Olba’da Şeytanderesi Vadisi’ndeki Kaya Kült Alanında Bulunan Unguentariae

Yıl 2013, Sayı: 3, 1 - 29, 01.01.2013

Tuna Akçay

Öz

The cultic rock cut shrine of Şeytanderesi Valley is located in a position approximately 20 m. above the bottom of the valley that lies to the south of the Acropolis of Olba, extending toward the Mediterranean. It has been discovered in our previous surveys that the the natural rock formation on the west side of the valley site was converted to serve as a cultic ground, and these results were published. In the excavations carried out in the cultic shrine of Şeytanderesi Valley in 2010, pieces of unguentaria were discovered. By determining the dates of these objects, one can understand how and when the site functioned as a cultic shrine. Moreover, the terminology about the unguentaria in general, the materials used in construction of these forms, and information about the functions of unguentaria are included in this article.

Anahtar Kelimeler

Unguentarium, Cilicia, Olba, Cultic Grounds, Rituals

Olba’da Şeytanderesi Vadisi’ndeki Kaya Kült Alanında Bulunan Unguentariae

Öz

Şeytanderesi Vadisi Kaya Kült Alanı, Olba Akropolisi’nin güneyinde Akdeniz’e doğru derin bir yarık halinde uzanan vadinin tabanından yaklaşık 20 m. yüksekliktedir. Vadinin batı yamacı üzerindeki doğal kaya oyuğunun işlenerek; buranın bir kült yeri olarak kullanıldığı geçmiş yıllardaki yüzey araştırmalarımız sırasında belirlenmiş ve yayınlanmıştır. Şeytanderesi Vadisi Kült Alanında 2010 senesinde yapılan kazılarda, unguentarium parçaları ele geçmiştir. Bunların tarihlendirilmesi; kült alanının işlevini ve hangi dönemlerde kullanımda olduğunu gösterecektir. Bunun yanında, unguentarium formu için geçerli terminoloji konusunda verilen bilgiler, yapımında kullanılan malzemeler ve işlevleri konusunun incelenmesi de makalenin içeriğini oluşturmaktadır

Anahtar Kelimeler

Unguentarium, Kilikia, Olba, Kült Alanı, Ritüel

Kaynakça

• Akçay 2012 Akçay, T., “Olba Mezarlık Alanları”, Seleucia ad Calycadnum II, Ankara. Akyurt 1998 Akyurt, M., MÖ 2. Binde Anadolu’da Ölü Gömme Adetleri”, Ankara.
• Anderson-Stojanić 1987 Anderson-Stojanić, V.R., “The Chronology and Function of Ceramic Unguentaria”, American Journal of Archaeology The Journal of the Archaeological Institute of America 91. http://www.jstor.org/ stable/505460.
• Çilingiroğlu 1998 Çilingiroğlu, A., “Urartu’da Tapınma ve Tapınma Yerleri”, Karatepe’deki Işık Halet Çambel’e Sunulan Yazılar, İstanbul. Derin 1993 Derin, Z., Demir Çağ’da Doğu Anadolu’da Ölü Gömme Gelenekleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
• Dotterweich 1999 Dotterweich, U., “Unguentarien mit kuppel-förmiger Mündung aus Knidos.” Knidos-Studien, Band I, Möhnesee. Durugönül 1995 Durugönül, S., “Olba, Polis mi, Territorium mu?”, Lykia II, Antalya.
• Erten Yağcı 1993 “Başlangıcından Geç Antik Dönem Sonuna Kadar Anadolu’da Cam”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara. Erten 2003 Erten, E., “Olba (Uğuralanı) 2001 Yüzey Araştırması”, Araştırma Sonuçları Toplantısı 20/1, Ankara. Erten 2004 Erten, E., “Marmaris Müzesinden Üç Uzun Cam Unguentarium”, Belleten LXVII, Ankara.
• Erten-Özyıldırım-Akçay 2009 Erten, E., Özyıldırım, M., Akçay, T., “Olba 2008 Yılı Yüzey Araştırması”, 27. Araştırma Sonuçları Toplantısı 3. Cilt, Ankara.
• Erten-Özyıldırım-Akçay 2010 Erten, E., Özyıldırım, M., Akçay, T., “Mersin Silifke Olba 2009 Araştırmaları”, 28. Araştırma Sonuçları Toplantısı 3. Cilt, Ankara.
• Erten-Özyıldırım-Akçay 2011 Erten, E., Özyıldırım, M., Akçay, T., “Mersin Silifke Olba 2010 Kazısı”, 33. Kazı Sonuçları Toplantısı 2. Cilt, Ankara. Garland 1985 Garland, R., The Greek way of Death, New York. Gauckler 1915 Gauckler P., Nécropoles puniques de Carthage, Paris.
• Heberdey-Wilhelm 1896 Heberdey, R., Wilhelm, A., “Reisen in Kilikien”, Denkschriften der österreichischen Akademie der Wissenschaften, philhist. Kl., Band 44, Wien. Hellström 1965 Hellström, P., Pottery of Classical and Later Date. Terracotta Lamps and Glass, Labraunda: Swedish Excavations and Researches II, Part 1, Atina.
• Hershkovitz 1986 Hershkovitz, M., 1986, Miniature Ointment Vases from the Second Temple Periode, Israel Exploration Journal XXXVI. http:// israelexplorationsociety.huji.ac.il/ Israeli 1991 Israeli, Y., “The Invention of Blowing”, Roman Glass - Two Centuries of Art and Invention, London. Laflı 2003 Laflı E., Studien zur hellenistischen, römisch-kaiserzeitlichen und spätantik- frühbyzantinischen Tonunguentarien aus Kilikien und Pisidien (Südtürkei), (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Köln. Körsulu 2011 Körsulu, H., “Nagidos Unguentariumları”, TÜBA-AR 14, Ankara.
• Şenyurt-Akçay-Kamış 2006 Şenyurt, S.Y., Akçay, A., Kamış, Y., Yüceören Doğu Kilikia’da Bir Hellenistik-Roma Nekropolü, Ankara. Thompson 1934 Thompson, H.A., “Two Centuries of Hellenistic Pottery”, Hesperia 3. New Jersey. Toynbee 1971 Toynbee, J.M.C., Death and Burial in the Roman World, New York.
• Ünlü-Gürkan 1998 Ünlü, Y., Gürkan F., G., “Mersin Gayrettepe Kurtarma Kazısı”, IX. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, Ankara. Wace 1932 Wace, A.J.B., Chamber Tombs at Mycenae, London.