasındadır.

Anahtar Kelimeler

Neo-Konfuçyanizm, Cheng Hao, Cheng Yi, sezgisel öğrenme, deneyimsel öğrenme

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Differential Learning Methods of The Cheng Brothers

Öz

The normative moral teaching that unifies sageness into virtuousness was organized by Confucius’孔子(551-479 BC) to restore order in the chaotic environment of ancient China. Compelling individuals and society to fulfill their duties according to the mandate of heaven and the course of cosmos, this teaching evolved into different methodologies due to the subjective commentaries of later philosophers. With the beginning of the Neo-Confucianism movement in the 8th century AD, which integrated metaphysical forces with ethical acts and deeds, the meanings attributed to heaven, earth and nature expanded. During the Song dynasty 宋朝 (960-1279), considered the greatest epoch of this movement, a dissent arose between two philosopher brothers regarding the origin of knowledge and virtue. Cheng Hao 程颢 (1032-1085) focused on intuitive learning through the goodness of human nature, while Cheng Yi 程颐 (1033-1107) emphasized experiential learning through reason and practice. Thus, the idealist-rationalist opposition, explained by the psychological components of personal growth emerged. This paper aims to determine the main cause for the opposing views of the two brothers on knowledge and virtue of human nature, referencing modern psychology postulates in terms of differences in learning methods.

Anahtar Kelimeler

Neo-Confucianism, Cheng Hao, Cheng Yi, intuitive learning, experiential learning

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Cai, F. (2009). Song-Ming Lixue xin xing lun 宋明理学心性论 (Song ve Ming hanedan dönemleri Neo-Konfuçyanizm’de benliğin doğası teorisi). Chengdu: Bashu Shushe.
• Chen, L. (2014). Ren xue benti lun 仁学本体论 (İnsancıllık öğretisinin ontolojisi). Beijing: Shenghuo Dushu Xinzhi Sanlian Shudian.
• Chen, Z. (1996). Liang Song sixiang shuping 两宋思想述评 (Song dönemi düşünce sistemine bakış). Beijing: Dongfang Chubanshe.
• Cui, D. (2001). Rujia yinlun 儒家引论 (Konfuçyanizm’e giriş). Beijing: Renmin Chubanshe.
• Er Cheng ji 二程集 (Cheng kardeşler koleksiyonu). (2004). X. Wang (Ed.), Beijing: Zhonghua Shuju.
• Feng, Y. (2009). Zhongguo zhexue shi 中国哲学史 (Çin felsefesi tarihi). Beijing: Chongqing Chubanshe.
• Hogarth, R. M. (2010). Intuition: A challenge for psychological research on decision making. Psychological Inquiry, 21(4), 338–353. doi.org/10.1080/1047840X.2010.520260.
• Hou, W. (1997). Song-Ming Lixue shi 宋明理学史 (Song ve Ming hanedan dönemleri Neo-Konfuçyanizm tarihi). Beijing: Renmin Chubanshe.
• Huang, Y. (2020a). Cheng Hao de meide lunli xue: Chaoyue lixing zhuyi yu qinggan zhuyi zhi zheng 程颢的美德伦理学: 超越理性主义与情感主义之争 (Cheng Hao’ın erdem etiği: Akılcılık ve duygusalcılık tartışmasının ötesine geçmek). Dongnan Daxue Xuebao- Zhexue Shehui Kexue Ban, 22(5), 5-19.
• http://skxb.seu.edu.cn/ch/reader/issue_list.aspx?year_id=2020&quarter_id=5 Erişim tarihi: 21.07.2023.
• Huang, Y. (2020b). Cheng Yi daode zhexue de dangdai yiyi 程颐道德哲学的当代意义 (Cheng Yi’nin ahlak felsefesinde modern algı). Nanjing Shi Daxue Bao – Shihui Kexue Ban, 1, 20-33.http://open.oriprobe.com/articles/58339204/Contemporary_Significance_of_Cheng_Yi_s_Moral_Phil.htm Erişim tarihi: 23.07.2023.
• Huang, Y. (2018). Er Cheng de daode zhexue: zai pubian zhuyi yu teshu zhuyi zhi jian 二程的道德哲学 : 在普遍主义欲特殊主义之间(Cheng kardeşlerde ahlak felsefesi: Tümelcilik ve tikelcilik arasında). Dongnan Daxue Xuebao - Zhexue Shehui Kexue Ban, 20(6), 13-27.
• http://skxb.seu.edu.cn/ch/reader/issue_list.aspx?year_id=2018&quarter_id=6&button.x=21&button.y=13 Erişim tarihi: 29.07.2023.
• Kolb, D. A. (1984). Experiential learning: experience as the source of learning and development. New Jersey: Prentice-Hall.
• Köhler, W. (1925). The mentality of apes. London: K. Paul, Trench, Trubner & Co.
• Lu, L. (2001). Cheng Hao Cheng Yi ping zhuan 程颢程颐评传 (Cheng Hao ile Cheng Yi’nin eleştirel biyografisi). Nanjing: Nanjing Daxue Chubanshe.
• Lunyü 论语 (Konuşmalar kitabı). (2018). Nanjing: Jiangsu Fenghuang Kexue Jishu Chubanshe.
• Mengzi 孟子 (Mengzi klasiği). (2017). Beijing: Zhonghua Shuju.
• Mou, Z. (2013). Xinti yu xingti心体与性体 (Benliğin ve insan doğasının özü). Changchun: Jilin Chuban Jituan Youxian Zeren Gongsi.
• Mou, Z. (1993). Cong Ru-Fo guanxi kan Hanyu, Liu Zongyuan yu Li Ao 从儒佛关系看韩愈、柳宗元与李翱 (Konfuçyanizm ve Budizm bağlamından Hanyu, Liu Zongyuan ve Li Ao’a bakış). Yuanguang Foxue Xuebao, 1(1), 203-220. https://buddhism.lib.ntu.edu.tw/FULLTEXT/JR-BJ010/bj10_1_8.htm. Erişim tarihi: 04.07.2023.
• Nan, H. (2017). Lunyü biecai 论语别裁 (Konuşmalar Kitabı’na özgün bir yaklaşım). Shanghai: Fudan Daxue Chubanshe.
• Peterson, K. (2021). Learner flexibility in preparation for experiential learning. K. Dvorak (Ed), Experiential learning & teaching in Higher Education NSEE Conference Proceedings içinde (s. 35-38). Florida: Nova Southeastern University.
• Qian, M. (2019). Zhongguo xueshu sixiang shi luncong 中国学术思想史论丛 (Çin’de kuramsal düşünce tarihi eserleri koleksiyonu). Beijing: Shenghuo Dushu Xinzhi Sanlian Shudian.
• Sertdemir, İ. (2023). Çinli düşünür Mengzi’nın psikolojik gelişim modeli: özdüşünüm kavramı üzerinden bir inceleme. G. Sevim & S. Alan (Ed.), Dil ve Edebiyatta Psikolojik Unsurlar içinde (s.477-500). İstanbul: Çizgi Kitabevi.
• Sertdemir, İ. (2022). Geleneksel Çin düşüncesinin metafiziksel postulatı Dao’ın Konfuçyüsçü doktrindeki “yol” anlamı. U. Akbulut, M. A. Gözitok, S. Baytar & A. Y. Oğuz (Ed.), I. Uluslararası Sosyal Bilimler “Yol” Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde (s. 252-261). Erzurum: Erzurum Teknik Üniversitesi Yayınları.
• Tu, W. (2013). Ren yu xiushen: rujia sixiang lun ji 仁与修身:儒家思想论集 (İnsancıllık ve özdüşünüm: Konfuçyüsçü düşünce üzerine incelemeler koleksiyonu). Beijing: Shenghuo Dushu Xinzhi Sanlian Shudian.
• Ünal, G. (2022). Laozi (Lao Tzu) - Yol ve Erdem. İstanbul: Can Yayınları.
• Xiang, S. (2005). “Sheng zhi wei xing” yu er Cheng de “fu xing” zhi lu “生之谓性”与二程的“复性”之路 (“Doğumun doğa adlandırması” ve Cheng kardeşlerde “yeniden doğallaşma” yolu). Zhongzhou Xue Kan, 1, 138-142. http://www.cqvip.com/QK/97000X/20051/11698936.html. Erişim tarihi: 08.07.2023.
• Xunzi 荀子 (Xunzi klasiği). (2013). Zhengzhou: Henan Kexue Jishu Chubanshe.
• Zhang, D. (1982). Zhongguo zhexue dagang 中国哲学大纲 (Çin felsefesinin ana hatları). Beijing: Zhongguo Shehui Kexue Chubanshe.
• Zhang, L. (2002). Song-Ming Lixue yanjiu 宋明理学研究 (Song ve Ming hanedan dönemleri Neo-Konfuçyanizm araştırması). Beijing: Renmin Chubanshe.