Bir Üniversite Hastanesindeki Diş Hekimlerinin Akılcı İlaç Kullanımına İlişkin Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2024, , 37 - 42, 26.04.2024

Ömer Ekici

https://doi.org/10.15311/selcukdentj.1280511

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de bir dişhekimliği fakültesinde görev yapan diş hekimlerinin akılcı ilaç kullanımına ilişkin bilgi ve tutumlarını değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntemler: Bu gözlemsel çalışmada, bir üniversite hastanesinde görev yapan 59 diş hekimine, katılımcıların akılcı ilaç kullanımına yönelik bilgi ve tutumlarını ölçen 20 soruluk bir anket yüz yüze uygulandı. Elde edilen veriler SPSS-20 programı ile analiz edildi.
Bulgular: Çalışmaya 52 diş hekimi (16 öğretim üyesi, 36 araştırma görevlisi) katıldı (Katılım oranı %89,65'tir). Katılımcıların ilaç yazarken en sık kullandıkları bilgi kaynakları sırasıyla internet (%27,56) ve meslektaşlarıdır (%24,35). Alerjik durum ve gebelik durumu, katılımcıların ilaç yazarken anamnezlerinde en sık sorulan sorulardı (%94,2). Diş hekimlerinin yaklaşık üçte biri (%32,7) "ilacın yan etkileri" konusunda hastayı bilgilendirmediğini belirtmiştir. Katılımcıların ilaçlar konusunda en yetersiz hissettikleri konular sırasıyla fiyat bilgisi, biyoeşdeğerlik, ilaç etkileşimleri ve yan etkiler olmuştur. Katılımcıların %63,5'i hem tıbbi ilaç bilgi düzeyinin hem de akılcı ilaç kullanımına ilişkin bilgi düzeyinin yetersiz olduğunu düşünmektedir.
Sonuçlar: Bu çalışma diş hekimleri arasında akılcı ilaç kullanımı konusunda bilgi boşluklarını ve eğitim ihtiyacını ortaya koymuştur. Diş hekimlerine mezuniyet öncesi ve sonrası akılcı farmakoterapi eğitimi verilmelidir.
Anahtar Kelimeler: Akılcı ilaç kullanımı; ilaç reçeteleme; anket; diş hekimliği; diş hekimi.

Anahtar Kelimeler

Akılcı ilaç kullanımı, ilaç reçeteleme, anket, diş hekimliği, diş hekimi

Etik Beyan

Bu makale, sempozyum ya da kongrede sunulan bir tebliğin içeriği geliştirilerek ve kısmen değiştirilerek üretilmemiştir. Bu çalışma, yüksek lisans ya da doktora tezi esas alınarak hazırlanmamıştır. Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur.

Evaluation of the Knowledge and Attitudes of Dentists Working in a University Hospital in Afyonkarahisar Regarding Rational Drug Use

Öz

Background: This study aims to evaluate the knowledge and attitudes of dentists working in a dental faculty in Türkiye about rational drug use.
Methods: In this observational study, a 20-question questionnaire measuring participants' knowledge and attitudes towards rational drug use was administered face-to-face to 59 dentists working in a university hospital in Afyonkarahisar. The obtained data were analyzed with the SPSS-20 program.
Results: Fifty-two dentists (16 academics, and 36 research assistants) participated in the study (The participation rate was 89.65%). The most frequently used information sources by the participants while prescribing drugs were the internet (27.56%) and colleagues (24.35%), respectively. Allergic status and pregnancy status were the most frequently asked questions by the participants in the anamnesis of the patients while prescribing drugs (94.2%). approximately one-third (32.7%) of the dentists stated that they did not inform the patient about the "side effects of the drug". The subjects that the participants felt most inadequate about the drugs were price information, bioequivalence, drug interactions and side effects, respectively. 63.5% of the participants think that both the level of medical drug knowledge and the level of knowledge about rational drug use are insufficient.
Conclusion: This study revealed the knowledge gaps and the need for training on rational drug use among dentists. to dentists. Rational pharmacotherapy training should be given to dentists before and after graduation.
Keywords: Rational drug use; drug prescribing; survey; dentistry; dentist.

Anahtar Kelimeler

Rational drug use, Drug prescribing, survey

Etik Beyan

This article is not the version of a presentation. This article has not been prepared on the basis of a master’s/ doctoral thesis. It is declared that during the preparation process of this study, scientific and ethical principles were followed and all the studies benefited are stated in the bibliography.

Kaynakça

• 1. Ojo MA, Igwilo CI, Emedoh T. Prescribing Patterns and Perceptions of Health Care Professionals About Rational Drug use in a Specialist Hospital Clinic. J Public Health Africa. 2014;5(2):99-103. doi:10.4081/JPHIA.2014.242
• 2. World Health Organization (WHO). Promoting rational use of medicines: core components. WHO Policy Perspectives on Medicines no5. Geneva, WHO/EDM/2002.3
• 3. Akıcı A. Akılcı İlaç Kullanımının Genel İlkeleri ve Türkiye’deki Güncel Durum. Turkiye Klin Pharmacol - Spec Top. 2015;3(1):1-10.
• 4. World Health Organization (WHO). Rational use of medicines by prescribers and patients: report by the Secretariat. https://apps.who.int/iris/handle/10665/20236. Accessed January 18, 2022.
• 5. Marra F, George D, Chong M, Sutherland S, Patrick DM. Antibiotic prescribing by dentists has increased: Why? J Am Dent Assoc. 2016;147(5):320-327. doi:10.1016/J.ADAJ.2015.12.014
• 6. Sweeny LC, Dave J, Chambers PA, Heritage J. Antibiotic resistance in general dental practice--a cause for concern? J Antimicrob Chemother. 2004;53(4):567-576. doi:10.1093/JAC/DKH137
• 7. Dar-Odeh NS, Abu-Hammad OA, Al-Omiri MK, Khraisat AS, Shehabi AA. Antibiotic prescribing practices by dentists: a review. Ther Clin Risk Manag. 2010;6:301-306. doi:10.2147/TCRM.S9736
• 8. Poveda Roda R, Bagan JV, Sanchis Bielsa JM, Carbonell Pastor E. Antibiotic use in dental practice, A review. Medicina oral, patologia oral y cirugia bucal 2007;12(3):186-192.
• 9. Amina Hanif S, Azmat A. Rational use of analgesics in dental practice. Pharm-D 5th Professional student. Pakistan Oral Dent J. Apr - Jun 2016;36(2):282-5.
• 10. Azodo CC, Umoh AO. Analgesics prescription in Nigerian dental healthcare services. Niger J Basic Clin Sci. 2013;10(2):86. doi:10.4103/0331-8540.122768
• 11. Koyuncuoglu CZ, Aydin M, Kirmizi NI, et al. Rational use of medicine in dentistry: do dentists prescribe antibiotics in appropriate indications? Eur J Clin Pharmacol. 2017;73(8):1027-1032. doi:10.1007/S00228-017-2258-7
• 12. Terzi Ö, Yılmaz F. The rational drug use of dentists in a university hospital. Ann Med Res. 2021;28(3):496-500. doi:10.5455/ANNALSMEDRES.2020.02.089
• 13. Hastane Hekim Anketi ve Değerlendirme Formu : Akılcı İlaç Kullanımı. http://www.akilciilac.gov.tr/?p=744. Accessed April 12, 2022.
• 14. Cope AL, Chestnutt IG. Inappropriate prescribing of antibiotics in primary dental care: reasons and resolutions. Prim Dent J. 2014;3(4):33-37. doi:10.1308/205016814813877333
• 15. Versporten A, Bolokhovets G, Ghazaryan L, et al. Antibiotic use in eastern Europe: a cross-national database study in coordination with the WHO Regional Office for Europe. Lancet Infect Dis. 2014;14(5):381-387. doi:10.1016/S1473-3099(14)70071-4
• 16. Mainjot A, D’Hoore W, Vanheusden A, Van Nieuwenhuysen JP. Antibiotic prescribing in dental practice in Belgium. Int Endod J. 2009;42(12):1112-1117. doi:10.1111/J.1365-2591.2009.01642.X
• 17. Sağır M, Parlakpınar H. (2014). Akılcı ilaç kullanımı. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2014; 3 (2): 32-35 .
• 18. Akıcı A , Uğurlu MÜ, Gonullu N, Oktay S, Kalaca S. Pratisyen hekimlerin akılcı ilaç kullanımı konusunda bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. STED 2002; 11(7):253-257.
• 19. Orhaner E, Salğın E. Akılcı ilaç kullanımında aile hekiminin rolü: Bitlis ilinde bir uygulama. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi. 2018; 4(3): 212-226.
• 20. Koçkaya SH, Erdem M, Tiryaki ÜM. Akılcı İlaç Kullanımı: Hatay’da Aile Hekimlerinin Bilgi ve Davranışları. Türk Aile Hek Derg. 2020; 24(4): 184-195
• 21. Yılmaz M, Yılmaz A, Özyörük M, et al. Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları. Türkiye Aile Hekim Derg. 2018;22(1):20-27. doi:10.15511/TAHD.18.00120
• 22. Yapıcı G, Balıkçı S, Uğur Ö, Tarihi G. Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuranların ilaç kullanımı konusundaki tutum ve davranışları [Attitudes and behavior of drug usage in applicants to primary health care center]. Dicle Med J www.diclemedj.org Cilt. 2011;38(4):458-465. doi:10.5798/diclemedj.0921.2011.04.0066
• 23. Basaran NF, Akici A. Aspects of physicians’ attitudes towards the rational use of drugs at a training and research hospital: a survey study. Eur J Clin Pharmacol. 2013;69(8):1581-1587. doi:10.1007/S00228-013-1505-9