Yves Klein Anthropometrics as Pure Art Objects in Contemporary Art

Yıl 2024, Sayı: 51, 185 - 198, 30.06.2024

Önder Yağmur , Mehmet Arif Karamanaoğulları

https://doi.org/10.21497/sefad.1344610

Öz

Art, in its historical and cultural process, had a traditional understanding with specific rules, forms, and norms. However, the modernist and avant-garde movements that emerged in the 19th and 20th centuries broke away from this traditional understanding of art. This break led artists towards innovative and experimental approaches regarding the art object and material. Marcel Duchamp’s concept of the “Readymade,” which detached the idea of a specially crafted object for art, pioneered these explorations. In traditional art, the body, often a representation of mythological and aesthetic beauty, transformed into an objective form of expression in contemporary art. In contemporary art, the body can be considered a very effective tool for conveying sensory and physical experiences. Yves Klein, who had a pioneering and innovative approach to art, conducted a series of works called Anthropometry, which were pure measurements of human proportions as an objective form of expression. The Anthropometry works, dating to the late 1950s and early 1960s, challenged the boundaries of art and showed resistance to traditional art practices. In the Anthropometry series, Klein created artworks by painting naked female bodies with the color “International Klein Blue,” using the body solely as an art object. Klein viewed the traces left by bodies and body movements as a tool of his art, establishing a universal and mystical body-art relationship. The use of the body as an art object has also led to criticisms of the commodification of the female body. This study will allow us to think about how the bodies in Klein's Anthropometries transcend the boundaries of art and transform into an aesthetic expression, and the representation of the body-art relationship.

Anahtar Kelimeler

Anthropometry, contemporary art, brush bodies, pure art object, Yves Klein

Çağdaş Sanatta Salt Sanat Nesnesi Olarak Yves Klein Antropometrileri

Öz

Sanat, tarihsel ve kültürel süreçte belli kuralları, formları ve normları olan geleneksel bir anlayışa sahipti. Ancak 19. ve 20. yüzyıllara gelindiğinde ortaya çıkan modernizm ve avangart hareketler, sanatı bu geleneksel anlayıştan koparmıştır. Bu kopuş; sanatçıları, sanat nesnesi ve malzemesi bakımından yenilikçi ve deneysel olana yöneltmiştir. Marcel Duchamp’ın sanat için özel üretilmiş nesne anlayışından kopardığı “Hazır Nesne” fikri, bu arayışlara öncülük etmiştir. Geleneksel sanat anlayışında daha çok mitolojik ve estetik güzelliğin temsili olan beden, çağdaş sanatla nesnel bir ifade biçimine dönüşmüştür. Çağdaş sanatta bedenin, duyusal ve fiziksel deneyimleri aktarmada çok etkili bir araç olduğu söylenebilir. Öncü ve yenilikçi bir sanat anlayışına sahip olan Yves Klein, nesnel bir ifade biçimi olarak insan orantılarının saf ölçümleri olan Antropometri adını verdiği bir dizi çalışma yapmıştır. 1950 sonları ve 1960 başlarına tarihlenen Antropometri çalışmaları, sanatın sınırlarını zorlamış ve sanatın geleneksel pratiklerine bir karşı duruş göstermiştir. Klein, Antropometri serisinde, çıplak kadın bedenlerini “International Klein Blue” rengine boyayayarak beden üzerinden sanat eserleri üretmiş ve bedeni salt bir sanat nesnesi olarak kullanmıştır. Klein, bedeni ve beden hareketlerinin bıraktığı izleri, sanatının bir aracı olarak görmüş, evrensel ve mistik bir beden-sanat ilişkisi kurmuştur. Bedenin bir sanat nesnesi olarak kullanılması kadın bedeninin metalaştırıldığı eleştirilerini de beraberinde getirmiştir. Bu çalışma, Klein’in Antropometrilerindeki bedenlerin sanatın sınırlarını aşarak estetik bir ifadeye nasıl dönüştüğünü, beden-sanat ilişkisinin temsili üzerine düşünmemize olanak sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Antropometri, çağdaş sanat, fırça bedenler, salt sanat nesnesi, Yves Klein

Kaynakça

• Antmen, A. (2013). 20. yüzyıl Batı sanatında akımlar. İstanbul: Sel Yay.
• Akım, M. S. (2019). Tarihsel avangard sonrası dram sanatında karşı-anlatım. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Anabilim Dalı
• Akdağlı, S. (2020). Sembolik temsil alanı ve sanat yapıtı olarak saç. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 1531-1551.
• Aristoteles. (1987). Poetika. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Aydın, A. (2018). Çağdaş sanat üzerinden güncellenen bazı eski resmetme teknikleri-münhasır sanatsal yaklaşımları ilişkisine bir örnek olarak Yves Klein, Journal of Institute of Economic Development and Social Researches 4(9), 153-161. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iksad/issue/51698/671149
• Avşar Karabaş P. & İşleyen F. (2016). Performans sanatının doğuşu ve günümüze yansıması. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 2(2), 340-350. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/intjcss/issue/30959/336604
• Aydoğan B, K. (2009). Sanatta disiplinlerarası bir yaklaşım: performans sanatı. Art-E Sanat Dergisi, 1(1), 1-17. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduarte/issue/20720/221484
• Balseçen, H. (2018). Yves Klein’in antropometrilerindeki bedenler. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 8(2), 12-20. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/buyasambid/issue/41540/484585
• Bavay, D. & Ayteş E. (2011). 20. yüzyıl resim sanatında yüzeyin sınırlarını aşan arayış. Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(8) 35-57. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sanatvetasarim/issue/20659/220395
• Boardman, G.F. (2017). Yves Klein’s anthropometries: filling the “void” in American scholarship, in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Arts, The Faculty of the Department of Art History University of Houston, Houston.
• Crosby, E. (2014). Painting on, or as, film Yves Klein’s Suaire De Mondo Cane (Mondo Cane Shroud). https://walkerart.org/collections/publications/performativity/yves-klein/ Erişim tarihi: 09.04.2023.
• Fineberg, J. (2014). 1940'tan günümüze sanat: varlık stratejileri. (S. Atay Eskier, Çev.) İzmir: İstanbul Matbaacılık.
• Gupta, D. (2019). N. Zakaria & D. Gupta (Ed.), Anthropometry, apparel sizing and design, (s. 34-66). Cambridge, Wood Publishing, Elsevier.
• Karaçalı, B. (2018). Çağdaş sanatın dili – malzemenin sözü. Sanat Tasarım Dergisi, 9(29), 29-35. doi: 10.17490/Sanat.2018.24
• Kılıç, A. Ş., & Öndoğan, Z. (2021). Moda tasarımında ergonomi ve antropometri. Anklara: İksad.
• Lynton, N. (2009). Modern sanatın öyküsü. (S. Öziş & C. Çapan, Çev.) İstanbul: Remzi Kitap.
• Merleau-Ponty, M. (2012). Göz ve tin. (A. Soysal, Çev.) İstanbul: Metis Yay.
• Muraz, Ö. ve Dokak, H. (2019). Çağdaş sanatta sanat nesnesi olarak beden. Fine Arts, 14(2), 136-144. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/nwsafine/issue/44639/547745
• Şahiner, R. (2008). Sanatta postmodern kırılmalar ya da modernin yapıbozumu. İstanbul: Yeni İnsan Yay.
• Şen K, A. & Öndoğan Z. (2021). Moda tasarımında ergonomi ve antropometri. Ankara: İksad Yay.
• Yılmaz, M. (2006). Modernizmden postmodernizme sanat. Ankara: Ütopya Yay.