Olba Manastırı: 2012 Yılı Kazı Sonuçları ve Merkez Mekânlar Üzerine Düşünceler

Yıl 2013, Sayı: 3, 205 - 224, 01.01.2013

Murat Özyıldırım

Öz

Olba’da 2010 yılında Prof. Dr. Emel Erten başkanlığında yapılmaya başlanan arkeolojik kazılar, Şeytanderesi Vadisi’ndeki manastıra ait bilgileri de artırmaktadır. Kentin en erken döneme tarihlenen Hıristiyan ibadet yerini mağarakilise oluşturmaktadır. Olba, 381 yılından başlayarak konsillere kent temsilcisi piskoposları gönderir ve Hıristiyanlık içindeki tartışmalarda yer alır. Kentte bugün kalıntıları görülebilen, mağara-kilise, katedral ve akropolis ile çevresindeki diğer kiliseler, Olba’nın Hıristiyanlık dönemindeki etkin durumunu görmek bakımından önemlidir. Olba’da Hıristiyanlık döneminin en güçlü göstergesi manastırdır. Söz konusu yapıda arkeolojik kazılara 2011 yılında ilk kez başlanması, manastıra ait soruların yanıtlarına ulaşmak bakımından önem taşıyor. Olba manastırında 2012 yılındaki çalışmaların gerçekleştirildiği merkezdeki mekânlar, alanın kullanımına dair yeni sonuçlara ulaşılmasını sağlamaktadır. İki katlı olan manastırın, yapılan kazılardan sonra alt katının bir bölümü ortaya çıkarılmıştır. Kazılar, yapının göründüğünden daha karmaşık bir mimariye sahip olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Olba, Cilicia, Isauria, Olba manastırı

Olba Manastırı: 2012 Yılı Kazı Sonuçları ve Merkez Mekânlar Üzerine Düşünceler

Öz

Starting from 2010, the archaeological excavations directed by Prof. Dr. Emel Erten at Olba have contributed to our knowledge of the monastery located in the Şeytanderesi Valley. The earliest ecclesiastical site at the city was the cave church. With 381 as the starting year, Olba began sending bishop representatives to councils, and took part in discussions within Christian circles. The cave church, the cathedral, and the acropolis and the churches on the acropolis, whose remains are still visible today, signify the the prominent position of Olba in the Christian period. The strongest indicator of the city’s Christian period is the monastery. The commencement of the first excavations at this structure in 2011 is vital to finding answers to key questions regarding the monastery. The sectors excavated in 2012 season in the monastery reveal new results about the use of the area. With the excavations, the bottom floor of the two-story monastery has been uncovered. The excavations indicate that the monastery is of more complex structure than predicted before.

Anahtar Kelimeler

Olba, Cilicia, Isauria, Monastery of Olba

Kaynakça

• Akçay 2011 Akçay, T., “Olba’da Hıristiyan Mezarları”, Seleucia ad Calycadnum I, Ankara. Brodribb 1987 Brodribb, G., Roman Brick and Tile.
• Canevello Ayteş - Özyıldırım 2009 Canevello Ayteş, S., - Özyıldırım, M., Constantinopolis Tahtında Isaurialı Bir İmparator: Zeno”, Lucerna Klasik Filoloji Yazıları (Yaşam Öyküsü) TB Yay., Istanbul. Coşkun 2007 Coşkun, A., “Salamis Kenti Çatı Kiremitleri Üzerine Bazı Gözlemler”, Anadolu/Anatolia 33. Edwards 1989 Edwards, W., R., “The Domed Mausoleum at Akkale in Cilicia”, BYZANTINOSLAVICA - Revue Internationale des Etudes Byzantines 50.
• Erten - Özyıldırım 2010 Erten, E., - Özyıldırım, M., “Olba Araştırması 2009”, Türk Eskiçağ Bilimleri Haberler Dergisi, S., 30, Istanbul. Felsch 1990 Felsch, R.C.S., “Further Stamped Roof Tiles from Central Greece, Attica, and the Peloponnese”, Hesperia Vol. 59 No: 1.
• Özyıldırım 2003 Özyıldırım, M., “İlkçağ ve Erken Hıristiyanlık Kaynaklarında Olba Sözcüğünün Değişik Kullanımları”, Olba VIII (Özel Sayı), Mersin.
• Özyıldırım - Ünalan 2011 Özyıldırım, M., - Ünalan, H, S., “Isauria Dağlarında Hıristiyan Manastırcılığının Bir Örneği: Olba Manastırı”, Seleucia ad Calycadnum I, Ankara.
• Özyıldırım 2012 Özyıldırım, M., Olba Manastırı Hakkında Arkeolojik ve Yazınsal Yeni Bilgiler”, Seleucia ad Calycadnum II, Ankara. The Catholic Encyclopedia “Olba” 1912, şurada: http://www.newadvent. org/cathen/11235a.htm