The Population Development of Diuraphis Noxia (Kurdjumov) (Hom.:Aphididae) in Different Nitrogen and Phosphorus Doses and It’s Effect on Some Yield Characters of Canarygrass (Phalaris Canariensis L.)

Yıl 2004, Cilt: 18 Sayı: 34, 104 - 113, 25.12.2004

Tevfik Turanlı Meryem Uysal

Öz

Diuraphis noxia (Kurd.) was the main pest of canarygrass in Konya province of Turkey and ıt’s damage makes cultiva-tion of this plant almost impossible in the province. This study was conducted to determine the population development of the aphid and the effect of the damage of these populations to the yield characters in different nitrogen and phosphorus doses on canarygrass.
In trials four different nitrogen (0 kg.ha-1, 30 kg.ha-1, 60 kg.ha-1, 90 kg.ha-1) and four different phosphorus (0 kg.ha-1, 20 kg.ha-1, 40 kg.ha-1, 60 kg.ha-1) doses were used. The experiment was completely randomized design with three replications. Totally 48 parcels were weekly surveyed in 1998 and 1999. In 1998, to determine the effect of the damage of aphid populations to the yield components, some measurements and observations (plant height, panicula number per square meter, grain num-ber per panicula, panicula length, grain weight per ten panicula and grain yield) and laboratory analysis (1000 kernel weight and macronutrient concentration) were also made.
The population development of D. noxia was quite close in different fertilizer combinations. But the highest peaks general-ly observed in higher nitrogen doses (N9P0, N6P0, N9P2). The aphid population in the highest nitrogen dose (N9P0) was in-creased in rate of 1/5 compared to N9P0 parcel which no nitrogen applied. On the contrary, the lowest peaks were determined in higher phosphorus doses (N0P4, N0P6 and N3P6). From the tested characters, only grain number per panicula (P<0,01) and grain weight per ten panicula (P<0,05) were significantly affected by different nitrogen and phosphorus doses. Of macroele-ments, the differences between parcels were found significant for nitrogen and potassium and not significant for phosphorus level.
As a result, aphid population were parallely increased with increasing nitrogen doses. Otherwise, the resistance of plant was increased and consequently the damage of aphid partly decreased by high phosphor doses. But this effect was not enough to bring a satisfactory solution against problem.

Anahtar Kelimeler

Diuraphis noxia, Phalaris canariensis, phosphorus and nitrogen doses, population development, yield characters

Kuşyemi (Phalaris Canariensis L.) Bitkisinde Değişik Azot ve Fosfor Dozlarında Diuraphis Noxia (Kurdjumov) (Hom.:Aphididae)’ nın Populasyon Gelişimi İle Bunun Bazı Verim Özelliklerine Etkisi

Öz

Bu çalışma, Konya ilinde kuşyeminin ana zararlısı durumunda olan ve ilde kuşyemi tarımını neredeyse imkansız kılan Di-uraphis noxia (Kurdjumov) (Hom.: Aphididae)’ nın farklı gübre dozlarındaki populasyon gelişimi ve bu populasyon zararının verim unsurlarına etkisinin belirlenmesi amacıyla ele alınmıştır. Gübre dozu olarak 4 farklı azot (0 kg/da, 3 kg/da, 6 kg/da, 9 kg/da) ve 4 farklı fosfor dozu (0 kg/da, 2 kg/da, 4 kg/da, 6 kg/da) kullanılmıştır. Deneme tesadüf parsellerinde faktöriyel dene-me desenine göre 3 tekerrürlü olarak planlanmıştır. 1998 ve 1999 yıllarında toplam 48 parselde haftalık afit sayımları sürdü-rülmüş, 1998 yılında ayrıca afit populasyonunun verim unsurlarına etkisini belirlemek amacıyla bazı gözlem ve ölçümler (bitki boyu, m2 ‘de salkım sayısı, salkım uzunluğu, salkımda tane sayısı, on salkımda tane ağırlığı ve tane verimi) ve laboratuar analizleri (bin tane ağırlığı ve makro element seviyesi) yapılmıştır.
D. noxia’ nın farklı gübre kombinasyonlarındaki populasyon dağılımı tarihlere göre fazla değişmemiştir. Fakat en yüksek pikler genelde azotun fazla uygulandığı parsellerde (N9P0, N6P0, N9P2 gibi) gözlemlenmiştir. En yüksek azot uygulaması olan N9P0 parselindeki afit populasyonu, hiç azot kullanılmayan N0P0 parselindekine göre 1/5 oranında artmıştır. En düşük pik noktaları da azotun düşük, fosforun fazla uygulandığı parsellerde (N0P4, N0P6 ve N3P6) görülmüştür. Değişik gübre kombinas-yonlarının denenen verim kriterlerinden sadece salkımda tane sayısı (P<0,01) ve on salkımda tane ağırlığına (P<0,05) etkisi istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Makro element tetkikleri sonucunda ise parseller arası farklılık azot (P<0,05) ve potas-yum (P<0,01) değerleri bakımından önemli, fosfor değerleri açısından ise önemsiz çıkmıştır.
Sonuç olarak, azot dozlarının artmasına paralel olarak afit populasyonunun da arttığı gözlemlenmiştir. Ayrıca, fosforun yüksek dozlarının D. noxia’ ya karşı bitkinin dayanıklılığını arttırdığı, dolayısıyla zararı kısmen azalttığı ancak bu azaltmanın türün zararını önleyecek seviyede olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Diuraphis noxia, Phalaris canariensis, fosfor ve azot dozları, populasyon gelişimi, verim özellikleri