Nitrate-Nitrite Pollution in Vegetables

Yıl 1998, Cilt: 12 Sayı: 16, 96 - 104, 15.12.1998

Mehmet Zengin Kemal Gür

Öz

In order to provide additional nutritions to the agricultural plants, usually organic and Inorganic fertilizers are applied into the soils as indicated in many literatures. However, sometimes, the nitrates may accumulate in the plant tissues especially when inorganic nitrogeneous fertilizers are added into the soils in excess of the plant need. On the other hand, accumulation of nitrate in the plants may occur also through the excessive applications pesticides, indüstrial and municipal waste waters to the plants and soils in agriculture. In other words, agricultural plants may be polluted biochemically with the nitrates by the excessive applications of the nitrogenous chemical fertilizers, pesticides and the waste water to agricultural lands. Spinach, lettuce and parsley can be given as examples for the plants that may contain the accumulated nitrates usually grown under greenhouse conditions. Excessive application of the nitrogenous fertilizers, pesticides and waste waters to the plants and the soils may cause not only the plant (food) pollution but also the soil and ground water pollutions in agriculture.

Anahtar Kelimeler

Vegetable, Nitrate, Nitrite Pollution

Destekleyen Kurum

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ

Sebzelerde Nitrat-Nitrit Kirliliği

Öz

Toprakta yetersiz düzeyde bulunan bitki bekin elementlerini kültür bitkilerine sağlamak amacıyla gübreleme yapılmaktadır. Besin elementlerinin toprağa ilavesi organik ve inorganik gübrelemeyle olmaktadır. İşte bunlardan inorganik gübrelerin ve zirai mücadelede kullanılan pestisitler ile bitki gelişim düzenleyicileri olarak kullanılan hormonların zamansız ve bilinçsizce uygulanması sonucunda bitkilerde nitrat depolanmaktadır. Hatta kurak alanlarda, kentsel katı ve sıvı atıkların (kanalizasyon atıkları) bir sulama suyu ve gübre kaynağı olarak tarım arazilerinde kullanılması ile bitkilerde nitrat birikimi arttığı gibi toprak ve yeraltı sularında da kırlılığın doğması sözkonusu olmaktadır. Bilhassa seralarda yetiştirilen ve yaprakları yeşil olarak tüketilen ıspanak, marul ve maydanoz gibi sebzelerin, fazla azotlu gübre uygulamalarıyla nitrat içeriklerinin arttığı, hasattan sonra da depolama sırasında nitratın nitrite dönüştüğü bilinmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sebze, nitrat, nitrit, kirlilik.

Kaynakça

• Aydemir, O., 1979. Gübreleme ve Çevre Kirlenmesi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Derg., 10 (3- 4), 189-197, Erzurum.
• Blom-Zandstra, M., 1990. Manuring. Nitrate Accumulation in Vegetables. Why a Plant Accumulates Nitrate. Groenten-en-Fruit, 45 (35), 14-15; 2 pl. (col.). Netherlands.
• Boon, J-van-der., Steenhuizen, J.W. ve Steingrover, E., 1988. Effect of EC, and Cl and NH4 Concentration of Nutrient Solutions on Nitrate Accumulation in Lettuce. Acta-Horticulturae, 222, 35-42; 11 ref. Netherlands.
• Eğilmez, 1., 1990. Konya Bölgesi Kuyu Sularında Nitrat, Nitrit ve Nitrozamin Düzeyleri. S.Ü. Sağlık Bil. Enst. Yük. Lis. Tezi (Yayımlanmamış), Konya.
• Ekşi, A. ve Cemeroğlu, B., 1977. Bazı Sebze Konservelerinde Nitrat Miktarı Üzerinde Bir Araştırma. A.Ü. Zır. Fak. Yıllığı, 27, (1), 155-165, Ankara.
• Fidan, F., Sürmeli, N. ve Genç. Ç., 1993. Ispanaklarda Nitrat Birikimi Üzerine Çeşit Azot Dozu ve Ekim Zamanının Araştırılması (Sonuç Raporu), Atatürk Bah. Kült. Merk. Araşt. Enst., Yalova.
• Güneş, A., 1994. Ankara Koşullarında Yetiştirilen Ispanak Bitkisine Uygulanan Azotlu Gübrelerin Verim ve Nitrat Birikimi Üzerine Etkisi. A.Ü. Fen Bil. Enst., Doktora Tezi (Yayımlanmamış), Ankara.
• Gür, K., 1991. Çevre Kirliliği Ders Notları. S.Ü. Ziraat Fak., Konya.
• Gür, K., Zengin, M., Uyanöz, R., Polat, H. ve Gülderen, M.Ş., 1995. Konya ve Çevresinden Toplanan Bazı Sebze Örneklerinde Nitrat-Nitrit Kirliliği. A.Ü. Müh. Fak. Çevre Semp., 18-20 Eylül 1995, 41-54, Erzurum. Kara, E., 1993. Sebzelerde Nitrat Akümülasyonu. Ekoloji Dergisi, 7, 10-13.
• Karakaplan, S., 1972. Rize Ziraat Topraklarında Yıkanma ile Vuku Bulan Nitrojen Kaybı Üzerine Bir Araştırma. A.Ü. Ziraat Fak. Dergisi, 3, (2), 37-46, Erzurum.
• Novotorova, D.A. ve Pavlova, V.P., 1986. Effect of Mineral Nutrition on Nitrate Accu- mulation in Fruits, and Productivity of Greenhouse Cucumbers. Primery Ag- rotekhniki Ovoshchnykh Kul'tur, 23-28, Gorkil, USSR.