Identificatıon of Ebeveyn and Hybrids With Inheritance of Yield and Yield Components of Bread Wheats Using Diallel Methods in Konya

Yıl 2005, Cilt: 19 Sayı: 36, 18 - 27, 25.08.2005

Eray Tulukçu Bayram Sade

Öz

In this study , the crosses by using diallel method between six bread wheat cultivars were made in 2000 growing season in Konya in order to determine suitable bread wheat. Parents and crosses and to obtain heritability and of yield and yield compo-nents. The crosses and parents were grown in 2001-2002 growing season. Plant height, spike lenght, number of spikelet per spike, kernel number per spike, grain weight per spike were measured, counted, weighted and analysed in all parents and their hybrid progenies. On each observed characters, general and specific combining ability, heterosis and heterobeltiosis, broad and narrow sense heritability of parent and crosses were caculated by using diallel method. Correlations between characteris-tics were obtained. Both additive and non additive gene effects were estimated for spike lenght non additive gene effects and low narrow sense heritability degrees were determinated for grain weight per spike. Gün-91 was obtained suitable parents for spike lenght, grain weight per spike, number of spikelet per spike, kernel number per spike and short length.

Anahtar Kelimeler

Bread Wheat, Diallel Analyses, Yield Components, General and Specific Combining Ability, Heterosis and Het-erobeltiosis, Heritability.

Konya’da Yaygın Olarak Ekilen Ekmeklik Buğdayların Bazı Verim Öğelerinin Kalıtımının Diallel Melezleme Yöntemiyle Belirlenmesi1

Öz

Bu çalışma, 2000 yılında altı ekmeklik buğday çeşidinde diallel melezleme yöntemi kullanılarak verim ve bazı verim öğele-rinin kalıtımını belirlemek amacıyla Konya’da yürütülmüştür. Elde edilen F1 tohumları 2001-2002 üretim yılında anaçlarıyla birlikte ekilmiştir. F1 bitkileri ve anaçlar üzerinde bitki boyu, başak boyu, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı özellikleri için ölçüm, sayım, tartım ve analizleri yapılmıştır. İncelenen özellikler için anaçlar ve melezlerin diallel analiz yöntemine göre genel ve özel kombinasyon kabiliyetleri, heterosis ve heterobeltiosis değerleri, geniş ve dar anlamda kalıtım dereceleri ortaya konmuş ve özellikler arasındaki ilişkiler tespit edilmiştir. Başak boyu özelliği için hem eklemeli hem de eklemeli olmayan gen etkisi, başakta tane ağırlığı için eklemeli olmayan gen etkileri, düşük dar anlamda kalıtım dereceleri belirlenmiştir. Gün-91 çeşidinin başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı, kısa boyluluk, başak boyu ve başakta tane ağırlığı olmak üzere ele alınan tüm özelliklerde yüksek ve önemli genel kombinasyon değerleri ile uygun anaç olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hete-rosis ve Heterobeltiosis, Ekmeklik Buğday, Diallel Analiz, Verim Öğeleri, Genel ve Özel Kombinasyon Kabiliyetleri