Tıbbi Mümessillerin İş Tatmini Seviyesinin ve İş Tatminini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 22 Sayı: 1, 161 - 174, 30.04.2019

Burcu Oralhan Çağatay İbili

https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.523459

Öz

İş tatmini, firmalar için hayati öneme sahiptir. Firmalarda
çalışan personelin iş tatmininin yüksek olması, verimlilik artışını, firma
sadakatini ve en önemlisi firmanın amaç ve hedeflerini benimseyen personelin
devamlılığını sağlamaktadır. İş tatminini etkileyen bireysel, örgütsel ve
sosyokültürel kriterler bulunmaktadır. İş tatmininin ölçülmesi bu kriterlere
bağlıdır. Bu çalışmanın temel amacı, Kayseri ilinde görev yapan tıbbi mümessillerinin
iş tatmin seviyesinin ölçülmesi, iş tatminini etkileyen kriterlerin
belirlenmesi, önceliklendirilmesi ve bu kriterler ile iş tatmini arasındaki
ilişkinin tespit edilmesidir. İş tatminini etkileyen kriterlerin
önceliklendirilmesi için çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP
kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan Spector ölçeği sonuçlarına göre orta düzey
iş tatmini seviyesi görülmüş ve en yüksek tatmin kriterleri işin kendisi,
iletişim ve iş arkadaşları olarak karşımıza çıkmıştır. Korelasyon analizine
göre belirlenen 8 kriter ile iş tatmini arasında pozitif yönlü ilişki olduğu
görülmüştür. ANOVA’ya göre ise iş tatmini ile gelir grupları ve ek imkanlar
arasında istatistiksel olarak farklılık olduğu görülmüştür. Tıbbi mümessiller
için iş tatmini kriterleri sırasıyla iletişim, yönetici, işin kendisi, ücret ve
çalışma şartları önceliklendirilmiştir. 
İş tatmininin ölçülmesiyle, sektörler veya firmalar personelin iş tatmin
seviyesini öğrenmekle beraber, ileride yapacakları çalışmalar ve iyileştirmeler
için temel teşkil etmiş olacaktır. Bu sayede belirlenen iş tatmin seviyeleri
yıllar boyu izlenebilecek olup, iş tatmininin iyileştirilmesinde yol gösterici
bir araç olarak kullanılabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Tıbbi Mümessil, İş Tatmini, Spector Ölçeği, ÇKKV, AHP

Determination Of The Factors That Affect The Job Satisfaction And Job Satisfaction Level Of The Medical Representatives

Öz

Job satisfaction
is vital for the firms. The measurement of job satisfaction is based on those
criteria. The main aim of this study is to measure the job satisfaction levels
of the medical representatives carrying on a business in Kayseri, to determine
and prioritize the criteria affecting job satisfaction, to detect the
relationship between those criteria and job satisfaction. AHP, which is one of
multi-criteria decision-making methods, was used to prioritize the criteria
affecting job satisfaction. According to the Spector scale study results, the
mid-level job satisfaction was observed and the highest satisfaction criteria
appeared as the job itself, the communication and the co-workers. It was seen
that there was a positive-directed relationship between 8 criteria determined
based on the correlation analysis and the job satisfaction. According to ANOVA,
it was seen that there was a statistical difference between the job
satisfaction and the income groups and additional opportunities. The job
satisfaction criteria- the communication, the director, the job itself,
salary/wage and working conditions- were respectively prioritized. By measuring
job satisfaction, the sectors or firms shall learn the job satisfaction levels
of the employees, and it shall be the basis of the studies and improvements
which the firms shall make in the future. 

Anahtar Kelimeler

Medical Representative, Job Satisfaction, Spector Scale, MCDM, AHP

Kaynakça

• Akıncı, Zeki, (2002) Turizm Sektöründe İşgören İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama, Akdeniz İİBF Dergisi, 4, 1-25.
• Bakan, İsmail ve Tuba Büyükbeşe, (2004) Örgütsel İletişim İle İş Tatmini Unsurları Arasındaki İlişkiler: Akademik Örgütler İçin Bir Alan Araştırması, Akdeniz Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi, 4(7), 1-30
• Başaran, İbrahim Ethem, (1991) Örgütsel Davranış İnsanın Üretim Gücü, Gül Yayınevi, Ankara.
• Bender, Keith Allen ve Donohue M ve Heywood, John S., (2005) Job Satisfaction And Gender Segregation, Oxford Economic Papers, 57(3), 479-496.
• Bovier, Patrick A. ve Perneger, Thomas V., (2003) Predictors Of Work Satisfaction Among Physicians, European Journal of Public Health, 13(4), 299-305.
• Dağdeviren, Metin ve Eraslan, E., ve Kurt, M., ve Dizdar, E. N., (2005) Tedarikçi Seçimi Problemine Analitik Ağ Süreci İle Alternatif Bir Yaklaşım, Teknoloji, 8(2), 115-122.
• Davis, K., (1988) İşletmede İnsan Davranışı-Örgütsel Davranış, Çev. Kemal Tosun, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayını. İstanbul.
• Davis, K., ve Newstorm, John W. (1985) Human Behaviour at Work: Organizational Behaviour, McGraw-Hill.
• Davis, K., ve Newstrom, John W., (1989) Human Behavior At Work, McGraw-Hill.
• Demir, Nevzat, (2007) Örgüt Kültürü Ve İş Tatmini: Plastik Sektöründe Bir Araştırma, Türkmen Kitabevi.
• Deniz, Mehmet, (2005) Bir Tutum Çeşidi Olarak İş Tatmini, Örgütsel Davranış Boyutlarından Seçmeler, 293-337.
• Erdoğan, İlhan, (1996) İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, Avcıol Basım Yayın, İstanbul.
• Eren, Erol (2001) Yönetim Ve Organizasyon: Çağdaş Ve Küresel Yaklaşımlar, Management And Organization: A Contemporary And Global Approaches İstanbul, Beta Yayınevi.
• Eren, Erol, (2004) Örgütsel Davranış Ve Yönetim Psikolojisi, Beta Basım, İstanbul.
• Eroğlu, Feyzullah, (2010) Davranış Bilimleri, Beta Yayın Dağıtım, 10. B., İstanbul.
• Gazioglu, Saziye ve Tansel, Aysit, (2006) Job Satisfaction İn Britain: İndividual And Job Related Factors, Applied Economics, 38(10), 1163-1171.
• Karahan, Atila, (2009) Demografik Farklılıkların İş Gücü Verimliliğine Etkisi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 269-281.
• Kavuncubaşı, Şahin, (2000) Hastane Ve Sağlık Kurumları Yönetimi, Ankara, Siyasal Kitabevi, 1. Baskı, Ankara.
• Keleş Çelik Hatice Necla, (2006) İş Tatmininin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisine İlişkin İlaç Üretim Ve Dağıtım Firmalarında Yapılan Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Keser, Aşkın, (2006) Çalışma Yaşamında Motivasyon, Alfa Aktüel Yayınları, İstanbul.
• Lawler, Edward E., III. (1973) Motivation İn Work Organizations, Monterey, CA: Brooks/Cole
• Locke, Edwin A. (1976) The Nature And Causes Of Job Satisfaction, Handbook Of İndustrial And Organizational Psychology, 1, 1297-1343.
• Luthans, Fred (1992) Organizational Behaviour, Sixth Edition, New York: McGraw Hill Company.
• Metle, Mesh’al Kh, (2001) Education, Job Satisfaction And Gender İn Kuwait, International Journal of Human Resource Management, 12(2), 311-332.
• Mohammad Mosadegh Rad, Ali ve Hossein Yarmohammadian, Mohammead, (2006) A Study Of Relationship Between Managers' Leadership Style And Employees' Job Satisfaction, Leadership in Health Services, 19(2), 11-28.
• Reitz, H. Joseph, (1987) Behavior İn Organizations, Richard D. Irwin.
• Robbins: P., (1996) Organizational Behaviour: Concepts, Applications And Controversies, Prentice-Hall Publishing, New York.
• Saaty, Thomas L., (1980) The Analytical Hierarchy Process, Planning, Priority. Resource Allocation, RWS Publications, USA.
• Saaty, Thomas L., (1990) How To Make A Decision: The Analytic Hierarchy Process, European Journal Of Operational Research, 48(1), 9-26.
• Schultz, Duane P. ve Schultz, Ellen, (1990) Psychology And İndustry Today: An İntroduction To İndustrial And Organizational Psychology, Macmillan Publishing Company.
• Smither, R.D., (1998) The Psychology Of Work And Human Performance, Third Edition, New York, Longman
• Spector, Paul E., (1997) Job Satisfaction: Application, Assessment, Causes, And Consequences. Vol. 3. Sage publications.
• Telman, Nursel ve Ünsal, P., (2004) Çalışan Memnuniyeti, Epsilon Yayınevi, Istanbul.
• Temir A., (2002) İnsan Kaynakları Yönetimi, Kara Harp Okulu Basım Evi, Ankara.
• Tummala, V. Rao ve Wan, Y. W., (1994) Analytic Hierarchy Process (AHP) İn Practice: A Survey Of Applications And Recent Developments, Journal of Mathematical Modelling and Scientific Computing, 3(1), 1-38.
• Tuta, Y. (2008). Yönetime Katılmada Öneri Sistemleriyle İş Tatmini Arasındaki İlişki Ve Bir Örgütteki Uygulaması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Kütahya.
• Varol, Fatih, Karaer, Memiş, & Ortakarpuz, Metehan, (2017) İlaç Mümessillerinin Örgütsel Bağlılığının, İş Tatmininin Ve İşten Ayrılma Niyetinin Demografik Faktörler Bağlamında İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 12(31).
• Vecchio, Robert P., & Keon, Thomas L., (1981) Predicting Employee Satisfaction From Congruency Among İndividual Need, Job Design, And System Structure, Journal of Organizational Behavior, 2(4), 283-292.
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S., (2004) SPSS Applied Scientific Research Methods. Ankara, Detay Publishing.
• Yılmaz, Mustafa Kemal, (2006) Stres Ve Motivasyonun, Satış Gücünün İş Tatmini Üzerine Etkisi:Erzurum’daki İlaç Satış Mümessilleri Üzerinde Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.