Soil Genesis in Calcic and Non Calcic Terra Rossa Overlying Hard Lime Stone on Medium Mountain Toros

Yıl 2009, Cilt: 23 Sayı: 47, 44 - 55, 25.04.2009

Hasan Hüseyin Özaytekin Cihan Uzun

Öz

In this study, morphological, physico-chemical and mineralogical properties and formation processes of Terra Ros-sa profiles developed on lime stone of medium Mountain Toros from southern Konya were investigated and classified according to soil taxonomy. For this purpose calcic and non calcic two typical soil profiles were investigated. In profiles color was varied between 10 R and 5 YR, pH and KDK ranged from 6.84 to 8.06 and 23.8 to 40.3 me.100 g-1 respectively. Organic matter, lime and free Fe changed from 0.7% to 6.1%, 1.3% to 32.6 and 1.24% to 4.19% respectively. All of horizons are of clay textures. Kaolinit was found as dominant clay minerals in both profile1 and profile 2. Both profiles have illite and profile 2 has also smectite in clay fractions. It was found that quartz and calcite were dominant non layer minerals. In addition K- feldspars, plagioclase, hornblende, hematite, and olivine are other important primer minerals. Argillic horizon was found both profile 1 and profile 2. The main genesis processes of soils were weathering of lime-stone, forming of clay and crystalline iron minerals and kaolinization. Profile 1 has adequate decarbonation but occur-rence of soil carbonate leaching was not to be effective in profile 2 because of relative lower precipitation. The soils represented by profile 1 was classified as mollic Haploxeralf and profile 2 was classified as lithic Haploxeralf.

Anahtar Kelimeler

Soil Formation, Terra Rossa, Toros Mountain

Orta Toroslarda Sert Kireç Taşı Üzerinde Yer Alan Kireçli ve Kireçsiz Terra Rossalarda Toprak Oluşumu

Öz

Bu çalışmada, Konya ilinin güneyinde yer alan orta Toroslarda kireç taşı üzerinde oluşmuş Terra rossa topraklarının morfolojik, fiziko-kimyasal ve mineralojik özellikleri incelenerek, oluşum prosesleri ortaya konmuş ve toprak taksonomisine göre sınıflandırılması yapılmıştır. Profillerde renk 10 R ile 5YR arasında, pH 6.84-8.06, organik madde % 0.7-6.1 arasında, kireç %1.3-32.6, KDK 23.8-40.3me.100 g-1 ve serbest Fe %1.24-4.19 arasında değişmiştir. Horizonların tamamında bünye sınıfı kil olarak belirlenmiştir. Bu amaçla kireçli ve kireçsiz tipik iki profil incelenmiştir. Profillerde başat tabakalı kil minerali kaolinit bulunmuştur. Ayrıca her iki profilde de illit ve 2 numaralı profilde ise smektit bulunmuştur. Kuvars ve kalsit başat primer mineral olarak belirlenmiştir. Bunun dışında K feldspatlar, plajiyoklaz, hornblent, hematit, olivin diğer önemli mineraller olarak belirlenmiştir. Profillerde Argilik horizon bulunmuştur. Çalışılan her iki profil için de en önemli oluşum prosesleri kireç kayasının ayrışması, kil minerallerinin oluşumu, kristalin demirli minerallerin oluşumu ve kaolinizasyon işlemleri sonucu meydana gelmiştir. 1 numaralı profilde etkili dekalsifikasyon varken, 2 numaralı profilde nispeten daha az yağış nedeniyle toprak karbonatlarının yıkanması etkili olmamıştır. 1 numaralı profil Mollic Haploxeralf, 2 numaralı profil ise Lithic Haploxeralf olarak sınıflandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toprak Oluşumu, Terra Rossa, Toros Dağları