Determination of Boron Fractions in Konya Plain Soils

Yıl 2005, Cilt: 19 Sayı: 36, 93 - 105, 25.08.2005

Mustafa Harmankaya Sait Gezgin

Öz

This study was conducted out to investigate the amount of boron in different soil fractions and correlation between these fractions and soil properties on 19 soil samples, having different physical and chemical characteristics, taken from Konya Plain. The boron fractions in these soils were defined as follows: I) readily soluble B (KÇ-B), II) specifically adsorbed B (SPA-B), III) manganese oxyhydroxides bound B (MOH-B), IV) amorphous Fe And Al oxides bound B ( AMO-B), V) crystalline Fe And Al oxides bound B (KRO-B), VI) organically bound B (OB-B), VII) residual B (RES-B). To determine readily soluble boron, five different extraction solutions; Hot Water (HW), 0.01M CaCl2, 1M NH4-Acetate, 0.005M DTPA and 0.1M KCl were used. The other boron fractions in the soils were non-sequentially calculated according to the readily soluble boron amounts extracted by each of different extraction solutions. Readily soluble boron values were composed of only a minor part of total boron ranging averagely from 2.89 % to 4.91 %. While the highest readily soluble B rate was extracted as 4.91 % with 1M NH4- Acetate followed 0.005M DTPA by with 4.63 %, 0.01M CaCl2 with 3.95 % and HW with 3.67 % and the lowest rate of readily soluble B was determined as 2.89 % with 0.1M KCl. On average, SPA-B, MOH-B, OB-B, AMO-B, KRO-B fractions were composed of 8.10 %, 5.26 %, 5.48 %, 17.96 % and 10.84 % of total B rate, respectively. RES-B fraction was composed of the highest rate of total boron with an average of 48.35 %. Although significant correlations were found between the boron fractions and the EC and Na values of the soils, the correlations between the boron fractions and other soil characteristics were found to be insignificant.

Anahtar Kelimeler

Boron fractions, boron extraction, readily soluble B, adsorbed B, bound B

Konya Ovası Topraklarında Bor Fraksiyonlarının Belirlenmesi

Öz

Bu araştırma Konya Ovası tarım topraklarından alınan farklı fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip 19 toprak örneği üzerinde farklı toprak fraksiyonlarındaki bor dağılımını ve bu fraksiyonların değişik toprak özellikleri ile aralarındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Topraklardaki bor fraksiyonları I) kolay çözünebilir B (KÇ-B), II) spesifik olarak adsorbe edilmiş B (SPA-B), III) mangan oksihidroksitlere bağlanmış B (MOH-B), IV) amorf Fe ve Al oksitlere bağlanmış B (AMO-B), V) kristalin Fe ve Al oksitlere bağlanmış B (KRO-B), VI) organik bağlanmış B (OB-B), VII) residual (RES-B) olarak belirlenmiştir. Kolay çözünebilir bor’u belirlemek için HW, 0.01M CaCl2, 1M NH4-Asetat , 0.005M DTPA ve 0.1M KCl olmak üzere 5 farklı ekstraksiyon çözeltisi kullanılmıştır. Topraklardaki diğer bor fraksiyonları, farklı ekstraksiyon çözeltilerinin her biri ile belirlenen kolay çözünebilir bor miktarlarına göre ayrı ayrı (non-sequential) hesap edilmiştir. Kullanılan ekstraksiyon çözeltilerine göre tespit edilebilen kolay çözünebilir bor değerleri ortalama olarak % 2.89- % 4.91 aralığında değişim göstererek toplam bor’un küçük bir bölümünü meydana getirmiştir. En yüksek kolay çözünebilir ortalama B değeri % 4.91 olarak 1 M NH4- Asetat çözeltisi ile elde edilirken bunu % 4.63 ile 0.005M DTPA, % 3.95 ile 0,01M CaCl2 ve % 3.67 ile HW takip etmiş ve en düşük değer 0.1M KCl çözeltisi ile % 2.89 olarak elde edilmiştir. Ortalama olarak toplam bor’un % 8.10’unu SPA-B, % 5.26’sını MOH-B, % 5.48’ini OB-B, % 17.86’sını AMO-B, % 10.84’ünü de KRO-B fraksiyonu meydana getirmiştir. Toplam bor’un en büyük kısmını ise ortalama olarak % 48.35 ile RES-B fraksiyonu oluşturmuştur. Bor fraksiyonları ile toprakların EC ve Na değerleri arasında önemli ilişkiler bulunurken, bor fraksiyonları ile diğer toprak özellikleri arasındaki ilişkiler önemsiz olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bor fraksiyonları, bor ekstraksiyonu, kolay çözünebilir B, adsorbe edilmiş B, bağlanmış B