Post-positivism as a Search for a Method in Social Sciences

Yıl 2024, Sayı: 51, 275 - 294, 30.06.2024

İslam Can

https://doi.org/10.21497/sefad.1343457

Öz

Positivism, which assumes that there are laws of society like the laws of nature and that access to social reality is possible through the discovery of these laws, was accepted as the dominant paradigm in the field of social sciences from the nineteenth century to the mid-twentieth century. However, since the beginning of the 20th century, the influence of both neo-positivists who tried to respond to the radical criticisms against positivism and philosophers who discussed positivism in ontological and epistemological contexts on social sciences brought about the loss of positivism's dominance over time. With the intensifying criticism of the positivist paradigm in social science circles, interest in approaches such as post-positivism, constructionism or reconstructionism and interpretivism has also increased in time. This study focuses on one of these approaches, namely post-positivism. The study first discusses the propositions of the post-positivist approach as a methodological quest in social sciences and the main distinctions it bears with the positivist paradigm. In addition, this study includes the epistemic debates that prepared the emergence of post-positivism and tries to justify the claim that the critical realist approach is a philosophical ground on which post-positivist thought rests. In addition, based on the principles of post-positivist methodology, the research methods and techniques used by the post-positivist paradigm in reaching scientific reality are mentioned.

Anahtar Kelimeler

Post-positivism, critical realism, positivism, methodology, multiple reality

Sosyal Bilimlerde Bir Yöntem Arayışı Olarak Post-pozitivizm

Öz

Doğanın yasaları gibi toplumun da yasalarının olduğunu ve sosyal gerçekliğe ulaşmanın bu yasaların keşfedilmesiyle mümkün olduğunu varsayan pozitivizm, on dokuzuncu yüzyıldan yirminci yüzyılın ortalarına kadar sosyal bilimler alanında hakim paradigma olarak kabul edildi. Ancak yirminci yüzyılın başlarından itibaren hem pozitivizme yöneltilen radikal eleştirilere yanıt vermeye çalışan neo-pozitivistler hem de pozitivizmi ontolojik ve epistemolojik bağlamlarda tartışmaya açan felsefecilerin sosyal bilimler üzerindeki etkileri, zamanla pozitivizmin hâkimiyetini kaybetmesini beraberinde getirmiştir. Sosyal bilim çevrelerinde pozitivist paradigmaya yönelik eleştirilerin yoğunluk kazanmasıyla birlikte post-pozitivizm, inşacılık veya yeniden inşacılık ve yorumsamacılık gibi yaklaşımlara olan ilgi de zamanla artış göstermiştir. Bu çalışma, bu yaklaşımlardan biri olan post-pozitivizme odaklanmaktadır. Çalışmada öncelikle sosyal bilimlerde metodolojik bir arayış olarak post-pozitivist yaklaşımın önermeleri ve pozitivist paradigma ile arasındaki temel ayrımlar ele alınmaktadır. Ayrıca bu çalışmada post-pozitivizmin ortaya çıkışını hazırlayan epistemik tartışmalara yer verilmekte ve eleştirel gerçekçilik yaklaşımının post-pozitivist düşüncenin yaslandığı felsefi bir zemin olduğu iddiası gerekçelendirilmeye çalışılmaktadır. Bunun yanı sıra post-pozitivist metodolojinin ilkelerinden hareketle, post-pozitivist paradigmanın bilimsel gerçekliğe ulaşmada kullandığı araştırma yöntemlerine ve tekniklerine de ayrıca değinilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Post-pozitivizm, eleştirel gerçekçilik, pozitivizm, metodoloji, çoklu gerçeklik

Kaynakça

• Adam, F. (2014). Measuring national innovation performance. London: Springer
• Alikılıç, İ. (2021). Pozitivizm ve postpozitivizm. İnsanat: Sanat Tasarım ve Mimarlık Araştırmaları Dergisi, 1(1), 36-62.
• Alvesson, M. & Sköldberg, K. (2009). Reflexive methodology: new vistas for qualitative research. 2nd Edition. London: Sage Publications
• Berger, P. L. & Luckmann, T. (2008). Gerçekliğin sosyal inşası: Bir bilgi sosyolojisi incelemesi (V. S. Öğütle, Çev.). İstanbul: Paradigma Yay.
• Cevizci, A. (2002). Post-pozitivizm. Paradigma felsefe sözlüğü (s. 845). 5. Baskı. İstanbul: Paradigma Yay.
• Churchill, S. L., Clark, V. L. P., Proshacke-Cue, K., Creswell, J. W. & Ontai-Grzebik, L. (2007). How rural low-income families have fun: a grounded theory study. Journal of Leisure Research, 39 (2), 271-294.
• Corry, M., Porter, S. & McKenna, H. (2019). The redundancy of positivism as a paradigm for nursing research. Nurs Philos. 20, 1-10. https://doi.org/10.1111/nup.12230. 24.04.2023.
• Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri: beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. 6. Baskı. (M. Bütün & S. B. Demir, Der.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Erdoğan, E. & Uyan-Semerci, P. (2023). Toplumsal araştırma yöntemleri için bir rehber: gereklilikler, sınırlılıklar ve incelikler. 2. Baskı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay.
• Feyerabend, P. (2020). Yönteme karşı. 4. Baskı. (E. Başer, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yay.
• Fischer, F. (1998). Beyond empiricism: policy inquiry in postpositivist perspective. Policy Studies Journal, 26 (1), 129-146. https://doi.org/10.1111/j.1541-0072.1998.tb01929.x. Er. Tar. 03.05.2023.
• Fox, N.J. (2008). Post-positivism. Given, L.M. (Ed.), The sage encyclopaedia of qualitative research methods içinde (s. 659-664). London: Sage Publications.
• Greenfield, B. H., Greene, B. & Johanson, M. A. (2007). The use of qualitative research techniques in orthopedic and sports physical therapy: moving toward postpositivism. Physical Therapy in Sport, 8, 44-54. http://dx.doi.org/10.1016/j.ptsp.2006.11.002. Er. Tar. 02.05.2023.
• Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1994). Competing paradigms in qualitative research. N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of qualitative research içinde (s. 105–117). Thousands Oaks, CA: Sage Publications
• Hekman, S. (2012). Bilgi sosyolojisi ve hermeneutik (Mannheim, Gadamer, Foucault ve Derrida). 2. Baskı. (H. Arslan & B. Balkız, Çev.). İstanbul: Paradigma Yay.
• Henderson, K. A. (2011). Post-positivism and the pragmatics of leisure research. Leisure Sciences, 33 (4), 341-346. https://doi.org/10.1080/01490400.2011.583166. Er. Tar. 02.05.2023.
• Kuhn, T. S. (1982). Bilimsel devrimlerin yapısı. 2. Baskı. (N. Kuyaş, Çev.). İstanbul: Alan Yay.
• Lakatos, I. (1999). Çoğulculuğun kuramcısı: Lakatos. (C. Güzel, Der.). Ankara: Bilim ve Sanat Yay.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan., Der.). Ankara: Nobel Akademik Yay.
• Mertens, D. M. (2019). Research and evaluation in education and psychology: integrating siversity with quantitative, qualitative, and mixed methods. 5th Edition. Thousands Oaks, CA: SAGE Publications.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2021). Nitel veri analizi. 4. Baskı. (S. Akbaba-Altun & A. Ersoy, Der.). Ankara: Pegem Akademi Yay.
• Miller, K. I. (2000). Common ground from the post-positivist perspective: from “straw person” argument to collaborative coexistence. Corman, S. R., Poole, M. S. (Eds.) Perspectives on organizational communication: finding common ground içinde (s. 46-67). New York: Guilford Press.
• Noe, K. (2001). The rise and fall of “positivism”: from a viewpoint of the philosophy of science. Riron to Hoho/Sociological Theory and Methods, 16 (1), 3–18.
• Panhwar, A.H., Ansari & S., Shah, A.A. (2017). Post-positivism: an effective paradigm for social and educational research. International Research Journal of Art & Humanities, 45 (45), 253-259.
• Pathak, K. P. & Thapaliya, S. (2022). Some philosophical paradigms and their implications in health research: a critical analysis. International Research Journal of MMC, 3 (3), 9-11. https://doi.org/10.3126/irjmmc.v3i3.48627. Er. Tar. 24.04.2023.
• Patomäki, H. & Wight, C. (2000). After postpositivism? the promises of critical realism. International Studies Quarterly, 44, 213–237.
• Phoenix, C., Osborne, N., Redshaw, C., Moran, R., Stahl-Timmins, W., Depledge, M., Fleming, L. E. & Wheeler, B. W. (2013). Paradigmatic approaches to studying environment and human health. Environmental Science and Policy, 25, 218-228. https://doi.org/10.1016/j.envsci.2012.10.015. Er. Tar. 24.04.2023.
• Racher, F. E., Robinson, S. (2003). Are phenomenology and postpositivism strange bedfellows?. Western Journal of Nursing Research, 25(5), 464-481. https://doi.org/10.1177/019394590325. Er. Tar. 24.04.2023.
• Ryan, A.B. (2006). Post-positivist approaches to research. M. Antonesa (Ed.). Researching and Writing Your Thesis: A Guide for Postgraduate Students içinde (s. 12-26). Maynooth: Maynooth Adult and Community Education.
• Somel, A. (2014). Post-pozitivist paradigmalar. Beykoz Akademi Dergisi, 2(2), 33-45.
• Sunar, L. (2007). Batı düşüncesinde yeni arayışlar ve Roy Bhaskar’ın eleştirel realizm felsefesi. Sosyoloji Dergisi, 3(15), 85-100.
• Taş, K. (2011). Sosyal bilim paradigmaları açısından sosyolojik metodoloji. İstanbul: Rağbet Yay.
• Türk, D. (2012). Eleştirel gerçekçilik üzerine. Ankara SBF Dergisi, 67(3), 189-217.
• Tüzemen, S. (2016). Advances in modern physics: transition from positivism to post-positivism in Education and Research. Advances in Research, 6(1), 1-9. doı: 10.9734/aır/2016/19816. Er. Tar. 25.06.2023.
• Wang, W., Duffy, A. & Haffey, M. (2007). A post-positivism view of function behaviour structure. International Conference on Engineering Design. ICED’07/264. Paris/France, https://www.designsociety.org/publication/25689/. Er. Tar. 27.03.2023.
• Wildemuth, B. M. (1993). Post-positivist research: two examples of methodological pluralism. The Library Quarterly: Information, Community, Policy, 63 (4), 450-468. doı:10.1086/602621.
• Yücedağ, İ., & Sarsılmaz, F. (2018). Gerçekliği farklı düzlemlerde geri kazanmak: eleştirel realizm. Journal of History Culture and Art Research, 7(1), 700-709. doi:http://dx.doi.org/10.7596/taksad.v7i1.1415. Er. Tar. 05.12.2023.