Measuring Corporate Governance Maturity Level with CRITIC-based ARAS Method

Yıl 2024, Cilt: 27 Sayı: 2, 766 - 774, 29.11.2024

Fatih İbrahim Kurşunmaden

https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1549126

Öz

Corporate governance is a concept that increases the efficiency of companies, plays an important role in gaining the trust of investors, provides foresight in achieving the company's long-term goals, and guides how to audit the company's performance. The performance success of corporate governance principles on a company basis can be demonstrated by the measurability of the Corporate Governance Maturity Level (CGML). In this context, the aim of the study is to evaluate the sectoral group-based performances of companies traded in Borsa Istanbul through MCDM methods, based on the Corporate Governance Maturity Index data calculated by the Central Securities Depository of Türkiye for the 2023 period. The CRITIC method was used to weight the criteria, and the ARAS method was used to rank the alternatives. It has been observed that the ranking results obtained by the ARAS method generally differ with the general scores and rankings calculated by the Central Securities Depository of Türkiye (MKK).

Anahtar Kelimeler

Corporate Governance Maturity Level, ARAS, CRITIC

CRITIC temelli ARAS Yöntemi ile Kurumsal Yönetim Olgunluk Düzeyinin Ölçülmesi

Öz

Kurumsal yönetim şirketlerin verimliliğini artıran, yatırımcıların güveninin kazanılmasında önemli rol oynayan, şirketin uzun dönemde belirlediği hedeflere ulaşılmasında öngörü sağlayan, şirketin performansına ilişkin denetimlerin nasıl yapılacağına dair yol gösteren bir kavramdır. Kurumsal yönetim ilkelerinin şirketler bazında performans başarısı ise Kurumsal Yönetim Olgunluk Düzeyi (KYOD)’nin ölçülebilirliğiyle ortaya konulabilir. Bu bağlamda çalışmanın amacı Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin 2023 dönemine ait ve Merkezi Kayıt Kuruluşu tarafından hesaplanan Kurumsal Yönetim Olgunluk Endeksi verileri üzerinden, sektörel grup bazlı performanslarının ÇKKV yöntemleri aracılığıyla değerlendirilmesidir. Kriterlerin ağırlıklandırılması a CRITIC yöntemi, alternatiflerin sıralanmasında ise ARAS yöntemi kullanılmıştır. ARAS yöntemiyle elde edilen sıralama sonuçlarının, genel olarak Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) tarafından hesaplanan genel puan ve sıralamaları ile farklılaştığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Yönetim Olgunluk Düzeyi, ARAS, CRITIC

Kaynakça

• Aguilera, R. V., & Jackson, G. (2003). The cross-national diversity of corporate governance: Dimensions and determinants. Academy of Management Review, 28(3), 447–465.
• Alacaklıoğlu, H. (2009). Kurumsal yönetim ve aile şirketleri (1. Baskı). İstanbul: Kaizen Resital Yayıncılık.
• Arıkan, E., & Yetgin, F. (2023). Kurumsal yönetim olgunluk düzeyini etkileyen faktörlerin analizi: Borsa İstanbul’da işlem gören şirketler üzerine bir araştırma. Yıldız Social Science Review, 9(1), 36–54.
• Aydın, F. (2020). Dijital dönüşüm ve kurumsal yönetim. Yönetim Bilimleri Dergisi, 18(2), 64–80.
• Bharadwaj, A., El Sawy, O. A., Pavlou, P. A., & Venkatraman, N. (2013). Digital business strategy: Toward a next generation of insights. MIS Quarterly, 37(2), 471–482.
• Botelho, M. (2022). Analyzing priority vectors: Going beyond inconsistency indexes. International Journal of the Analytic Hierarchy Process, 14(2).
• Central Securities Depository of Türkiye. (2024). Data Analysis Platform. https://www.vap.org.tr/bist-sirketleri-kurumsal-yonetim-olgunluk-duzeyi
• Coffee, J. C. (2007). Law and the market: The impact of enforcement. University of Pennsylvania Law Review, 156(2), 229–311. https://doi.org/10.2307/40041301
• Çelik, M., & İnan, H. (2018). Kurumsal yönetim ve paydaş teorisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3), 140–160.
• Demir, H. (2019). Kurumsal yönetim ve inovasyon: Bir literatür incelemesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(2), 70–85.
• Diakoulaki, D., Mavrotas, G., & Papayannakis, L. (1995). Determining objective weights in multiple criteria problems: The CRITIC method. Computers & Operations Research, 22(7), 763–770.
• Doğan, M. (2018). Kurumsal yönetimin teorik temelleri. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 1(1), 84–96.
• Donaldson, T., & Preston, L. E. (1995). The stakeholder theory of the corporation: Concepts, evidence, and implications. Academy of Management Review, 20(1), 65–91. https://doi.org/10.5465/amr.1995.9503271992
• Durisin, B., & Puzone, F. (2009). Maturation of corporate governance research, 1993–2007: An assessment. Corporate Governance: An International Review, 17(3), 266–291.
• Eccles, R. G., Ioannou, I., & Serafeim, G. (2014). The impact of corporate sustainability on organizational processes and performance. Management Science, 60(11), 2835–2857. https://doi.org/10.1287/mnsc.2014.1984
• Eren, E. (2017). Kurumsal sürdürülebilirlik ve yönetim süreçleri. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(1), 42–58.
• Esen, S., & Yılmaz, N. N. (2015). Examination of corporate governance criteria for companies listed in Istanbul Stock Exchange 100 index. Research Journal of Business and Management, 2(3), 220–237.
• Görmen, M., & Korkmaz, G. (2017). Kurumsal risk yönetimi (KRY) olgunluk düzeyi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (BUSBED), 7(14), 283–310.
• Jensen, M. C., & Meckling, W. H. (1976). Theory of the firm: Managerial behavior, agency costs and ownership structure. Journal of Financial Economics, 3(4), 305–360. https://doi.org/10.1016/0304-405X(76)90026-X
• Kaya, A. (2015). Kurumsal yönetim ve risk yönetimi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7(14), 85–101.
• Kılıçarslan, A. (2024). Kurumsal yönetim olgunluk düzeyi performansının çok kriterli karar verme yöntemleriyle değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (101), 45–66.
• Korkmaz, G., & Görmen, M. (2022). Kamuda yönetişim olgunluk seviyesinin ölçülmesine yönelik bir model önerisi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (49), 191–211.
• Manso, G. (2011). Motivating innovation. The Journal of Finance, 66(5), 1823–1860. https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.2011.01688.x
• Massie, R. (2012). Key identifiers of corporate governance maturity: A literature review. 10th European Academic Conference on Internal Audit and Corporate Governance, Verona, Italy.
• OECD. (2004). OECD Principles of Corporate Governance. Organisation for Economic Co-operation and Development. https://www.oecd.org/corporate/ca/corporategovernanceprinciples/31557724.pdf
• Schwartz, M. S., & Carroll, A. B. (2003). Corporate social responsibility: A three-domain approach. Business Ethics Quarterly, 13(4), 503–530. https://doi.org/10.5840/beq
• Zavadskas, E. K., & Turskis, Z. (2010). A new additive ratio assessment (ARAS) method in multicriteria decision-making. Technological and Economic Development of Economy, 16(2), 159–172.