Anthropological Expansions in Urban Studies: New Issues and Search for Originality

Yıl 2024, Sayı: 51, 241 - 254, 30.06.2024

İbrahim Nacak

https://doi.org/10.21497/sefad.1358813

Öz

The importance of interdisciplinary studies has been increasing in recent years. In social sciences, interdisciplinary transitions and interactions are more common in current studies. The intersection of anthropology, which analyses non-modern societies, and sociology, analysing modern societies, is most prevalent in urban studies. While sociology analyses the city in terms of demographic, economic, political and structural aspects, evaluating the city with the method of anthropology has led to the discovery of different micro areas. Sociological studies on today's cities are shaped on the axis of social problems and public policies. However, cultural differences between cities and analyses exploring local dynamics do not emerge. The aim of this article is to show that anthropological tendencies in urban studies have paved way to new research topics (issues) and thus unique approaches. Researching contemporary urban society through anthropological methods has led to the discovery of new unexplored subcultural groups or daily routines centred on the human scale.

Anahtar Kelimeler

Modern city, urban anthropology, subculture, human scale, daily routines

Kent Araştırmalarında Antropolojik Açılımlar: Yeni Meseleler ve Özgünlük Arayışı

Öz

Disiplinler arası çalışmaların önemi son yıllarda giderek artmaktadır. Sosyal bilimler özelinde ise disiplinler arası geçişler ve etkileşimler güncel çalışmalarda daha fazla yer almaktadır. Modern dışı toplulukları inceleyen antropoloji ile modern toplumları inceleyen sosyolojinin kesişim alanları en çok kent araştırmalarında kendisini göstermektedir. Sosyoloji açısından kent demografik, ekonomik, siyasi vb. yapısal açıdan ele alınırken, antropolojinin metoduyla kente yaklaşmak daha mikro alanların keşfedilmesine yol açmıştır. Günümüz kentleri üzerine yapılan sosyolojik çalışmalar, sosyal problemler ve kamusal politikalar ekseninde şekillenmektedir. Fakat kentler arası kültürel farklılıklar ve yerel dinamikleri keşfedici analizler ortaya çıkmamaktadır. Bu makalenin amacı kent araştırmalarında antropolojik eğilimlerin yeni araştırma konuları (meseleler) ortaya çıkardığını böylece özgün yaklaşımlar sunulduğunu göstermektedir. Çağdaş kent toplumunu antropolojik yöntemlerle araştırmak, kente özgü keşfedilmemiş yeni alt kültür gruplarını veya insan ölçeğini merkeze alan gündelik rutinlerin keşfedilmesini sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Çağdaş kent, kent antropolojisi, alt kültür, insan ölçeği, gündelik rutinler

Etik Beyan

Kent Araştırmalarında Antropolojik Açılımlar: Yeni Meseleler ve Özgünlük Arayışı başlıklı çalışmamın içerdiği bilgiler ve kullandığı materyaller açısından tüm sorumluluğun tarafıma ait olduğunu kabul ediyorum. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi'nin, adı geçen yazıda telif hakları ve etik sorumluluk taşımadığını ve tüm ihlallerde sorumluluğun şahsıma ait olduğu beyan ederim. Ayrıca çalışma derleme makale olduğu için etik kurul belgesi bulunmamaktadır.

Destekleyen Kurum

Çalışma için herhangi bir kurum ve projeden mali destek alınmamıştır.

Kaynakça

• Alver, K. (2013). Siteril hayatlar: Kentte mekânsal ayrışma ve güvenlikli siteler (3. Bs). Ankara: Hece Yay.
• Alver, K. (2017). Bir kenti keşfetmek. K. Alver (Ed.), Kent Sosyolojisi içinde (s.281-304). Konya: Çizgi Kitabevi.
• Anderson, N. (2017). Hobo: Evsiz adamın sosyolojisi (E. Pınar, Çev.). Ankara: Heretik Yay.
• Aruoba, O. (2020). Yürüme (12. Bs). İstanbul: Metis Yay.
• Auge, M. (1997). Yer-olmayanlar: Üstmodernliğin antropolojisine giriş (T. Ilgaz, Çev.). İstanbul: Kesit Yay.
• Auge, M. (2017). Yok-yerler (T. Ilgaz, Çev.). İstanbul: Daimon Yay.
• Auge, M. (2021). Yer-değiller: Bir üst-modernite antropolojisine giriş (Ö.K. Buhari, Çev.). İstanbul: İnsan Yay.
• Auge, M. (1986). Un ethnologue dans le metro. Paris: Hachette Publisher.
• Auge, M. (2019). Evsiz bir adamın güncesi (Z.B. Bölükbaşı, Çev.), (2 Bs.). İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• Auge, M. & Colleyn, J.P. (2014). Antropoloji (İ. Yerguz, Çev.), (2. Bs). İstanbul: Dost Kitabevi.
• Bachelard, G. (2014). Mekânın poetikası (A. Tümertekin, Çev.), (2. Bs). İstanbul: İthaki Yay.
• Bektaş, L. (2015). Göğe uzanan binalarda gündelik hayatın inşası. Moment: Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, 2(1), 266-295.
• Bektaş, L. (2016). Bir güvenlikli site hikâyesi: gündelik hayatın dönüşümüne oto-etnografik yaklaşım. Fe Dergi, 8(2), ss.46-61.
• Bumin, K. (1998). Demokrasi arayışında kent (2. Bs). İstanbul: İz Yay.
• Can, İ. & Ulutaş, E. (2021). Teşhir toplumu: Bir duyu sosyolojisi denemesi. İstanbul: Ketebe Yay.
• Cole, S. (1999). Sosyolojik düşünme yöntemi: Sosyoloji bilimine giriş (B. Demirkol, Çev.). Ankara: Vadi Yay.
• Davis, W. (2015). Yol bilenler: Kadim bilgeliğin modern dünyadaki önemi (A. Terzi, Çev.). İstanbul: Kolektif Kitap.
• Dellaloğlu, B.F. (2021). Sosyolojik nazar: Duvar yazıları. İstanbul: Timaş Yay.
• Ellul, J. (2017). Sözün gözden düşüşü (E.C. Ercan, Çev.). İstanbul: Sentez Yay.
• Eriksen, T.H. (2015). Küçük yerler, büyük meseleler: Sosyal ve kültürel antropoloji (A.E. Koca, Çev.). Ankara: Birleşik Yay.
• Gehl, J. (2020). İnsan için kentler (E. Erten, Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yay.
• Gros, F. (2020). Yürümenin felsefesi (A. Ulutaşlı, Çev.). (14. Bs). İstanbul: Kolektif Kitap.
• Güvenç, B. (1971). Mekân ve eğitim sorunları ve bir mekan antropolojisine doğru. Mimarlık Dergisi, 9(87), 40-44.
• İl, A. (2005). Kapitalist sistemde mekân ve “yer-olmayan” kavramı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Kömürcüoğlu, M. (2019). Türkiye’de şehir ve toplum: Tarih, teori ve temel meseleler. İstanbul: Ketebe Yay.
• Kurt, S. (2021). Haneden ev haline: Türk evi’nde mimari, düzenleme, pratik. İstanbul: İletişim Yay.
• Küçük, M. (2017). Evsizliğin kentsel yoksulluk bağlamında değerlendirilmesi: İstanbul örneği. A. Erkilet & Y. Çolak (Ed.), Magnetsiz şehirler: Türkiye’de kentlerin dönüşümü içinde (s.145-180). Ankara: Nobel Yay.
• Le Breton, D. (2015). Yürümeye övgü (İ. Yerguz, Çev.). (3. Bs). İstanbul: Sel Yay.
• Le Corbusier (2014). Şehircilik (P. Kotas, Çev.). İstanbul: Daimon Yay.
• Marcus, G.E. & Fischer, M.J. (2013). Kültürel eleştiri olarak antropoloji: İnsan bilimlerinde deneysel bir an (B. Cezar, Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yay.
• Özbudun, S. & Uysal, G. (2015). 50 Soruda antropoloji (3. Bs). İstanbul: Bilim ve Gelecek Kitaplığı.
• Park, R.E. & Burgess, E.W. (2015). Şehir: Kent ortamındaki insan davranışlarının araştırılması üzerine öneriler (P.K. Kayalıgil, Çev.). Ankara: Heretik Yay.
• Sarı, E. & Öner-Özkan, B. (2023). Encouraging environmental sustainability in university campuses: Evidence from Türkiye. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (SEFAD), 50, 129-154.
• Scheurmann, E. (2014). Göğü delen adam (L. Tayla, Çev.), (11. Bs). İstanbul: Ayrıntı Yay.
• Simmel, G. (2009). Bireysellik ve kültür (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yay.
• Soylu, R. (2016). İnsanat bahçeleri. Zafer: Bilim araştırma kültür sanat dergisi. Erişim adresi: https://www.zaferdergisi.com/makale/11694-insanat-bahceleri.html.
• Urry, J. (2017). Kent hayatı ve duyular (M.H. Akın, Çev.). K. Alver (Ed.), Kent Sosyolojisi içinde (s.305-318). Konya: Çizgi Kitabevi.
• Yaman, Ö.M. (2016). Apaçi gençlik: Gençlerin toplumsal davranış ve yönelimleri İstanbul’da “Apaçi” altkültür grupları üzerine nitel bir araştırma (7. Bs). İstanbul: Bir Yay.
• Yelsalı Parmaksız, P.M. (2023). Ev: Tarihsel, toplumsal, sembolik bir mekân olarak anlamı ve dönüşümü. Ankara: Nika Yay.