HEMŞİRELERİN TIBBİ HATA YAPMAYA EĞİLİMLERİNİN ve HASTA BAKIMINDA GÖSTERDİKLERİ ÖZENİN BELİRLENMESİ

Yıl 2009, Cilt: 12 Sayı: 1-2, 417 - 430, 06.05.2014

Yrd. Doç. Dr. Musa Özata

Öz

Tıbbi hatalar hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde hasta güvenliğini tehdit eden ve çözülmesi gereken öncelikli sorunlar arasında gösterilmektedir. Çünkü dünyada her yıl milyonlarca insan, tıbbi hataların olumsuz sonuçları ile karşı karşıya kalmaktadır. Hemşirelerin tıbbi hata yapmaya eğilim düzeylerinin saptanmasını ve hasta bakımı sırasında sergiledikleri özenin belirlenmesini hedefleyen çalışma, bu alanda gerçekleştirilen ilk çalışma olması açısından büyük önem taşımaktadır. Araştırma Konya’da faaliyet gösteren kamuya ait iki eğitim hastanesinde yapılmıştır. Ömeklem oluşturulmasında basit rastgele ömeklem tekniğinden faydalanılmış ve çalışmaya katılmayı kabul eden 171 hemşire ile yüz yüze anket tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında Özata ve Altunkan (2010) tarafından geliştirilen “Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği’nden” faydalamlmıştır. Ölçek 49 soru ve 5 alt boyuttan oluşmaktadır. Elde edilen veriler SPSS 16.0 programında değerlendirilmiş, veriler üzerinde tanımlayıcı istatistikler, korelasyon analizi, bağımsız gruplar arası t testi ve tek yönlü varyans analizi testleri uygulanmıştır. Elde edilen bulgular incelendiğinde genel olarak hemşirelerin tıbbi hata yapmaya eğilimlerinin düşük olduğu ve hasta bakımında gerekli özeni gösterdikleri sonucuna ulaşılmaktadır. Ayrıca meslekten memnuniyet düzeyi açısından iletişim ve ilaç-transfüzyon uygulamaları puanlarının farklılık gösterdiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hemşireler; Tıbbi Hata; Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği

Kaynakça

• AKALIN, Erdal (2007), “Klinik Araştırmalar ve Hasta Güvenliği”, İKU, Sayı 17: 32-35. http://www.akademika.org/iku-dergisi/pdf/pdf_IKU_142.pdf
• ALPARSLAN, Özgür ve ERDEMİR, Firdevs (1997), “Pediatri servislerinde kullanılan antibiyotiklerin sulandırılması, saklanması ve hastaya verilmesi konusunda hemşirelerin bilgi ve uygulamalarının belirlenmesi’, C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 1(1):41—52.
• BİLAZER, Fatma Nur; KONCA, Gül Esin ve UĞUR, Sevinç, (2008), “Türkiye’de Hemşirenin Çalışma Koşulları”, Türk Hemşireler Derneği Yayınları. http: //www. turkhemsirelerdemegi.org.tr/menu/yayinlar/turkiyede— hemsirelerin-calisma-kosullari.aspx
• ÇIRPI, Fatma, DOĞAN, Yeliz, MERİH, Meryem; KOCABEY, Yaşar (2009), “Hasta Güvenliğine Yönelik Hemşirelik Uygulamalarının Ve Hemşirelerin Bu Konudaki Görüşlerinin Belirlenmesi” Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Cilt:2 ,Sayız3z27-34.
• eHealth for Safety (2007) Impact of ICT on Patient Safety and Risk Management, eHealth for Safety Report, October. WHO.
• ERTEM, Gül; OKSEL, Esra ve AKBIYIK, Ayşe (2009), “Hatalı Tıbbi Uygulamalar (Malpraktis) ile İlgili Retrospektif Bir İnceleme’, Dirim Tıp Gazetesi, Yıl. 84 sayı: 1 (1— 10).
• FİLİZ, Emel (2009), “Hastanede Hasta Güvenliği Kültürü Algılamasının Ve Sağlık Çalışanları İle Toplumun Hasta Güvenliği Hakkındaki Tutumunun ' Belirlenmesi,” Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya.
• http://88.248.138.72/intranet/.\kanun\kotuuVEUIama.pdf
• KIMA, J eongeun ve BATES, David W (2006), “Results of a survey on medical error reporting systems in Korean hospitals”, International Journal of Medical Informatics, 75: 148-155.
• KOHN, Linda T; CORRIGAN, Jannet M. ve DONALDSON Molla S. (2000), “To err is human: Building a safer health system”. Institute of Medicine. Washington, DC: National Academy Pres; 2000.
• LAMB, Rae M.; STUDDERT, David M.; BOHMER, Richard MJ, et al (2003). Hospital disclosure practiceszResults of a national survey, Health Afairs, 22(2):73-83.
• LEAPE LL, BRENNAN TA, LAIRD N, et al. (2001), “The Nature of Adverse Events ın Hospitalized Patients”. Results of the Harvard Medical Practice Study II. N Engl J Med 3:224 377— 84.
• MAYO, Ann M. ve DUNCAN, Denisse (2004). “Nurse perceptions of medication errors what we need to know for patient safety”. Journal Of Nursing Care Quality. 2004;19: 209—217.
• NPSF (2003)National Patient Safety Foundation, July 2003,www.npsf.org/
• ÖZATA, Musa ve ALTUNKAN, Handan (2010), “Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeğinin Geliştirilmesi, Geçerlilik ve Güvenilirlik Analizinin Yapılması”, II.Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı, Antalya.
• SEZGİN, Burcu (2007), “Kalite Belgesi Alan Hastanelerde Çalışma Ortamı ve Hemşirelik Uygulamalarının Hasta ve Hemşire Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi”, İstanbul, Sağlık Bilimler Enstitüsü, Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• TOMBE D. (2007), “Hasta Güvenliğini Sağlamanın Karmaşıklığı Karmaşıklığın İnsan Ve Sistem Boyutları”, 1. Hasta Güvenliği Kongresi (Kongre Kitabı). Antalya 28—31 Mart, 24-28.
• WOLF ZR, GOLDRICK T, FLYNN ER, WARWICK F (1999), “Factors Associated With A Perceived Harmful Out—Come From Medication Errors A Pilot Study”. The Journal Of Continuing Education In Nursing, 27(2): 65—73.
• WHO (2004), “World Alliance For Patıent Safety Forward Programme 2005” WHO, October.
• YILDIRIM, Özlem (2008), “Sağlık Kuruluşlarında İnsan Faktörü Mühendisliğinin Önemi ve Hasta Güvenliği Alanında Uygulama Örnekleri”, Marmara Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.