Effects of Different Zinc Sources on Yield and Yield Characteristics of Wheat

Yıl 2000, Cilt: 14 Sayı: 24, 44 - 52, 15.12.2000

Ayşen Akay Mustafa Harmankaya İlknur Gümüş

Öz

This study aimed to investigate the effect of different zinc resources on varieties of Kızıltan and Dağdaş wheats for 2 years in during periods 1998-2000 for Konya province. The study was arranged to randimized black experimental design as factorial 3 doses (0- 0.75-1.50 kg/da) and 3 replications. Five chemical forms of zinc resources were applied to the leaves. The results abtained from Kızıltan and Dağdaş varietes showed that zinc application and zinc doses with yield. 1000 grain weight, plant height, relationships spike lenght was found different in terms of variance analysis. In general, in all zinc resources, as the zinc application dose increased, yield also rised. The highest yields according to the years in Kızıltan and Dağdaş variates were obtained as 283.7 kg da (average 209.4 kg\da in control plots) by application of zinc pruvat and 267.9 kg\da (average 246.8 kg\da in control plots) with application of zinc EDTA respectively. In second year of study, the difference of zinc researces was found significant (P<0.01) for Duncan test according to the 1000 grain weight in Kızıltan and in term of plant height in Dağdaş varieties.

Anahtar Kelimeler

Zinc resource, yield, application to leave, organics zinc form

Destekleyen Kurum

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ

Farklı Çinko Kaynaklarının Buğdayın Verim ve Verim Özelliklerine Etkisi

Öz

Bu çalışma Konya şartlarında Kızıltan (Makarnalık) ve Dağdaş (Ekmeklik) buğday çeşitleri üzerine farklı çinko kaynaklarının etkisini tespit etmek amacıyla, 1998-2000 yılları arasında 2 yıl süreyle yürütülmüştür. Araştırma tesadüf blokları deneme tertibine göre faktöriyel olarak düzenlenmiştir. Beş farklı kimyasal formdaki çinko kaynağı, üç dozda(0- 0.75-1.50 kg/da Zn) üç tekerrtürlü olarak yapraktarı uygulanmıştır. Araştırmada Kızıltan ve Dağdaş buğday çeşitlerinde yapılan varyans analizinde çinko uygulamaları ve çinko dozları bakımından verim, bin dane ağırlığı, bitki boyu ve başak boyunda önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Genel olarak çinko kaynaklarının hepsinde de çinko uygulama dozu arttıkça verim artmıştır. En yüksek verim değerleri her iki yılda da çoğunlukla, çinko oksit ve çinko EDTA ve çinko glukonat uygulamalarındadır. Her yıl arasında en yüksek dane verimi Kızıltan çeşidinde 283.7 kg da (kontrol parsellerinde ortalama 209.4 kg da) ile çinko pruvat uygulamasında, Dağdaş çeşidinde ise 267.9 kg da (kontrol parselinde 246.8 kg da) ile çinko EDTA uygulamasında görülmüştür. Denemenin ikinci yılında Kızıltan çeşidinde bin dane ağırlığı bakımından; Dağdaş çeşidinde ise bitki boyu bakımından çinko kaynakları arasında Duncan testine göre önemli farklılıklar (P<0.01) tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çinko kaynağı, verim, yäpraktan uygulama, organik çinko formu.

Destekleyen Kurum

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ

Kaynakça

• Anonymous, 2001. Konya Meteoroloji Bölge Müdürluğü Rasat Verileri.
• Akay, A.1998. Kireçli Topraklarda Fosfor ve Çinko Gübrelemesinin Buğday Verim ve Kalitesine Etkisi.S.Ü.Fen Bilimleri Ens. Doktora Tezi (Yayımlanmamış), Konya.
• Bansal, R.L., Takkar, P.N., Bhandari, A.L., Rana, D.8. 1990. Critical Level of DTPA Extractable Zn for Wheat in Alkaline Soils of Semiarid Region of Punjab, India. Fertilizer Research .21 (3) 163-166.
• Bhatt, V.R., Dangarwala,R.T.1981. Effect of Micronutrient Carriers on The Yield, Zn Content and Uptake of Wheat. Journal of The Indian Soc. of Soil Sci. 29 (4) 567 - 569.
• Çakmak, L., Yılmaz, A, Kalaycı, M., Ekks, H., Torun, B., Erenoğlu, B. and Braun, H.J. 1996 a. Zinc Deficiency as a Critical Nutritional Problem in Wheat Production in Central Anatolia. Plant and Soil, 180:165-172, Netherlands.
• Çakmak,İ, Sarı, N., Marschner, H., Kalaycı, M., Yılmaz, A., Eker, S. and Gülüs, K.Y.1996 b. Dry Matter Production and Distribution of Zinc in Bread and Durum Wheat Genotypes Differing in Zinc Efficiency. Plant and Soil, 180:173-181, Netherlands.
• Düzgüneş, O. 1963. Bilimsel Araştırmalarda İstatistik Prensipleri ve Metotları. Ege Üniv. Matbaası, İzmir.
• Gezgin, 8.1995. Yapraktan Uygulanan Çinkonun Buğdayda Verim, Verim Unsurları ve Yaprakta Bazı Besin Elementleri Kapsamına Etkisi. S.Ü. Ziraat Fak. Dergisi: 8 (10):145-158.
• Hamilton, M.A., Westerman, D.T.,and James, D. W.1993. Factors Affecting Zinc Uptake in Cropping Systems. Soil Sci. Soc. Am.J., September-October Vol.57.
• Helaloğlu, C., Torun, B., Today, L., Çakmak,L. 1998. Harran Ovası Sulu Koşullarında Değişik Buğday Genotiplerinin Çinko Gübrelemesine keaksiyonları ve Çinke Yetersizliğine Dayamkh Genotiplerin Seçimi. 1. Ulusal Çinko Kongresi, 417-423 . Kacar, B., Özgünmüş, A., Chaudhry, M.R. 1984. Büyük Konya Havzası Topraklarının Çinko Gereksinimi Üzerinde Bir Araştırtha. Doğa Bilim Dergisi, D2, 8, 2.
• Kenbaey, B. ve Sade, B. 1998. Konya Kıraç Koşullarında Arpa Çeşitlerinin (Hordeum vulgare L.)Çinko Dozlarına Tepkilerinin Belirlenmesi. 1. Ulusal Çinko Kongresi, 339-348.