Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Farklı İçerikli Cikletlerin Tükürük Akış Hızı, pH ve İyon Değişimine Etkisi

Yıl 2024, , 43 - 48, 26.04.2024
https://doi.org/10.15311/selcukdentj.1292843

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, farklı içeriklere sahip cikletlerin sağlıklı bireylerde tükürük akış hızı, pH ve tükürük iyonları üzerine etkilerini incelemektir.
Gereç ve Yöntemler: DMFT skoru ≤ 4 olan, herhangi bir ilaç kullanmayan veya tükürük akışını ve özelliklerini değiştirebilecek herhangi bir sistemik hastalığı olmayan 20 sağlıklı birey çalışma örneklemi olarak seçildi. Birinci gün tüm bireylerin uyarılmamış tükürükleri steril test tüplerinde toplandı. 24 saat sonra kontrol grubu olarak her bireyden parafin çiğnetilerek uyarılan tükürük toplandı. Daha sonra yedi gün boyunca 24 saat arayla beş farklı ciklet (Vivident Xylit, Oneo White, Trident Recaldent, Fluogum, CB12 Boost) 6 dakika süreyle çiğnettirildi. Dereceli steril test tüplerine 0-1, 1-3 ve 3-6 dakika aralıklarla tükürük örnekleri alındı. Her test periyodunun sonunda toplanan tükürüğün pH'ı, zamana bağlı pH değişikliklerini en aza indirmek için turnusol kağıdı ile ölçüldü. Akış hızı ml/dk olarak hesaplandı. İyon değişimleri spektrofotometrik yönteme göre değerlendirildi. İstatistiksel analiz, IBM SPSS Statistics, Version 23.0 istatistik programı kullanılarak yapıldı. İstatistiksel olarak anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak belirlendi.
Bulgular: Toplanan tükürüğün kalsiyum konsantrasyonu trikalsiyum fosfat içeren sakız grubunda diğer gruplara göre daha yüksek bulunmuştur. Kalsiyum karbonat içeren sakız grubu, diğer gruplara göre daha yüksek tükürük akış hızı ve daha düşük pH göstermiştir.
Sonuç: Kalsiyum karbonat ve trikalsiyum fosfat içeren cikletlerin tükürüğün iyon yapısı üzerinde faydalı etkileri olabileceği gibi ağız ve diş sağlığı açısından da faydalı etkileri olabilir. Özellikle yüksek çürük riskli bireklerde ve kserostomili hastalarda kalsiyum karbonat ve trikalsiyum fosfat içerikli cikletler öncelikli olarak tercih edilebilir.
Anahtar Kelimeler: yon Değişimi, Kalsiyum konsantrasyonu, pH, Tükürük akış hızı

Etik Beyan

Bu makale, sempozyum ya da kongrede sunulan bir tebliğin içeriği geliştirilerek ve kısmen değiştirilerek üretilmemiştir. Bu çalışma, yüksek lisans ya da doktora tezi esas alınarak hazırlanmamıştır. Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur.

Teşekkür

Çalışmada örneklerin toplanmasında emeği geçen İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi lisans son sınıf öğrencilerine teşekkür ederiz.

Kaynakça

  • 1. Takenouchi et al., “Effects of chewing gum base on oral hygiene and mental healty: A pilot study,” Bull Tokyo Dent Coll, 62(1):7-14, 2021.
  • 2. U. K. Vantipalli, “Effect of three commercially available chewing gums on salivary flow rate and pH in caries-active and cariesfree children: An in vivo study,” Journal of Indian Society of Pedodontics and Preventive Dentistry, vol. 35, no. 3, pp. 254-259.
  • 3. Akyüz S, Yarat A, Tanboğa İ ve Emekli N. Comparison of salivary calcium, phosphorus and total protein concertration with dmft index levels in children 4-6 years of age, Journal of Marmara university dental Faculty. 1991; (2): 67-73.
  • 4. Edgar WM. Saliva and dental health. Clinical implication of salivaİ: report of concensus meeting. Br. Dent. J. 1990; 169(3-4); 96-98.
  • 5. Kırzıoğlu Z. Ve Bakan N. 22-28 yaşları arasındaki çürüklü ve çürüksüz bireylerde tükürük Ca, P, Mg, amilaz, Ph seğerleri ve tamponlanma kapasitelerinin karşılaştıtılması. Atatürk Uni Diş Hek Fak Dergisi. 1993; 3(2): 1-6. (Türkçe)
  • 6. Wellington PB. Risk factors in dental caries. Int Dent 3 1998: 38:211-217.
  • 7. FDI Working Group 10, CORE: saliva, its role in health and disease, Int Dent J 1992; 42: 291-304.
  • 8. M. E. Jensen, “Effects of chewing sorbitol gum and paraffin on human interproximal plaque pH,” Caries Research, vol. 20, no. 6, pp. 503–509, 1986.
  • 9. Du et al., The economic benefts of increased sugar-free chewing gum in China: a budget impact analysis’’ BMC Oral Health 21:436, 2021.
  • 10. Tuncer D, Onen A, Yazici AR. Effect of chewing gums with xylitol, sorbitol and xylitol-sorbitol on the remineralization and hardness of initial enamel lesions in situ. Dent Res J (Isfahan). 2014;11(5):537-43.
  • 11. Cardoso CAB, Cassiano LPS, Costa EN, Souza-E-Silva CM, Magalhães AC, Grizzo LT, et al. Effect of xylitol varnishes on remineralization of artificial enamel caries lesions in situ. J Dent. 2016;50:74-8.
  • 12. Navazesh M, Kumar SK; University of Southern California School of Dentistry. Measuring salivary flow: Challenges and opportunities. J Am Dent Assoc 2008;139:35S-40S.
  • 13. Al-Moosawi RIK, Qasim AA. (2020) The Impact of Dental Environment Stress on Dentition Status, Salivary Nitric Oxide and Flow Rate. Journal of International Society of Preventive and Community Dentistry, 10(2), 163-170.
  • 14. Balakrishnan M, Simmonds RS, Tagg JR. Dental caries is a preventable infectious disease. Aust Dent J. 2000;45(4):235-45.
  • 15. Blomfield J., Rush AR. And Ailars UM. Interrelationships between flow rate, amylase, calcium, potassium and inorganic phosphate in stimulated human saliva. Archs Oral Biol 1976; 21: 645-650.
  • 16. Alpagot T, Doğangün R ve Çağlayan G. 30-45 yaş arasındaki periodontal hastalıklı bireylerde diş çürüğü oranı ve parotis salyası, akış hızı, pH ve Ca değerlerinin çürükle ilişkisinin incelenmesi. İÜ Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 1991; 25(3): 137-140.
  • 17. Ölmez S, Yüksel B, Uzanıtş M ve Ozalp M. Tükürük akış hızı, asit tamponlarna kapasitesi, mutans streptokok ve laktobasillerin süt, karma ve daimi diş dentisyonda incelenmesi. Hacettepe Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 1995;19(1-2): 101-104.
  • 18. Narhi TÜ. Prevalence of subjective feelings of dry mouth in the elderly. J Dent Res. 1994;73(1): 20-23.
  • 19. Bal F. ve Dural E. Tükürük akışındaki farmakolojik azalmaların tat alma duyarlılığına etkisinin PTC (Fenildiyokarbamit) ile incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 2012;25(3): 137-140.
  • 20. Baum R.l. Evaluation nf Stifnulated parciid saliva flow rale in different age groups. J Dem Res. 1981; 60(7): 1292-1296.
  • 21. Çınarcık S ve Toygar N. Diaheili hastalarda parotis salgısı akını hızı ve kalsiyum iyonu yoğunluk değişimlerinin incelenmesi. Ege Dişhekimliği Fakültesi Dergisi. 1993; 14:160-164.
  • 22. Larsen, M.J., Pearce, E.I. (2003). Saturation of human saliva with respect to calcium salts. Archives of Oral Biology, 48,17-322.
  • 23. Legeros, R.Z. (1999). Calcium phosphates in demimeralization/remineralization processes. The Journal of Clinical Dentistry, 10,65-73.
  • 24. Aras, S., Sütlaş, E. (2011). Baslangıç mine lezyonlarının tedavisinde florid ilave edilmis kazein fosfopeptit amorfoz kalsiyum fosfat (CPP-ACPF) ile floridli sütün etkinliğinin Araştırılması. Bilimsel Arastırma Projeleri, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • 25. S. Tazegül, E. Bodrumlu, H. Erten, D. Erten and R. Kasap, “Kalsiyum Fosfat İçerikli Cikletlerin Tükürük Kalsiyum ve Fosfat Konsantrasyonları ile Tükürük pH ve Akış Hızına Etkileri”, GÜ Diş Hek. Fak. Derg., vol. 21, no. 1, pp. 1-5, 2004.
  • 26. Serra, M.C., Cury, J.A. (1992). The in vitro effect of glass-ionomer cement restoration on enamel subjected to a demineralization and remineralization model, Quintessence International, 23, 143-147.
  • 27. Vieira, A.R., de Souza I.P., Modesto, A. (1999). Fluoride uptake and release by composites and glass ionomers in a high caries challenge situation. American Journal of Dentistry, 12, 14-18.
  • 28. Sjogren, K., Birkhed, D., Ruben, J., Arends, J. (1995). Effect of post-brushing water rinsing on caries-like lesions at approximal and buccal sites. Caries Research, 29(5), 337-342.
  • 29. Vogel GL, Zhang Z, Carey CM, Ly A, Chow LC, Proskin HM. Composition of plaque and saliva following a sucrose challenge and use of an alpha-tricalciumphosphate-containing chewing gum. J Dent Res. 1998;77: 518-524.
  • 30. Sungurtekin Ekçi E, Özdemir Özenen D. Süt dişlerinde görülen beyaz nokta lezyonlarının remineralizasyon tedavilerinde güncel yaklaşımlar. Türkiye Klinikleri. 2017;3(1): 19-24.
  • 31. Sjogren K, Lingstrom P, Lundberg AB, Birkhed D. Salivary Fluoride concentration and plaque pH after using a fluoride containing chewing gum. Caries Rest 1997; 31: 366-372.
  • 32. Savaş S, Küçükyılmaz E. Diş hekimliğinde kullanılan remineralizasyon ajanları ve çürük önleyici ajanlar. Atatürk Üniv. Diş Hek. Fak. Derg. 2014;9: 113- 125.
  • 33. Bruun C. Giyeskov H. Fluoride concentretions in saliva in relation to chewing of various supplementary fluoride preparations. Journal of Dental Research. 1978; 87: 1-6.
  • 34. Bruun C. Thylstrup A. Fluoride in whole saliva and dental caries experience in areas with high or low concentrations of flouride in the drinking water. Caries Res. 1984; 18: 450-456.
  • 35. Bruun C. Lambrau D. Larsen MJ. Fejerskov O. Thylstrup A. Fluoride in mixed human saliva after different topical fluoride treatments and possible relation to caries inhibition. Community Dent Oral Epidemiol. 1982; 10: 124-129.
  • 36. Ekstrand J. Fluoride concentrations in saliva after single oral doses and their relation to plasma flouride. Scand J Dent. 1979; 85: 16-17.
  • 37. Tokatlı, Cem, et al. “A pioneering study on health risk assessment of fluoride in drinking water in Thrace Region of northwest Türkiye.” Groundwater for Sustainable Development 19 (2022).
  • 38. Lynch RJM, ten Cate JM. The anti-caries efficacy of calcium carbonate-based fluoride toothpastes. Int Dent J. 2005;55: 175-178.
  • 39. Tavassoli-Hojjati S, Atai M, Haghgoo R, Rahimian-Imam S, Kameli S, AhmaianBabaki F, Hamzeh F, Ahmadyar M. Comparison of various concentrations of tricalcium phosphate nanoparticles on mechanical properties and remineralization of fissure sealants. J Dent,.
  • 40. Ben-Arhey N, Miron D, Szargel R and Gutman D. Whole- saliva seeretion rates in eld and young healthy subjects. J Dent Res. 1984; 63(9):1147-1148.
  • 41. Shen R, Cai A, Nowicki A, Vincent J, Reynolds EC. Remineralization of enamel subsurface lesions by sugar-free chewing gum containing casein phosphopeptide-amorphous calcium phosphate. J Dent Res. 2001; 80(12): 2066-2070.

Effect of Chewing Gums with Different Contents on Salivary Flow Rate, pH and Ion Exchange

Yıl 2024, , 43 - 48, 26.04.2024
https://doi.org/10.15311/selcukdentj.1292843

Öz

Objective: Aim of this study is to examine the effects of chewing gums with different contents on the salivary flow rate, pH and ion exchange in healthy subjects.
Material and Method: Twenty healthy individuals with DMFT scores of ≤ 4, who did not use any medication or diagnosed with any systemic disease that could change flow and characteristics of saliva were selected as study sample. The unstimulated saliva of all individuals on day one was collected in sterile test tubes. After 24 hours, saliva stimulated by chewing paraffin was collected from each individual as a control group. Then, five different chewing gums were used for 6 minutes for seven days at 24-hour intervals (Vivident Xylit, Oneo White, Trident Recaldent, Fluogum, CB12 Boost). Saliva samples were collected at 0-1, 1-3 and 3-6 minute intervals in graduated sterile test tubes. The pH of saliva collected at the end of each test period was measured with litmus paper to minimize any time-dependent pH changes. Flow rate was calculated in ml/min. Ion exchanges were evaluated according to the spectrophotometric method. Statistical analysis was performed using IBM SPSS Statistics, Version 23.0 statistical program. Statistically significance level was set as p<0.05.
Results: Calcium concentration of the collected saliva was found to be higher in the gum group containing tricalcium phosphate than in the other groups. Calcium carbonate containing gum group showed increased salivary flow rate and lower pH when compared to other groups.
Conclusion: Chewing gum containing calcium carbonate and tricalcium phosphate may have beneficial effects on the structure of saliva and beneficial effects in terms of oral and dental health.
Keywords: Calcium concentration, Chewing gum, Ion Exchange, pH, Salivary flow rate

Etik Beyan

This article is not the version of a presentation. This article has not been prepared on the basis of a master’s/ doctoral thesis. It is declared that during the preparation process of this study, scientific and ethical principles were followed and all the studies benefited are stated in the bibliography.

Teşekkür

We would like to kindly thank the senior undergraduate students of Istanbul Yeni Yüzyıl University Faculty of Dentistry who contributed to the collection of samples in the study.

Kaynakça

  • 1. Takenouchi et al., “Effects of chewing gum base on oral hygiene and mental healty: A pilot study,” Bull Tokyo Dent Coll, 62(1):7-14, 2021.
  • 2. U. K. Vantipalli, “Effect of three commercially available chewing gums on salivary flow rate and pH in caries-active and cariesfree children: An in vivo study,” Journal of Indian Society of Pedodontics and Preventive Dentistry, vol. 35, no. 3, pp. 254-259.
  • 3. Akyüz S, Yarat A, Tanboğa İ ve Emekli N. Comparison of salivary calcium, phosphorus and total protein concertration with dmft index levels in children 4-6 years of age, Journal of Marmara university dental Faculty. 1991; (2): 67-73.
  • 4. Edgar WM. Saliva and dental health. Clinical implication of salivaİ: report of concensus meeting. Br. Dent. J. 1990; 169(3-4); 96-98.
  • 5. Kırzıoğlu Z. Ve Bakan N. 22-28 yaşları arasındaki çürüklü ve çürüksüz bireylerde tükürük Ca, P, Mg, amilaz, Ph seğerleri ve tamponlanma kapasitelerinin karşılaştıtılması. Atatürk Uni Diş Hek Fak Dergisi. 1993; 3(2): 1-6. (Türkçe)
  • 6. Wellington PB. Risk factors in dental caries. Int Dent 3 1998: 38:211-217.
  • 7. FDI Working Group 10, CORE: saliva, its role in health and disease, Int Dent J 1992; 42: 291-304.
  • 8. M. E. Jensen, “Effects of chewing sorbitol gum and paraffin on human interproximal plaque pH,” Caries Research, vol. 20, no. 6, pp. 503–509, 1986.
  • 9. Du et al., The economic benefts of increased sugar-free chewing gum in China: a budget impact analysis’’ BMC Oral Health 21:436, 2021.
  • 10. Tuncer D, Onen A, Yazici AR. Effect of chewing gums with xylitol, sorbitol and xylitol-sorbitol on the remineralization and hardness of initial enamel lesions in situ. Dent Res J (Isfahan). 2014;11(5):537-43.
  • 11. Cardoso CAB, Cassiano LPS, Costa EN, Souza-E-Silva CM, Magalhães AC, Grizzo LT, et al. Effect of xylitol varnishes on remineralization of artificial enamel caries lesions in situ. J Dent. 2016;50:74-8.
  • 12. Navazesh M, Kumar SK; University of Southern California School of Dentistry. Measuring salivary flow: Challenges and opportunities. J Am Dent Assoc 2008;139:35S-40S.
  • 13. Al-Moosawi RIK, Qasim AA. (2020) The Impact of Dental Environment Stress on Dentition Status, Salivary Nitric Oxide and Flow Rate. Journal of International Society of Preventive and Community Dentistry, 10(2), 163-170.
  • 14. Balakrishnan M, Simmonds RS, Tagg JR. Dental caries is a preventable infectious disease. Aust Dent J. 2000;45(4):235-45.
  • 15. Blomfield J., Rush AR. And Ailars UM. Interrelationships between flow rate, amylase, calcium, potassium and inorganic phosphate in stimulated human saliva. Archs Oral Biol 1976; 21: 645-650.
  • 16. Alpagot T, Doğangün R ve Çağlayan G. 30-45 yaş arasındaki periodontal hastalıklı bireylerde diş çürüğü oranı ve parotis salyası, akış hızı, pH ve Ca değerlerinin çürükle ilişkisinin incelenmesi. İÜ Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 1991; 25(3): 137-140.
  • 17. Ölmez S, Yüksel B, Uzanıtş M ve Ozalp M. Tükürük akış hızı, asit tamponlarna kapasitesi, mutans streptokok ve laktobasillerin süt, karma ve daimi diş dentisyonda incelenmesi. Hacettepe Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 1995;19(1-2): 101-104.
  • 18. Narhi TÜ. Prevalence of subjective feelings of dry mouth in the elderly. J Dent Res. 1994;73(1): 20-23.
  • 19. Bal F. ve Dural E. Tükürük akışındaki farmakolojik azalmaların tat alma duyarlılığına etkisinin PTC (Fenildiyokarbamit) ile incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 2012;25(3): 137-140.
  • 20. Baum R.l. Evaluation nf Stifnulated parciid saliva flow rale in different age groups. J Dem Res. 1981; 60(7): 1292-1296.
  • 21. Çınarcık S ve Toygar N. Diaheili hastalarda parotis salgısı akını hızı ve kalsiyum iyonu yoğunluk değişimlerinin incelenmesi. Ege Dişhekimliği Fakültesi Dergisi. 1993; 14:160-164.
  • 22. Larsen, M.J., Pearce, E.I. (2003). Saturation of human saliva with respect to calcium salts. Archives of Oral Biology, 48,17-322.
  • 23. Legeros, R.Z. (1999). Calcium phosphates in demimeralization/remineralization processes. The Journal of Clinical Dentistry, 10,65-73.
  • 24. Aras, S., Sütlaş, E. (2011). Baslangıç mine lezyonlarının tedavisinde florid ilave edilmis kazein fosfopeptit amorfoz kalsiyum fosfat (CPP-ACPF) ile floridli sütün etkinliğinin Araştırılması. Bilimsel Arastırma Projeleri, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • 25. S. Tazegül, E. Bodrumlu, H. Erten, D. Erten and R. Kasap, “Kalsiyum Fosfat İçerikli Cikletlerin Tükürük Kalsiyum ve Fosfat Konsantrasyonları ile Tükürük pH ve Akış Hızına Etkileri”, GÜ Diş Hek. Fak. Derg., vol. 21, no. 1, pp. 1-5, 2004.
  • 26. Serra, M.C., Cury, J.A. (1992). The in vitro effect of glass-ionomer cement restoration on enamel subjected to a demineralization and remineralization model, Quintessence International, 23, 143-147.
  • 27. Vieira, A.R., de Souza I.P., Modesto, A. (1999). Fluoride uptake and release by composites and glass ionomers in a high caries challenge situation. American Journal of Dentistry, 12, 14-18.
  • 28. Sjogren, K., Birkhed, D., Ruben, J., Arends, J. (1995). Effect of post-brushing water rinsing on caries-like lesions at approximal and buccal sites. Caries Research, 29(5), 337-342.
  • 29. Vogel GL, Zhang Z, Carey CM, Ly A, Chow LC, Proskin HM. Composition of plaque and saliva following a sucrose challenge and use of an alpha-tricalciumphosphate-containing chewing gum. J Dent Res. 1998;77: 518-524.
  • 30. Sungurtekin Ekçi E, Özdemir Özenen D. Süt dişlerinde görülen beyaz nokta lezyonlarının remineralizasyon tedavilerinde güncel yaklaşımlar. Türkiye Klinikleri. 2017;3(1): 19-24.
  • 31. Sjogren K, Lingstrom P, Lundberg AB, Birkhed D. Salivary Fluoride concentration and plaque pH after using a fluoride containing chewing gum. Caries Rest 1997; 31: 366-372.
  • 32. Savaş S, Küçükyılmaz E. Diş hekimliğinde kullanılan remineralizasyon ajanları ve çürük önleyici ajanlar. Atatürk Üniv. Diş Hek. Fak. Derg. 2014;9: 113- 125.
  • 33. Bruun C. Giyeskov H. Fluoride concentretions in saliva in relation to chewing of various supplementary fluoride preparations. Journal of Dental Research. 1978; 87: 1-6.
  • 34. Bruun C. Thylstrup A. Fluoride in whole saliva and dental caries experience in areas with high or low concentrations of flouride in the drinking water. Caries Res. 1984; 18: 450-456.
  • 35. Bruun C. Lambrau D. Larsen MJ. Fejerskov O. Thylstrup A. Fluoride in mixed human saliva after different topical fluoride treatments and possible relation to caries inhibition. Community Dent Oral Epidemiol. 1982; 10: 124-129.
  • 36. Ekstrand J. Fluoride concentrations in saliva after single oral doses and their relation to plasma flouride. Scand J Dent. 1979; 85: 16-17.
  • 37. Tokatlı, Cem, et al. “A pioneering study on health risk assessment of fluoride in drinking water in Thrace Region of northwest Türkiye.” Groundwater for Sustainable Development 19 (2022).
  • 38. Lynch RJM, ten Cate JM. The anti-caries efficacy of calcium carbonate-based fluoride toothpastes. Int Dent J. 2005;55: 175-178.
  • 39. Tavassoli-Hojjati S, Atai M, Haghgoo R, Rahimian-Imam S, Kameli S, AhmaianBabaki F, Hamzeh F, Ahmadyar M. Comparison of various concentrations of tricalcium phosphate nanoparticles on mechanical properties and remineralization of fissure sealants. J Dent,.
  • 40. Ben-Arhey N, Miron D, Szargel R and Gutman D. Whole- saliva seeretion rates in eld and young healthy subjects. J Dent Res. 1984; 63(9):1147-1148.
  • 41. Shen R, Cai A, Nowicki A, Vincent J, Reynolds EC. Remineralization of enamel subsurface lesions by sugar-free chewing gum containing casein phosphopeptide-amorphous calcium phosphate. J Dent Res. 2001; 80(12): 2066-2070.
Toplam 41 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Diş Hekimliği
Bölüm Araştırma
Yazarlar

Handan Yıldırım Işık 0000-0001-8850-3523

Yayımlanma Tarihi 26 Nisan 2024
Gönderilme Tarihi 9 Mayıs 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024

Kaynak Göster

Vancouver Yıldırım Işık H. Effect of Chewing Gums with Different Contents on Salivary Flow Rate, pH and Ion Exchange. Selcuk Dent J. 2024;11(1):43-8.