Financial Performance Evaluation in Strategic Performance Management: An Application in the Automotive Sector of BIST

Yıl 2019, Cilt: 22 Sayı: 2, 628 - 645, 30.11.2019

Yusuf Esmer Faruk Dayı

https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.479233

Cited By: 6

Öz

The
automotive sector is an important sector that development of the economy in
terms of diversity factors such as export, employment and credit management. It
is a sector with high added value and has a significant share in our country's
exports. In strategic performance management of companies, decisions are taken
in many areas such as production, marketing and finance; The financial performance
of the companies in the performance of the company stands out. Therefore, the
financial performance of the automotive sector, which has a high contribution
to the economy, needs to be evaluated. In this study, the ratios calculated
from the 8-year data of the automotive companies traded in Borsa Istanbul
(BIST) for the period of 2010-2017 were used. In this study, explanatory factor
analysis and hierarchical clustering analysis were performed and financial
performances of firms have been evaluated. It has been determined that working
capital turnover, net profit margin, current ratio, short term foreign sources
/ total liabilities and total foreign resources / total liabilities ratios have
a significant effect on the financial performance evaluation. As a result of
clustering analysis, while Ford and Otokar companies show the same performance
to each other, Karsan and Federal Mogul companies show the most distant
performance.

Anahtar Kelimeler

Strategic Performance Management, Financial Performance Management, Ratio Analysis, Factor Analysis, Hierarchical Cluster Analysis

Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama

Öz

Otomotiv sektörü,
ihracat, istihdam, kredi yönetimi gibi çeşitli faktörler açısından ekonominin
gelişmesi ve kalkınmasında önemli bir tetikleyicidir. Katma değeri yüksek bir
sektör olup ülkemizin ihracatında önemli bir paya sahiptir. Firmaların
stratejik performans yönetiminde, üretim, pazarlama, finans gibi birçok alanda
kararlar alınmakta; firmaların performanslarının değerlendirilmesinde finansal
performansları ön plana çıkmaktadır. Bu nedenle ekonomiye katkısı oldukça
yüksek olan otomotiv sektörünün finansal performansının değerlendirilmesi
gerekmektedir. Borsa İstanbul’da (BİST) işlem gören otomotiv firmalarının
2010-2017 dönemine ait 8 yıllık verilerinden hesaplanan rasyoların kullanıldığı
bu çalışmada, açıklayıcı faktör analizi ve hiyerarşik kümeleme analizi yapılmış
ve firmaların finansal performansları değerlendirilmiştir. Çalışma sermayesi
devir hızı, net kar marjı, cari oran, kısa vadeli yabancı kaynaklar/toplam
pasif ve toplam yabancı kaynaklar/toplam pasif oranlarının finansal performans
değerlemesinde önemli etkiye sahip oldukları tespit edilmiştir. Kümeleme
analizi sonucunda ise Ford ile Otokar firmaları birbirlerine en yakın
performans gösterirken, Karsan ile Federal Mogul firmaları birbirlerine en uzak
performans gösterdikleri görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Stratejik Performans Yönetimi, Finansal Performans Yönetimi, Oran Analizi, Faktör Analizi, Hiyerarşik Kümeleme Analizi

Kaynakça

• Ada Altun, A. (2011). Kümeleme Analizi ile AB Ülkeleri ve Türkiye’nin Sürdürülebilir Kalkınma Açısından Değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (29), 319-332.
• Afzal, F., Afzal, F., Khan, S. M., & Sajid, M. (2013). Impact of Global Financial Crisis 2008 on Automobile Industry. Research Journal of Finance and Accounting, 4(2), 136-145.
• Akdoğan, N., & Tenker, N. (2007). Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Arumugam, D., M., A. K., & R., P. (2016). Factors Determining Profitability in Indian Automobile Industry. Indian Journal of Commerce & Management Studies, VII(2), 64-69.
• Bakırcı, F. (2006). Sektörel Bazda Bir Etkinlik Ölçümü: VZA ile Bir Analiz. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 199–217.
• Bayraktar, B. (2004). Otomobil Sektöründe Uygulanan Önemli Demografik Bölümlendirme Kriterleri (Genel Bir Bakış). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(11), 1-10.
• Bulgurcu, B. (2013). Financial Performance Ranking of the Automotive Industry Firms in Turkey: Evidence from an Entropy-Weighted Technique. International Journal of Economics and Financial Issues, 3(4), 844-851.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (32), 470-483.
• Chen, K. H., & Shimerda, T. A. (1981). An Empirical Analysis of Useful Financial Ratios. Financial Management, 10(1), 51-60.
• Cop, R., & Gümüş, N. (2009). Pazarlamada Ağızdan Ağza İletişimin Tüketici Davranışlarındaki Rolü ve Bir Araştırma. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 179-202.
• Çabuk, A., & Lazol, İ. (2016). Mali Tablolar Analizi. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Çakmak, Z., Uzgören, N., & Keçek, G. (2005). Kümeleme Analizi Teknikleri ile İllerin Kültürel Yapılarına Göre Sınıflandırılması ve Değişimlerinin İncelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (12), 15-36.
• Çetin, A. C. (2007). Şirket Derecelendirilmesinde Faktör Analizi Kullanımı ve Sektörlere Yönelik Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 53-74.
• Dayı, F. (2013). Sağlık İşletmelerinde Uygulamalı Finansal Analiz. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Dharmaraj, A., & N.Kathirvel. (2012). Financial Performance of Indian Automobile Industry – A Comparative Study During Pre and Post Foreign Direct Investment. International Journal of Scientific Research, 2(9), 54-56.
• Ege, İ., Topaloğlu, E. E., & Özyamanoğlu, M. (2013). Finansal Performans ile Kurumsal Yönetim Notları Arasındaki İlişki: BIST Üzerine Bir Uygulama. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5(9), 100-117.
• Falát, L., & Holubčík, M. (2017). The Influence of Marketing Communication on Financial Situation of the Company-A Case from Automobile Industry. Procedia Engineering, 192, 148-153.
• Gonenc, H., & Scholtens, B. (2017). Environmental and Financial Performance of Fossil Fuel Firms: A Closer Inspection of their Interaction. Ecological Economics, 132, 307-328.
• Gowda, P. R., & V., M. K. (2017). Financial Performance Analysis as A determinant of Profitability in Indian automobile industry. BRDU International Journal of Multidisciplinary Research, 2(III), 64-75.
• Gupta, M. C., & Huefner, R. J. (1972). A Cluster Analysis Study of Financial Ratios and Industry Characteristics. Journal of Accounting Research, 10(1), 77-95.
• Helfat, C. E., & Raubitschek, R. S. (2000). Product Sequencing: Co‐Evolution Of Knowledge, Capabilities And Products. Strategic Management Journal, 21, 961-979.
• Horrigan, J. O. (1968). A Short History of Financial Ratio Analysis. The Accounting Review, 43(2), 284-294.
• Ildırar, M., & Kıral, E. (2018). Piyasa Yapısı ve Yoğunlaşma: Türk Otomotiv Sektörü Üzerine Bir Analiz. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 93-117.
• Jothi, K., & Geethalakshmi, A. (2016). Liquidity and Profitability Position of Select Automobile Companies in India. International Journal of Advance Research in Computer Science and Management Studies, 4(1), 262-268.
• Jothi, K., & Kalaivani, P. (2015). A Study on Financial Performance of Honda and Toyota Automobile Company a Comparative Analysis. Journal of Progressive Research in Social Sciences, 2(1), 33-35.
• Koç, S. (2001). Türkiye`de İllerin Sosyo-Ekonomik Özelliklere Göre Sınıflandırılması. V.Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu. Adana.
• Kushwaha, G. S., & Sharma, N. K. (2016). Green initiatives: A Step Towards Sustainable Development and Firm's Performance in the Automobile Industry. Journal of Cleaner Production, 121, 116-129.
• Küçüközkan, Y. (2017). Hastanelerde Finansal Performans Yönetimi. 09 27, 2018 tarihinde https://www.saglikaktuel.com/yazi/hastanelerde-finansal-performans-yonetimi-7068.htm, Erişim Tarihi: 27.09.2018.
• Lepak, D. P., & Snell, S. A. (1999). The Human Resource Architecture: Toward a Theory of Human Capital Allocation and Development. The Academy of Management Review, 24(1), 31-48.
• Lev, B., & Sunder, S. (1979). Methodological Issues in The Use of Financial Ratios. Journal of Accounting and Economics, 1(3), 187-210.
• Mathur, S., & Agarwal, K. (2016). Financial Analysis Of Automobile Industries (A Comparative Study Of Tata Motors And Maruti Suzuki). International Journal of Applied Research, 2(9), 533-539.
• Mesarić, M. (2014). Ratio Analysis and Piotroski Scoring System in the Automobile Industry in Crotia. Ekonomski Vjesnik/ Econviews, XXVII(1), 127-141.
• Morgan, N. A. (2012). Marketing and Business Performance. Journal of the Academy of Marketing Science, 40(1), 102-119.
• ODD. (2018). Avrupa Otomotiv Pazarı 2018 Yılı Haziran Ayı Sonunda %3,0 Arttı. İstanbul: Otomotiv Distribütörleri Derneği.
• ODD. (2018). Genel Değerlendirme Haziran 2018. İstanbul: Otomotiv Distribütörleri Derneği.
• Okka, O. (2015). Finansal Yönetim Teori ve Çözümlü Problemler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ölekli, H. (2018). Otomotiv Sektörel Bakış. İstanbul: KPMG.
• Ömürbek, N., Karaatlı, M., & Balcı, H. F. (2016). Entropi Temelli MAUT ve SAW Yöntemleri İle Otomotiv Firmalarının Performans Değerlemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(1), 227-255.
• Özşahin , M., & Yüregir, O. H. (2012). Otomotiv Sektörünün Kendini Örgütleyen Haritalar ile Finansal Analizi. Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 28(2), 155-164.
• Pal, S. (2015). Evaluation of Financial Performance in Terms of Financial Ratios- An Emprical Study on Indian Automobile Industry. International Journal of Business Management & Research, 5(3), 1-7.
• Pinches, G. E., Eubank, A. A., Mingo, K. A., & Caruthers, J. K. (1975). The Hierarchical Classification of Financial Ratios. Journal of Business Research, 3(4), 295-310.
• Polonsky, M. J., & Rosenberger, P. J. (2001). Reevaluating Green Marketing: A Strategic Approach. Business Horizons, 44(5), 21-30.
• Ramya, A., & S.Kavitha. (2017). A Study on Financial Analysis of Maruthi Suzuki India Limited Company. Journal of Business and Management, 19(7), 93-101.
• SAP Business Objects. (2009). Finansal Performans Yönetimi. İstanbul: SAP AG. http://www.acron.com.tr/wp-content/uploads/2012/09/FinancialPerformanceManagement.pdf, Erişim Tarihi: 26.09.2018.
• Srivastava, R. K., Shervani, T. A., & Fahey, L. (1999). Marketing, Business Processes, and Shareholder Value: An Organizationally Embedded View of Marketing Activities and the Discipline of Marketing. Journal of Marketing, 63, 168-179.
• Szucs, G. (2015). The Financial Analysis of The Hungarian Automotive Industry Based on Profitability and Capital Structure Ratios. Central European Business Review, 4(1), 61-73.
• Tatlı, H., & Bayrak, R. (2016). Borsa İstanbul’da Kayıtlı Otomotiv Sektöründe Faaliyet Gösteren Firmaların Etkinliklerinin Statik ve Dinamik Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 119-145.
• Teece, D. J., Pisano, G., & Shuen, A. (1997). Dynamic Capabilities and Strategic Management. Strategic Management Journal, 18(7), 509-533.
• Ulusoy, T. (2008). Systematic Risk and Firm Financial Structure: Evidence on Istanbul Stock Exchange. The Business Review, Cambridge, 11(2), 226-231.
• Ulusoy, T. (2011). Financial Power Analysis of Countries: Transmitters (adsorbents), Setters and Unresistants. African Journal of Business Management, 5(22), 9087-9105.
• Wang, Y.-J., & Lee, H.-S. (2008). A Clustering Method to Identify Representative Financial Ratios. Information Sciences, 178(4), 1087-1097.
• Wolters Kluwer/CCH Tagetik. (2018). Financial Performance Management. https://www.tagetik.com/en/glossary/financial-performance-management#.W6uTCmgzY2x, Erişim Tarihi: 26.09.2018.
• Xi, L., Lei, L., & Guisheng, W. (2009). Evolution of the Chinese Automobile Industry from a Sectoral System of Innovation Perspective. Industry and Innovation, 16(4-5), 463-478.
• Yanık, L., & Eren, T. (2017). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Otomotiv İmalat Sektörü Firmalarının Finansal Performanslarının AHP, TOPSIS, ELECTRE ve VIKOR Yöntemleri ile Analizi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(13), 165-188.
• Yurdakul, M., & İç, Y. T. (2003). Türk Otomotiv Firmalarının Performans Ölçümü ve Analizine Yönelik TOPSIS Yöntemini Kullanan Bir Örnek Çalışma. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der., 18(1), 1-18.
• Anadolu Isuzu (2018). https://www.anadoluisuzu.com.tr/yatirimci-iliskileri/finansal-raporlar, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
• Karsan (2018). https://www.karsan.com.tr/tr/yatirimci-iliskileri/finansal-bilgiler/faaliyet-raporlari, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
• Ditaş Doğan (2018) http://www.ditas.com.tr/yatirimci-iliskileri-raporlar-ve-sunumlar, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
• Otokar (2018). https://www.otokar.com.tr/tr/yatirimci-iliskileri, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
• Bosch (2018). http://www.boschfren.com.tr/tr/tr/bosch_fren_sistemleri/investor_relations/chassissystems_2.html, Erişim Tarihi: 01.08.2018.Federal Mogut (2018). http://www.fmizp.com/Yonetim/FinansalRaporlar.aspx, Erişim Tarihi: 01.08.2018
• Ford (2018). https://www.fordotosan.com.tr/tr/yatirimcilar/finansal-raporlar/finansal-raporlar, Erişim Tarihi: 01.08.2018
• Tofaş (2018). https://tofas.com.tr/YatirimciIliskileri/FinansalSonuclar/Pages/default.aspx, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
• Katmerciler (2018). http://www.katmerciler.com.tr/L/TR/mid/378/g/363/Finansal-Raporlar.htm, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
• Ege Endüstri (2018). http://egeendustri.com.tr/indexx.php?f=ed0639f36c56566325bc73162c9f961b&l=1&sayfa_id=102&g_id=&id=1123, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
• Persan (2018). http://www.parsan.com/index.php/mali-tablo-ve-raporlar/, Erişim Tarihi: 01.08.2018.