Mesleki Doyum ve İş Motivasyonunun Öğretim Elemanı Performansı Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 24 Sayı: 2, 368 - 380, 30.11.2021

Salim Kurnaz Halil Şimşek

https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.946579

Cited By: 1

Öz

Toplumsal ve ulusal görevleri olan üniversitelerin bu görevleri yerine getirmede en önemli gücü bünyelerinde çalıştırdıkları akademik personelleridir. Çalışma hayatı, diğer faaliyetler ile karşılaştırıldığında birey yaşantısının büyük bir bölümünü oluşturmaktadır. Dolayısı ile çalışma hayatı bireylerin iş dışı yaşamını da etkisi altına alarak sosyal hayatın gelişimi, planlanması ve idamesinde önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca hayatın devam ettirilmesi için gerekli olan ekonomik kazancın elde edilmesini sağlayan temel kaynaktır. Bu kapsamda çalışanların yaptıkları işlerden mutlu olmaları ve haz duymaları bireysel ve toplumsal hayatı olumlu etkileyecektir. Bu çalışmanın amacı; mesleki doyum ve iş motivasyonunun öğretim elemanı performansı üzerindeki etkilerinin belirlenmesidir. Nedensel araştırma deseninin kullanıldığı araştırmanın hipotezleri, teorik yapıya ilişkin literatür taraması neticesinde kurulan yapısal eşitlik modeli ile sınanmıştır. Bu kapsamda devlet ve vakıf üniversitelerinde görev yapan toplam 477 akademisyenin katılımıyla kolayda örneklem yöntemi kullanılarak toplanan araştırma verileri SPSS ve AMOS programlarıyla analiz edilmiştir. Araştırma neticesinde mesleki doyum ve iş motivasyonunun öğretim elemanı performansını pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mesleki Doyum, İş Motivasyonu, Performans.

A Study on The Effects of Job Satisfaction and Job Motivation on Academic Staff Performance

Öz

The most important power of universities, which have social and national duties, in fulfilling their duties is their academic staff. When compared to other activities, working life constitutes a large part of an individual's life. Therefore, working life plays an important role in the development, planning and maintenance of social life by influencing the non-work life of individuals. In addition, it is the main source that provides the economic gain required for the continuation of life. In this context, the happiness and pleasure of the employees in their work will positively affect the individual and social life. The aim of this study is to determine the effects of professional satisfaction and job motivation on academic personnel performance. The hypotheses of the research, which is using the causal research design, were tested with the structural equation model established as a result of the literature review regarding the theoretical structure. In this context, the research data collected using the convenience sampling method with the participation of 477 academicians working at state and foundation universities were analyzed with SPSS and AMOS programs. As a result of the research, it was determined that professional satisfaction and work motivation positively affect the performance of the instructors.

Anahtar Kelimeler

Job Satisfaction, Job Motivation, Performance

Kaynakça

• Abuhashesh, M.; Al-Dmour, R. ve Masa’deh, R. (2019). Factors That Affect Employees Job Satisfaction and Performance to Increase Customers’ Satisfactions, Journal of Human Resources Management Research, 1-23. doi:10.5171/2019.354277.
• Akman, Y. (2017). Öğretmenlerin Algılarına Göre İş Motivasyonu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişki, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(27), 71-88.
• Ali, W. (2016). Understanding the Concept of Job Satisfaction, Measurements, Theories, and Its Significance In The Recent Organizational Environment: A Theorical Framework. Archives of Business Research, 4(1), 100-111. doi: 10.14738/abr.41.1735.
• Altındağ, E ve Akgün, B. (2015). Örgütlerde Ödüllendirmenin İşgören Motivasyonu ve Performansı Üzerinde Etkisi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (30), 281-297.
• Aşık, A. (2010). Çalışanların İş Doyumunu Etkileyen Bireysel ve Örgütsel Faktörler ile Sonuçlarına İlişkin Kavramsal Bir Değerlendirme, Türk İdare Dergisi, 467, 31-51.
• Avcı, U.; Gümüş Dönmez, F. ve Artun, C. (2017). Mesleki Doyum ve Mesleği Bırakma Niyeti İlişkisi: Turizm Çalışanları Üzerine Görgül Bir Araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(3), 111-127. doi: 10.29131/uiibd.361405.
• Bislin, Richard W.; Kabigting, F.; Macnab, B.; Zukis, B. ve Worthley, R. (2005). Evolving Perceptions of Japanese Workplace Motivation, International Journal of Cross-Cultural Management, 5(1), 87-103. doi:10.1177/1470595805050829.
• Borman, W.C. ve Motowidlo S.J. (1997), Task Performance and Contextual Performance: The Meaning for Personnel Selection Research, Human Performance, 10(1), 99-109. doi: 10.1207/s15327043hup1002_3.
• Cong, N.N. ve Dung, N.V. (2013). Effects of Motivation and Job Satisfaction on Employees’ Performance at Petrovietnam Nghe An Construction Joints Stock Corporation (PVNC), International Journal of Business and Social Science, 4(6), 212-217.
• Çifçili, V. (2007). Dershane Öğretmenlerinin Öğretmen Yeterlilik Düzeyleri ve Mesleki Doyumları Arasındaki İlişki, (Yayımlanmamış doktora tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dalgıç, G. (2010). Öğretim Elemanı Performans Değerlendirme Envanterleri (ÖEPDE) Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 92-105.
• Dündar, S., Özutku, H. ve Taşpınar, F. (2007). İçsel ve Dışsal Motivasyon Araçlarının İşgörenlerin Motivasyonu Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir İnceleme Ampirik Bir İnceleme. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 105-119.
• Dziuba, S.T.; Ingaldi, M. ve Zhuravskaya, M. (2020). Employees' Job Satisfaction and Their Work Performance as Elements Influencing Work Safety, CzOTO 2020, 2(1), 18-25. doi: 10.2478/czoto-2020-0003.
• Ertürk, E. ve Keçecioğlu, T. (2012). Çalışanların İş Doyumları ile Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkiler: Öğretmenler Üzerine Örnek Bir Uygulama, Ege Akademik Bakış Dergisi, 12(1), 41-54. doi: 10.21121/eab.2012119545.
• Ertürk, R. (2016) Öğretmenlerin İş Motivasyonları. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2(3), 1-15. doi: 10.19126/suje.461444.
• Esen, M. ve Esen, D. (2015). Öğretim Üyelerinin Performans Değerlendirme Sistemine Yönelik Tutumlarının Araştırılması, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 5(1), 52-67. doi: 10.5961/jhes.2015.109.
• Fırat, Z.M. (2018). Mesleki Doyum, İş-Aile Çatışması ve Aile-İş Çatışmasının Algılanan İş Stresi Üzerindeki Etkisi, Yönetim Bilimleri Dergisi, 16(32), 157-176.
• George D. ve Mallery P. (2003). SPSS For Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. 11.0 Update (4th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
• Gümüş, M. (2006). Farklı Mesleklerde Çalışanların İş ve Yaşam Doyumlarının Tükenmişlik Düzeyleri Açısından Karşılaştırılması, (Yayımlanmamış doktora tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Güven, D. (2019). Aile Sağlığı Merkezinde Çalışan Sağlık Çalışanlarının İş Doyum Düzeylerinin Belirlenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(1), 6-12.
• Göktaş Kulualp, H. (2018). Sağlık Sektöründe Çalışan Performansının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Yol Analizi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(4), 600-624. doi: 10.20491/isarder. 2018.539.
• Hajdukova, A.; Klementova, J. ve Klementova, J. (2015). The Job Satisfaction as A Regulator of The Working Behavior, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 19, 47-476. doi: 10.1016/j.sbspro.2015.05.028.
• Işık, M. (2016). Kurumsal İtibar Algısının İş Tatminine Etkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin Aracı Rolü ve Bir Araştırma, (Yayımlanmamış doktora tezi), Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
• İraz, R. ve Akgün, Ö. (2014). Örgütsel Bağlılığın Çalışan Performansı Üzerine Etkilerini Ölçmeye Yönelik Bir Çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14 (1-2), 201-224.
• Kaya, F. ve Oğuzöncül, A.F. (2016). Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarında İş Doyumu ve Etkileyen Faktörler, Dicle Tıp Dergisi, 43(2), 248-255. doi: 10.5798/diclemedj.0921.2016. 02.0675.
• Köse, E. (2019). Çalışanların İş Tatmini Algıları ile İş Motivasyonu Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Araştırılması, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 131-148. doi:10.33905/bseusbed.518499.
• Kuzgun, Y.; Aydemir Sevim S. ve Hamamcı, Z. (1999). Mesleki Doyum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(11), 14-8.
• Mahaney C. R. ve Lederer A. L. (2006). The Effect of Intrinsic and Extrinsic Rewards for Developers on Information Systems Project Success, Project Management Journal, 37(4), 42-54. doi:10.1177/875697280603700405.
• Meydan, C.H. ve Şeşen, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları, Ankara, 2. Basım, Detay Yayıncılık.
• Mottaz J. C. (1985). The Relative Importance of Intrinsic and Extrinsic Rewards as Determinants of Wok Satisfaction, The Sociological Quarterly, 26(3), 365-385. doi:10.1111/j.1533-8525.1985. tb00233.x.
• Öksüz, Y. ve Yiğit, Ş. (2020). Öğretmenlerin Öğretimde Bilinçli Farkındalık ile Mesleki Doyum Düzeyleri İlişkisi, Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 5(1), 38-49.
• Ören, K. ve Yüksel, H. (2012). Geçmişten Günümüze Çalışma Hayatı, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 1(1), 34-59.
• Sabuncuoğlu, Z. (2013). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Beta Basın Yayın.
• Saracel, N.; Taşseven, Ö. ve Ay, N. (2015). Örgütsel Stresin İş Motivasyonu Üzerine Etkisi: Banka Çalışanları Üzerine Bir Uygulama, Social Sciences Research Journal, 4(4), 12-34.
• Terzi B. ve Polat, S. (2020). Occupational Satisfactions of Nurses and Intergenerational Difference In Occupational Satisfaction. Arc Health Sci Res, 7(1), 36-42. doi: 10.5152/ArcHealthSciRes. 2020.598123.
• Tuncer, P. (2013). Örgütlerde Performans Değerlendirme ve Motivasyon, Sayıştay Dergisi, 88, 87-108.
• Varma, C. (2017). Importance of Employee Motivation & Job Satisfaction for Organizational Performance, International Journal of Social Science & Interdisciplinary Research, 6 (2), 10-20.
• Yavuz Tabak, B.; Sönmez, E.; Yenel, K. ve Kan, A. (2019). Öğretmenlerin İş Motivasyonu Kaynakları: Ölçek Geliştirme Çalışması, Sakarya University Journal of Education, 9(3), 408-433. doi:10.19126/suje.461444.
• Zeynel, E. ve Çarıkçı, İ.H. (2015). Mesleki Motivasyonun, İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Akademisyenler Üzerine Görgül Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(3), 217-248.