Transfer Pricing, According to Responsibility Accounting and Reporting Standards by Departments In Health Business: Practise in a Public Hospital

Yıl 2017, Cilt: 20 Sayı: 2, 111 - 128, 30.11.2017

Ali Kahramanoğlu , Durmuş Acar

https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.306756

Öz

Sağlık İşletmelerinde Sorumluluk Muhasebesi ve Faaliyet Bölümleri Standardına Göre Transfer Fiyatlaması: Bir Kamu Hastanesinde Uygulama

Öz

ÖZ: Sorumluluk
Muhasebesi; karmaşık yapıdaki işletmelerin yönetim kontrolünü sağlamak amacıyla
oluşturulmuş yönetim muhasebesi ve maliyet muhasebesiyle birlikte kullanılan
yönetim kontrol sistemidir. Bu sistem, karmaşık yapıdaki sağlık işletmelerinde
merkezkaç yönetim sisteminin benimsenmesini ve alt düzey birimlerin yöneticilerine
sorumluluk vererek performans artışını ve maliyetin azaltılmasını
amaçlamaktadır. Bu çalışmada; ülkemiz kamu hastaneleri içerisinde büyük ölçekli
sayılan bir “Şehir Hastanesinde” bir yıllık mali veriler, finansal tablolar,
mizanlar ve muhasebe kayıtları incelenerek tüm birimlerin sorumluluk raporları
hazırlanmıştır. Radyoloji ve Laboratuvar birimlerine ait gelirler “Transfer
Fiyatlaması” yöntemiyle tüm birimlerin ödenmeyen istemler toplamı bulunarak
aktarılmıştır. Bu sayede Radyoloji ve Laboratuvar birimleri kar merkezi olarak
değerlendirilmekte ve diğer tüm birimlere sorumluluk raporlarının daha şeffaf
şekilde incelenebilmesi imkanı verilmektedir. Maliyete dayanan transfer
fiyatlaması sonunda;  Radyoloji biriminin
gelirinin 15.807.741,45 tl, Laboratuvar biriminin ise 11.972.422,09 tl olduğu
görülmektedir. Piyasa fiyatları esasına göre transfer fiyatlaması sonunda ise;
Radyoloji biriminin gelirinin 17.704.670,42 tl, Laboratuvar biriminin ise 13.648.561,18
tl olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sorumluluk Muhasebesi, Sağlık İşletmeleri, Hastane Maliyetleri, Tfrs 8: Faaliyet Bölümleri Standardı, Transfer Fiyatlaması

Kaynakça

• Ataç G., “Radyoloji Departmanında Birim Maliyet Analizi ve Örnek Bir Uygulama”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:13, 2009 Bierman H. vd., Cost Accounting: Concepts and ManagerialApplications, PWS-KENT Publishing Company, Boston, 1990,
• Bloomfield vd., “Machines and manoeuvres: Responsibility accounting and the construction of hospital information systems”, Accounting, Management and Information Technologies Volume 2, Issue 4, 1992
• Çimen E., “Sorumluluk Merkezleri ve Transfer Fiyatlaması: Bir İşletmede Uygulama”, Kırgızistan- Türkiye Manas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Bişkek, 2007,
• Durukan S., “Seçilmiş Hastanelerde Karşılaştırmalı Poliklinik Gider Yeri Birim Maliyetleri”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:10, Sayı:1
• Ernest &Young IFRS 8 uygulama rehberi akt: Güngörmüş,2009 Kaygusuz S., “İşletmelerde Strateji Tabanlı Sorumluluk Muhasebesi Sistemi”, Sosyal Bilimler Dergisi, S.1, 2005,
• Göktürk İ.E., Sağlık İşletmelerinde Sorumluluk Muhasebesi Sisteminin Uygulanabilirliği: Konya Bölge Hastaneleri Uygulaması”, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya 2012,
• Greuning H., International Financial Reporting Standars A Practical Guide, The World Bank Fifth Edition, Washington D .C., 2009
• Gürdal K., “Kamu Hastaneleri Birliklerinde Dms 18 Bölümsel Raporlama Uygulaması ve Öneriler”, Sayıştay Dergisi, ̇ Sayı:88, 2013
• Güzel R., Journal of Academic Emergency Medicine; “Bir Üniversite Hastanesi Eriskin Acil Servisinin Maliyet Analizi”, Sayı:12.2, 2012
• Hessling A.K., , “Through the Eyes of Management; A Study on Segment Reporting in Swedish Companies and Possible Implications of IFRS 8”, Stockholm School of Economics, Department of Accounting and Business, Law Master’s Thesis in Accounting and Financial Management Fall, 2007
• Kısakürek M., “Hastane İşletmelerinde Bölüm Maliyet Analizi: Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde Bir Uygulama”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 3, 2010
• Koç A., “Tokat Ağız Ve Diş Sağlığı Merkezinde Kademeli Dağıtım Yöntemi ile Maliyet Analizi Üzerine Bir Uygulama”, Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi ,Ankara 2012
• Odabası Y., Sağlık Hizmetleri Pazarlaması, Anadolu Üniversitesi Basımevi, Eskişehir, 1994
• Orhun O., Transfer Fiyatlandırması ve Örtülü Kazanç Dağıtımı, Lebib Yalkın Yayınları, Sayı:49
• Rigby , "The secret history of process reengineering", Planning Review, Vol. 21 Issue: 2, 1993
• Türkiye Finansal Raporlama Standartları, TFRS 8: Faaliyet Bölümleri, http://kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/6538/TMS/TFRS-2017-Seti , (Erişim Tarihi: 02.02.2017)
• Türkiye İstatistik Kurumu, Sağlık harcama istatistikleri 2015, S: 21527 s.2 www.tuik.gov.tr/PdfGetir.do?id=21527 ( Erişim Tarihi: 07.01.2017) Uslu S., Maliyet Muhasebesi, Çözüm Yayıncılık, no.1, Ankara, 1985
• Yeğinboy E.Y., “Sağlık İşletmelerinde Finansal Performansın Değerlendirilmesi ve Hastane İşletmeleri İçin Bir Model Önerisi”, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir 1992