Covid-19 Salgınının İşletmelerin Finansal Başarısızlığı Üzerine Etkileri: BİST İmalat Sektöründe Yer Alan İşletmelerin Altman Z-Skor Yöntemi Kullanılarak İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 25 Sayı: Özel Sayı, 288 - 301, 22.09.2022

Ahmet Tanç , Dilek Çardak , Ferhat Canlıtepe

https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1125891

Cited By: 1

Öz

COVİD-19 salgını dünya çapında çoğu ülkenin ekonomisini olumsuz etkilemiştir. Borsada işlem gören işletmeler salgının yarattığı kısıtlamalardan kaynaklı olarak yaşanan ekonomik problemler sebebiyle finansal başarısızlık (iflas riski) durumuyla karşı karşıya kalabilirler. Bu çalışmada Borsa İstanbul (BİST) İmalat Sektöründe yer alan işletmelerin COVİD-19 salgınından nasıl etkilendiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın amacı; BİST İmalat Sektöründe yer alan işletmelerin Altman Z’’’-Skor yöntemiyle iflas riski oranlarını hesaplayarak, bu oranlardaki iki yıllık çeyrek dönemler itibariyle meydana gelen değişimleri COVİD-19 salgını ile ilişkilendirerek yorumlamaktır. Çalışmanın örneklemini BİST İmalat Sektöründe yer alan 175 işletme oluşturmuştur. Çalışmadan elde edilen analiz sonuçlarına göre COVİD-19’un imalat sektöründe yer alan bazı işletmeleri etkilemediği, bazı işletmeleri olumsuz, bazı işletmeleri ise olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Dolayısıyla çalışma kapsamında gerçekleştirilen analiz sonrasında COVİD-19 salgınının olumlu ya da olumsuz etkilerinin sektör bazında çeşitlilik gösterdiği fakat faaliyet alanına göre ayrıcı bir etkisinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Nihai olarak çalışmanın kısıtlarından ve gelecekte benzer konularda araştırma yapacak kişilere önerilerde bulunularak çalışma sonlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Finansal Başarısızlık, BİST, Altman Z-Skor

The Effects of the Covid-19 Epidemic on the Financial Failure of Businesses: An Investigation of the Businesses in the BIST Manufacturing Sector Using the Altman Z-Score Method

Öz

The COVID-19 pandemic has adversely affected the economies of most countries around the world. Businesses traded on the stock exchange may face financial failure (bankruptcy risk) due to the economic problems caused by the restrictions created by the epidemic. In this study, it has been tried to determine how businesses in the Borsa Istanbul (BIST) Manufacturing Sector were affected by the COVID-19 outbreak. The aim of the study; Calculating the bankruptcy risk ratios of the enterprises in the ISE Manufacturing Sector with the Altman Z''-Score method, and interpreting the changes in these ratios as of two-year quarters by associating them with the COVID-19 outbreak. The sample of the study consisted of 175 enterprises in the BIST Manufacturing Sector. According to the results of the analysis obtained from the study, it was determined that COVID-19 did not affect some enterprises in the manufacturing sector, but negatively affected some enterprises and positively affected some enterprises. Therefore, after the analysis carried out within the scope of the study, it was concluded that the positive or negative effects of the COVID-19 epidemic varied on the basis of the sector, but did not have a distinctive effect according to the field of activity. Finally, the study was concluded by making suggestions for the limitations of the study and for those who will do research on similar issues in the future.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Financial Failure, BIST, Altman Z-Score

Kaynakça

• Aksoy, E. E. A., ve Göker, İ. E. K. (2018). Bankacılık Sektöründe Finansal Risklerin Z-Skor ve Bankometer Metodları ile Tespiti, BİST’te İşlem Gören Ticari Bankalar Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(2), 418-438.
• Akyüz, F. (2020). Taş ve Toprağa Dayalı Sektörde Faaliyet Gösteren Şirketlerin Finansal Başarısızlık Risklerinin Tahmin Edilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 40-51.
• Alıcı, A. (2021). Havayolu İşletmelerinde Finansal Başarısızlık Riskinin Belirleyicileri. International Journal of Aeronautics and Astronautics, 2(2), 28-40.
• Almamy, J., Aston, J. and Ngwa, L.N. (2016). An Evaluation of Altman's Z-Score Using Cash Flow Ratio to Predict Corporate Failure Amid the Recent Financial Crisis: Evidence from the UK. Journal of Corporate Finance, 36, 278-285.
• Altman, E. I. (1968). Financial Ratios, Discriminant Analysis and The Prediction of Corporate Bankruptcy. The Journal of Finance, 23(4), 589-609.
• Altman, E. I. (1984). A Further Empirical Investigation of The Bankruptcy Cost Question. The Journal of Finance, 39(4), 1067-1089.
• Altman, E. I. (2000). Predicting Financial Distress of Companies: Revisiting the Z-Score and Zeta Models. Working Papers. 1-54.
• Altman, E. I. (2005). An Emerging Market Credit Scoring System for Corporate Bonds. Emerging Markets Review 6, 311-323.
• Altman, E. I., Drozdowska, M. I., Laitinen, E. K. and Suvas, A. (2017). Financial Distress Prediction in an International Context: A Review and Empirical Analysis of Altman’s Z-Score Model. Journal of International Financial Management & Accounting, 28(2), 131-171.
• Anjum, S. (2012). Business Bankruptcy Prediction Models: A Significant Study of the Altman’s Z-Score Model. Asian Journal of Management Research. 3(1), 212-219.
• Apan, M., Öztel, A., ve İslamoğlu, M. (2018). Comparative Empirical Analysis of Financial Failures of Enterprises with Altman Z-Score and VIKOR Methods: BIST Food Sector Application. Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 12(1), 77-101.
• Beaver, W. H. (1966). Financial Ratios as Predictors of Failure. Journal of Accounting Research, 71-111.
• Berk, N. (2015). Finansal Yönetim. Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Çalış, Y. E., Ünal, İ. H., Güven, B., ve Çanakçı, S. (2018). Borsa İstanbul’da Faaliyet Gösteren Lokanta ve Oteller Sektörünün Finansal Durum ve Performanslarının Değerlendirilmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(4), 293-318.
• Çelik, M. ve Dursun, G.D. (2021). Z Skor Modeli ile Finansal Risk Tahmini ve BIST100 Tekstil, Giyim Eşyası ve Deri İmalat Sanayi Sektöründe Faaliyet Gösteren Firmalar Üzerine Bir Uygulama. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 6(14), 19-31.
• Çöllü, D. A., Akgün, L., ve Eyduran, E. (2020). Karar Ağacı Algoritmalarıyla Finansal Başarısızlık Tahmini: Dokuma, Giyim Eşyası ve Deri Sektörü Uygulaması. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 6(2), 225-246.
• Demir, S., ve Coşkun, Y. (2016). Is Financial Stability Effective on Investment Decisions in Emerging Markets. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi. 12(12), 474-490.
• Diakomihalis, M. (2012). The Accuracy of Altman’s Models in Predicting Hotel Bankruptcy. International Journal of Accounting and Finance Reporting, 2 (2), 96-113.
• Fidan, M. E. (2021). BİST’te İşlem Gören Tekstil, Giyim Eşyası ve Deri Sektörü İşletmelerinin Altman Z-Skor Yöntemi ile Finansal Başarısızlık Tahmini. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(3), 1945-1969.
• Gestel T. V., Baesens B., Suykens J., Poel D. V., Baestaens D. E. and Willekens M. (2006). Bayesian Kernel Based Classification for Financial Distress Detection. European Journal of Operational Research. 172, 979-1003.
• Gerantonis, N., Vergos, K. and Christopoulos, A.G. (2009). Can Altman Z-score Models Predict Business Failures in Greece? Research Journal of International Studies. 12, 21-28.
• Gülençer, S., ve Hazar, A. (2020a). Evaluation of Borsa Istanbul Technology Index (XUTEK) Companies by Altman Z-Score Analysis. ISPEC International Journal of Social Sciences & Humanities, 4(2), 59-76.
• Gülençer, S. ve Hazar, A. (2020b). Borsa İstanbul’da Faaliyet Gösteren İlaç Şirketlerinin Altman Z-Skor ve TOPSIS Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Ekonomi ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 2, 83-105.
• Gündoğdu, A. (2018). Finansal Yönetim Temel Teoriler ve Açıklamalı Örnekler. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Grice, J.S. and Dugan, M.T. (2001). The Limitations of Bankruptcy Prediction Models: Some Cautions for The Researcher. Rev. Quant. Finan. Acc. 17 (2), 151–166.
• KAP (Kamuyu Aydınlatma Platformu), 2021. Sektörler, Erişim adresi: https://www.kap.org.tr/tr/Sektorler, Erişim Tarihi: 10.12.2021
• Karadeniz, E., ve Öcek, C. (2019). Finansal Başarısızlık Riski Taşıyan ile Taşımayan İşletmelerin Finansal Oranlarının Karşılaştırmalı Analizi: Borsa İstanbul Turizm İşletmelerinde Bir Araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(2), 191-206.
• Kayalı, N., ve Doğan, İ. (2018). Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu ile İşletmelerin Finansal Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (78), 111-124.
• Okka, O. (2015). Analitik Finansal Yönetim- Teori ve Problemler. Nobel Yayınevi, Ankara.
• Öcek, C., Ünlübulduk, S. N., ve Karadeniz, E. (2021). Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Finansal Başarısızlık Riski: Borsa İstanbul’da İşlem Gören Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (92), 21-46.
• Öztürk, S., ve Yılmaz, C. (2019). Finansal Sıkıntının Muhasebe Manipülasyonu ile İlişkisi: BİST Gelişen İşletmeler Piyasası'nda Bir Uygulama. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (41), 241-253.
• Öztürk, S., ve Yılmaz, C. (2021). Finansal Sıkıntı Tahmin Modellerinden Altman Z-Skorunun Borsa İstanbul Gelişen İşletmeler Pazarı’nda Test Edilmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(4), 849-859.
• Sayılgan G. (2013). Soru ve Yanıtlarıyla İşletme Finansmanı. Turhan Kitabevi, Ankara.
• Xu, X., & Wang, Y. (2009). Financial Failure Prediction Using Efficiency as A Predictor. Expert Systems with Applications, 36(1), 366-373.
• Yıldız, A. (2014). Kurumsal Yönetim Endeksi ve Altman Z-Skoruna Dayalı Lojistik Regresyon Yöntemiyle Şirketlerin Kredi Derecelendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3), 71-89.