Konya Şartlarında Bazı Yağlık Keten (Linum usitatissimum L.) Çeşit ve Populasyonlarında Farklı Ekim Zamanlarının Verim Üzerine Etkisinin Belirlenmesi

Yıl 2011, Cilt: 25 Sayı: 2, 30 - 38, 25.06.2011

Züleyha Endes Fikret Akınerdem

Öz

Bu araştırma, 2007 ve 2008 yıllarında Konya şartlarında 9 yağlık keten (Linum usitatissimum L.) çeşit ve populasyo-nunda (Atalanta, Raulinus, Maroc SM, Avangard, Antares, Sarı-85, P-Kulu, P-Cihanbeyli ve P-Halfeti) farklı ekim za-manlarının verim üzerine etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. “Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller” dene-me desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulan bu araştırmada, dört farklı ekim zamanı (5-6 Nisan, 15-16 Nisan, 26-27 Nisan ve 6 Mayıs) kullanılmıştır. Araştırmada; tohum verimi, ham yağ ve ham protein verimi gibi özellikler ele alınmış-tır. Araştırma sonucunda incelenen özellikler bakımından ekim zamanları, çeşit ve populasyonlar arasında istatistikî açıdan önemli farklılıklar bulunmuştur. Yıllar ortalamasına göre en yüksek tohum, ham yağ ve ham protein verimi P-Kulu populasyonunda 26-27 Nisan’da yapılan ekimden elde edilmiş (sırasıyla 133.7 kg/da, 45.4 kg/da ve 36.4 kg/da), genel olarak bu değerlerin çok erken ve çok geç ekimlerde azaldığı görülmüştür. Araştırma sonuçları, keten gelişiminin ekim zamanı ve iklim koşullarından yüksek derecede etkilendiğini ortaya koymuş; tohum, ham yağ ve ham protein verimi yönünden P-Kulu başta olmak üzere P-Cihanbeyli, P-Halfeti populasyonları ve Sarı-85 çeşidi Konya ve benzeri koşullar için önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

: Keten, keten yağı, ekim zamanı, verim

Determination of the Effects of Different Sowing Dates on the Yield of Some Linseed (Linum usitatissimum L.) Varieties and Populations in Konya Conditions

Öz

This research was conducted to determine the effects of different sowing dates on the yield of nine linseed (Linum usita-tissimum L.) varieties and populations (Atalanta, Raulinus, Maroc SM, Avangard, Antares, Sarı-85, P- Kulu, P-Cihanbeyli and P-Halfeti) during 2007 and 2008 growing seasons under Konya conditions. The experiment was de-signed according to the “Split Plots on Randomized Complete Block Experimental Design” with three replications and four different sowing dates (April 5-6, April 15-16, April 26-27 and May 6) were taken as factors. In this research; seed yield, crude oil and crude protein yield were determined. In the result of the research, significant statistical differences were found between sowing dates, varieties and populations with respect to investigated characteristics. According to the mean values of years, the highest seed and crude protein yield were obtained from P-Kulu population on April 26 and 27 sowing dates (1337.0 kg ha-1, 454.0 kg ha-1 and 364.0 kg ha-1, respectively). In general early and delayed sowing dates resulted in decreased seed and crude oil protein yield. According to results, the growth of linseed was highly affected by the sowing date and climatic conditions. Especially P-Kulu, P-Cihanbeyli, P-Halfeti populations and Sarı-85 were proposed for Konya and similar conditions in terms of yield of the seed, crude oil and crude protein.

Anahtar Kelimeler

Linseed, linseed oil, sowing date, yield