Combining Ability and Inheritance of Some Agronomical Traits in Bread Wheat (Triticum Aestivum L.)

Yıl 2007, Cilt: 21 Sayı: 41, 104 - 108, 25.04.2007

Süleyman Soylu Necdet Akgün

Öz

Crosses were made between six female and seven male (6x7=42 hybrid combinations) bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars by line x tester in 1999 – 2000 growing season at Konya, a representative part of Central Anatolia, in order to study combining ability and genetic parameters for yield and yield associated characteristics. Plant height, spike length, spikelets number per spike, fertile tiller number, kernel number per spike, kernel weight per spike, 1000 kernel weight and grain yield per plant were determined in all parents and their hybrid progenies.The analysis of combining ability indicated that a large portion of the total genetic variation was associated with non-additivegene actions. Narrow sense heritabilities ranged from 0.06 (fertile tiller number) to 0.30 (spike length). Broad sense heritabilities ranged from 0.68 (1000 kernel weight) to 0.94 (plant height). Magnitude of SCA variance was more pronounced than GCA variance for all the traits. Therefore in selection, it is thought to be true that non additive gen effects and SCA’s of hybrids should be considered.

Anahtar Kelimeler

Combining ability, Triticum aestivum L., line x tester, yield components

Ekmeklik Buğdayda (Triticum Aestivum L.) Bazı Agronomik Özelliklerin Kombinasyon Yeteneği ve Kalıtımı

Öz

Orta Anadolu şartlarında ekmeklik buğday melez ve anaçlarının verim ve verim unsurları için kombinasyon yetenekleri ve genetik parametrelerini belirlemek amacıyla 1999-2000 üretim yılında 6’sı hat 7’si tester olarak kullanılan ekmeklik buğday anaçları arasında melezlemeler ( 6x7=42 melez kombinasyon) yapılmıştır. F1 bitkileri ve anaçlar üzerinde bitki boyu, başak uzunluğu, başakta başakçık sayısı, fertil kardeş sayısı, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı, 1000 tane ağırlığı ve bitki tane verimi özellikleri belirlenmiştir. Genel ve özel kombinasyon yeteneği varyansları, toplam genetik varyasyonun büyük kısmının eklemeli olmayan gen etkisi altında oluştuğunu göstermiştir. Dar anlamda kalıtım dereceleri 0.06 (fertil kardeş sayısı) ile 0.30 ( başak uzunluğu ) arasında, geniş anlamda kalıtım derecesi 0.68 (1000 tane ağırlığı) ile 0.94 (bitki boyu) arasında değişim göstermiştir. İncelenen bütün özelliklerde özel kombinasyon yeteneği varyansının genel kombinasyon yeteneği varyansından daha büyük olduğu görülmüştür. Bu yüzden seleksiyonun melezlerin özel kombinasyon yetenekleri ve eklemeli olmayan gen etkisi göz önüne alınarak yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kombinasyon yeteneği, Triticum aestivum L, Çoklu dizi, Verim komponentleri