Tarım Sektöründe Üretim Faaliyetlerine Göre En Yüksek Gelir Getiren İşgücü Kullanımının Planlanması

Yıl 2023, Cilt: 37 Sayı: 3, 618 - 630, 29.12.2023

Zeki Bayramoğlu , Merve Bozdemir Akçil , Kemalettin Ağızan , Orhan Eroğlu , Süheyla Ağızan

Öz

Üretim süreçlerinin tamamında, detaylı analizlerin yapılması ve sahip olunan kaynakların optimal düzeyde nasıl kullanılabileceği üzerine düşünülmesi; planlama olarak tanımlanır. Bu nedenle diğer sektörlere kıyasla özellikle tarım sektöründe üretim sürecindeki dışsal etkiler ve girdi kullanımına bağlı olarak meydana gelen kısıtların analiz edilmesi ve planlanması önemlidir. İşletmelerin temel amacı optimal kaynak kullanımı ile maksimum kâra ulaşmak ya da minimum girdi kullanarak optimal üretim elde etmektir. Belirli bir amacı gerçekleştirmek için sınırlı kaynakların etkin kullanımını sağlamak ve çeşitli seçenekler arasında en iyi dağılımı gerçekleştirebilmek için planlama yapılmalıdır. Sermaye ve doğal kaynakların âtıl kalmasını önleyen, nitelik ve yetenekleri ile kaynak kullanımına katkı sağlayan üretim faktörü insandır. Bu nedenle tarımsal üretimi gerçekleştirilen insan kaynaklarının, işletmelerde planlanabilmesi diğer faktörlerin kullanımı üzerinde doğrudan etki oluşturacaktır. Bu çalışma kapsamında Konya’nın agro-ekolojik bölgelerinde üretim desenleri tespit edilmiş ve maksimum gelirin elde edilebilmesine yönelik işgücünün optimal kullanımı planlanmıştır. Agro-ekolojik üçüncü, dördüncü ve beşinci bölgelerde eksik işgücü olması nedeniyle ekonomik kayıpların olduğu belirlenmiştir. Çalışmada tespit edilen sorunların çözümüne yönelik politika önerileri geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

tarım, tarımsal istihdam, doğrusal planlama, işgücü, agroekoloji

Destekleyen Kurum

Selçuk Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü

Proje Numarası

21401035

Planning The Highest Income-Generating Labor Use In The Agriculture Sector According To Production Activities

Öz

In all production processes, making detailed analyses and thinking about using the resources at an optimal level is defined as planning. For this reason, it is crucial to analyze and plan the external effects during the production process and the constraints that occur due to the use of inputs, especially in the agricultural sector, compared to other sectors. The main purpose of enterprises is to reach maximum profit with optimal resource use or to achieve optimal production by using minimum input. Therefore, planning should be done to ensure the optimization of limited resources and to realize the best distribution among various options to achieve a specific purpose. The factor of production that prevents capital and natural resources from being passive and contributes to using resources with their qualifications and abilities is human. For this reason, the planning of human resources in agricultural production will directly influence the use of other factors. Within the scope of this study, production patterns in Konya's agroecological regions were designated, and optimal use of the labor was planned to achieve maximum income. It has been determined that economic losses are due to underemployment in the agroecological third, fourth, and fifth regions. Policy recommendations have been developed to solve the problems identified in the study.

Anahtar Kelimeler

agriculture, ; agricultural employment, linear planning, labor force, agroecology

Proje Numarası

21401035

Kaynakça

• Akay M (1996). Tokat ili Niksar ovası tarım işletmelerinin yapısal analizi işletme sonuçlarını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi ve doğrusal programlama yöntemiyle planlanması üzerine bir araştırma. PhD Thesis, Gazi Osman Paşa University, Türkiye.
• Aksoyak Ş (2004). Konya ili Sarayönü ilçesi tarım işletmelerinin ekonomik analizi ve planlanması. PhD Thesis, Ankara University, Türkiye.
• Aksöz İ (1971). Linear Programlama Metodunun Nebraska’da Bir Bölgeye Tatbiki. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No:110, Erzurum.
• Bayramoğlu Z, Göktolga ZG ve Gündüz O (2006). Tokat ili Zile ilçesi sol sahil sulama alanlarında yer alan tarım işletmelerinin ekonomik analizi ve planlaması. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:69, Araştırma Serisi No:24, Tokat.
• Bilici AG (2010). Sanayi işletmelerinde üretim planlaması ve sezersan matbaacılık ve ambalaj san. tic. a.ş.’de örnek uygulama. Master Thesis, Selçuk University, Türkiye.
• Büyükkeklik M (2007). Üretim planlama problemlerinde doğrusal programlama modellerinin kullanımı: bir üretim işletmesinde uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde. Cinemre N (2011). Yöneylem araştırması. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Çelik Y, Bayramoğlu Z, Gündüz O. ve Karakayacı Z (2015). Konya ilinde farklı işletme tipleri ve agro-ekolojik bölgelere göre çiftçilerin sosyal güvenlik durumu. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2: 60-68.
• Çevik O (2006). Tam sayılı doğrusal programlama ile işgücü planlaması ve bir uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 8: 157-171.
• Demirdöğen O, Güzel D (2009). Üretim planlama ve iş yükleme metotları. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 23: 43-67.
• Godfray HCJ, Beddington JR, Crute IR, Haddad L, Lawrence D, Muir JF, Pretty J, Robinson S, Thomas SM and Toulmin C (2010). Food security: the challenge of feeding 9 billion people. Science 327: 812-818.
• Graves CS (1999). Manufacturing Planning And Control. Massachusetts Institute of Technology. Güler D, Saner G (2021). Süt sığırcılığı işletmelerinde üretim planlaması: İzmir ve Manisa örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 58: 75-85.
• Heady EO, Chandler W (1958). Linear programming methods. The Lowa State University Press, Ames, 597 pp. Khan A, Khan MA, Hassan I, Cheema N, Maryam R (2005). Use of linear programming model to determine optimum cropping pattern in Bahawalpur, Punjab, Pakistan. Pakistan Journal of Life and Social Sciences 3: 21-23.
• Magee J (1967). Production Planning and Inventory Control. New York, McGraw Gill Book.
• Meijaard D (1972). Economic butgeting methods and their practical application. WAERSA, 14.
• Özçelik A (1985). Samsun ilinde çalışma dönemleri ver tarla çalışma günlerinin tespiti üzerine bir araştırma. Ziraat Mühendisliği Dergisi, 174.
• Smith LG, Jones PJ, Kirk GJD, Pearce BD, Williams AG (2018). Modelling the production impacts of a widespread conversion to organic agriculture in England and Wales. Land Use Policy 76: 391-404.
• Soylu S (2011) Konya ilinin bitkisel üretimdeki yeri ve önemi. I. Konya Kent Sempozyumu, 26-27 Kasım, 385-395.
• Şahin A, Miran B (2008). Tarım işletmelerinde üretim dallarına göre işgücü kullanımının çok boyutlu analizi: bayındır ilçesi örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 45: 37-47.
• Tatlıdil F (1992). Konya ili sulu ve kuru koşullardaki tarım işletmelerinde işgücü, döner sermaye ve traktör güçlerine göre optimal işletme büyüklüğünün tespiti. PhD Thesis, Ankara University, Türkiye.
• Tekeli S, Ergün N (1983). Girdi Fiyatlarının Bitkisel Üretim Düzeyi ve Bileşimi Üzerine Etkileri. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, No:290, Ankara.
• Uysal O (2008). Tarım işletmelerinin doğrusal programlama yöntemi ile planlanması: Dıkbıyık beldesi örneği. Master Thesis, Ondokuz Mayıs University, Türkiye.
• Yamane T (1967). Statistics: an introductory analysis. New York: Harper and Row.