Sanayi Bölgelerinde Kullanılmak Üzere ERP Yazılımının AHP Yöntemi ile Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 27 Sayı: 2, 838 - 854, 29.11.2024

Semih Büyükipekçi , Sümeyye Nur Topkara

https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1524091

Öz

İşletmelerin içinde bulundukları veya var olmak istedikleri piyasada onları öne çıkaracak hamleler bulunmaktadır. Bu hamlelerin en önemlisi zamanında var olan anlamlı bilginin elde edilmesidir. Bir şekilde elde edilen anlamlı bilginin teknolojinin sunduğu fırsatlarla beraber temel amaçları üretmek ve satmak olan işletmeleri Muhasebe Bilgi Sistemlerine yönlendirmektedir. Muhasebe Bilgi Sistemleri; dış kullanıcılara ve iç kullanıcılara finansal olan veya olmayan bilgileri iletmektedir. Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) ise birden fazla kaynaktan verileri toplamakta, veri bütünlüğünü sağlayarak kullanıcılara kolaylık ve fayda sağlayan yazılımlardır. Bu yazılımları tedarik edebilecek firmalar bulunmaktadır. Çalışma Sanayi Bölgelerinde kullanılacak en uygun ERP yazılımlarının belirlenmesini amaçlamaktadır. Çalışma “ERP ve Muhasebe Bilgi Sistemi: İşletmelerde Kullanılacak ERP Sisteminin Seçimi” adlı makalenin genişletilmesiyle oluşturulmuştur. Makale Akdeniz 10. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi’nde sunulmuştur. Bu çalışmada ise 12 adet olan anket sayısı 21 adede çıkarılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler Çoklu Kriterlerde Karar Verme Yöntemi olan Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) kullanılmıştır. Demografik özelliklerin Sanayi Bölgelerinde ERP seçimine etkisi incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda katılımcılar tarafından en fazla tercih edilen kriterin “Teknoloji” olduğu görülmektedir. Ayrıca katılımcıların D Firmasını tercih etmeleri diğer bir sonuç niteliğindedir. Alt kriterlere bakıldığında ise Personel Eğitimi ve Teknik Servis kriterlerinin diğer kriterlere göre ön planda olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sanayi Bölgeleri, Muhasebe Bilgi Sistemleri, Kurumsal Kaynak Planlaması

Determination of ERP Software for Use in Industrial Zones with AHP

Öz

Finding moves that will make businesses stand out in the market they are in or want to exist in. The most important of these moves is the acquisition of meaningful information that obtained on time. The meaningful information obtained, directs to Accounting Information Systems; businesses whose main purpose is to produce and sell with the opportunities offered by technology. Accounting Information Systems; transmits financial or non-financial information to external users and internal users Enterprise Resource Planning (ERP) is software that collects data from multiple sources and provides convenience and benefit to users by ensuring data integrity. There are companies that can supply this software. The study aims to determine the most suitable ERP software to be used in Industrial Zones. The study was created by expanding the article titled "ERP and Accounting Information System: Selection of the ERP System to be Used in Businesses". The article was presented at the Akdeniz 10th International Social Sciences Congress. In this study, the number of surveys was increased from 12 to 21. The data obtained in the study was used Analytical Hierarchy Process (AHP), which is a Multiple Criteria Decision Making Method. The effect of demographic characteristics on ERP selection in Industrial Zones was examined. As a result of the analysis, it is seen that the most preferred criterion by the participants is "Technology". In addition, another result is that the participants preferred Company D. When we look at the sub-criteria, it is seen that the Personnel Training and Technical Service criteria are at the forefront compared to other criteria.

Anahtar Kelimeler

Industrial Zones, Accounting Information System, Enterprice Resource Planning

Kaynakça

• Açıkders. (2024). Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri III. Ankara Üniversitesi. Erişim Adresi: https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/105296/mod_resource/content/0/11.%C3%87ok%20%C3%96l%C3%A7%C3%BCtl%C3%BC%20Karar%20Verme%20Y%C3%B6ntemleriIII.pdf (Erişim Tarihi: 10.10.2024).
• Akarçay, N. (2020). Kurumsal Kaynak Planlaması Uygulamalarının İşletmelerin Rekabet Gücüne ve Performansına Etkileri: Marmara Bölgesinde Faaliyet Gösteren Liman İşletmelerinde Bir Araştırma (Doktora Tezi). İstanbul: Gelişim Üniversitesi.
• Akdeniz, E. (2018). AHP yöntemi ile bir işletmede en iyi çalışanın seçilmesi: BT sektöründe bir organizasyon incelemesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(31), 61-90.
• Andersson, B. (2022). An assessment of the effects of enterprise resource planning adoption in SMEs. Journal of Enterprise and Business Intelligence, 2(2), 66-76.
• Aşan, H. (2023). Kurumsal kaynak planlama yazılımlarının akıllı kurumsal kaynak planlama yazılımlarına dönüşüm süreci: Robotik süreç otomasyonu örneği. Business, Economics & Management Research Journal, 6(3), 304-313.
• Aşan, H., & Ayçin, E. (2020). Kurumsal kaynak planlama sistemlerinin seçimindeki kriterlerin Best-Worst metodu ile değerlendirilmesi. Akademik İzdüşüm Dergisi, 5(2), 114-124.
• Atalay, A. (2019). KOBİ'lerde karar alma süreçlerinde muhasebe bilgi sisteminin etkinliği üzerine bir araştırma: Sivas OSB örneği (Yüksek Lisans Tezi). Sivas: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
• Ayçin, E. (2019). Kurumsal kaynak planlama (KKP) sistemlerinin seçiminde MACBETH ve MABAC yöntemlerinin bütünleşik olarak kullanılması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(2), 533-552.
• Aydoğan, R., & Yıldız, Y. (2023). Lisansüstü eğitimde öğrenci özelliklerinin Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) ile analizi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 1177-1193.
• Bhatt, N., Guru, S., Thanki, S., & Sood, G. (2021). Analysing the factors affecting the selection of ERP package: A fuzzy AHP approach. Information Systems and E-Business Management, 19, 641-682.
• Bilgilioğlu, S. S. (2022). Coğrafi bilgi sistemleri ve bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci ile elektrikli araç şarj istasyonu yer seçimi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 22, 165-174.
• Büyükarıkan, U. (2022). Muhasebe bilgi sisteminde robotik süreç otomasyonu. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 7(1), 25-32.
• Büyükipekci, S., & Topkara, S. N. (2023). ERP ve muhasebe bilgi sistemi: İşletmelerde kullanılacak ERP sisteminin seçimi. Akdeniz 10. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 142-160.
• Çapa, S., & Karakuş, G. (2022). Kurumsal kaynak planlama (KKP) sistemi kritik başarı faktörlerinin işletme esnekliği bağlamında tedarik zinciri performansına etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(2), 2095-2116.
• Demir, Ö., Çoban, E., & Narlıkaya, Z. (2022). Muhasebe bilgi sisteminde büyük veri teknolojisinin kullanımı. Uygulamalı Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar Dergisi (SOSGÜZ), 4(10), 179-192.
• Dikmen, F. C., & Kavakcı, I. (2022). Bütünleşik olarak kullanılan MACBETH, TOPSIS ve COPRAS yöntemleri ile kurumsal kaynak planlama yazılım seçimi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 205-238.
• Dulkadir, B. (2024). Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemiyle işletmelerin kurumsal kaynak planlaması (ERP) yazılımından beklediği fayda kriterlerinin önem derecesine göre sıralanması: Mobilya sektöründe araştırma. OKU Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(4), 1617-1634.
• Ertunç, E., & Çay, T. (2020). Havaalanı yer seçiminde coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) kullanımı. Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(2), 200-210.
• Göl, M. (2020). Türkiye’de küçük ve orta boy işletmelerde muhasebe bilgi sistemi temelinde bulut bilişim kullanım ve uygulanabilirliğinin teknoloji kabul modeli yaklaşımıyla belirlenmesi (Doktora Tezi). Kütahya: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
• Firdaus, M. (2023). Analisis pemilihan Enterprise Resource Planning (ERP) menggunakan Analytical Hierarchy Process (AHP) studi kasus pada PT. Laba Usaha Mandiri. Jurnal Teknologi Informasi (JUTECH), 4(2), 79-88.
• Güdeler, B., & Güdeler, E. N. (2020). Bir işletmenin hasılat döngüsünün kurumsal kaynak planlama içindeki işleyişi. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 15(1), 35-48.
• Kankavi, M. Y., & Kocaoğlu, B. (2022). Kilit fabrikası için AHP yöntemi ile modül tabanlı ERP (kurumsal kaynak planlama) yazılımı seçimi. Oğuzhan Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 64-71.
• Kaya, G. A. (2018). Muhasebe meslek mensuplarının muhasebe bilgi sistemi hakkındaki görüşleri: Elazığ’da bir araştırma. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28(1), 115-132.
• Koska, A., & Erdem, M. B. (2021). Gıda sektöründe kurumsal kaynak planlaması yazılım seçimi: Analitik Hiyerarşi Süreci yöntemi ile bir uygulama. İktisadi, İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 6(16), 555-571.
• Morris, H. D., Mahowald, R. P., Jimenez, D. Z., Stratis, A., Rizza, M. N., Hayward, D., & Motai, Y. (2016). I-ERP (Intelligent ERP): The new backbone for digital transformation. Industry Development and Models.
• Özarslan, E. (2023). Sezgisel bulanık TOPSIS yöntemiyle kurumsal kaynak planlama sistemlerinin karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi.
• Rizza, M. N., & Lava, S. (2021). Intelligent ERP: Delivering critical business capabilities that current systems lack.
• Semercioğlu, H., & Özkoç, H. H. (2019). Analitik Hiyerarşi Proses ile desteklenmiş sosyal seçim teorisi: Havayollarında uçak seçim süreci. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 20(44), 67-91.
• Sevim, A., & Bülbül, S. (2016). Kurumsal kaynak planlaması (Enterprise Resources Planning-ERP) sistemlerinin muhasebe bilgi sisteminin verimliliğine etkileri. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi (ASSAM - UHAD, 6, 54-70.
• Sezgin, M., & Yurtlu, M. (2021). Dijital pazarlama yöneticilerinin bakış açısıyla en uygun otel seçimi: Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve PROMETHEE yaklaşımı. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(3), 1756-1784.
• Shih, Y.-Y. (2010). A study of ERP systems selection via fuzzy AHP method. 2010 2nd International Symposium on Information Engineering and Electronic Commerce, 1-4.
• Sozluk.gov.tr. (2024). Erişim Adresi: https://sozluk.gov.tr (Erişim Tarihi: 22.03.2024).
• Tampubolon, R. I. (2024). Business improvement strategy for local ERP companies in Indonesia: SWOT method, Fuzzy AHP-TOPSIS. Jurnal Penelitian Medan Agama, 15(1), 84-103.
• Tanrıkulu, Y. S., & Partigöç, N. S. (2024). Güneş Enerjisi Santrallerinin (GES) Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tabanlı Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) yöntemi ile yer seçimi: Denizli ili örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 60, 401-418.
• Tavana, M., Hajipour, V., & Oveisi, S. (2020). IoT-based enterprise resource planning: Challenges, open issues, applications, architecture, and future research directions. Internet of Things, 11, 1-27.
• Wang, W.-C. (2023). Constructing an AI ERP diamond model for the optimal allocation of long-term care center resources – Applying a fuzzy analytic hierarchy process for operations research. Journal of Accounting, Finance & Management Strategy, 18(1), 71-118.
• Yay Özer, E. (2023). Muhasebe bilgi sisteminin işletme yönetim kararları üzerinde etkileri: TRC3 bölgesindeki KOBİ'lere yönelik bir araştırma (Doktora Tezi). Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Yıldırım, B. F., & Önder, E. (2015). İşletmeciler, mühendisler ve yöneticiler için operasyonel, yönetsel ve stratejik problemlerin çözümünde çok kriterli karar verme yöntemleri. Bursa: Dora Yayınları.
• Yüksel, O. (2020). Muayehane açılış yeri seçiminde etkili olan faktörlerin Analitik Hiyerarşi Prosesi yöntemiyle önem düzeylerinin belirlenmesi. Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 57-69.