Bithynia Sütunlu Lahitleri Üzerine Genel Bir Değerlendirme

Yıl 2014, Sayı: 4, 103 - 133, 01.01.2014

Safiye Aydın

Öz

The presence of various types of tombs indicates the traditions of cremation and inhumation in Bithynia. Among those tombs, sarcophagi are prominent due to their variety and different types. Studies on sarcophagi finds from Bithynia began after the visits to the region in 1900’s. Columnar sarcophagi from Bithynia forming the subject of this study constitute a major group of the sarcophagi finds of Bithynia. Each sub - group determined for the columnar sarcophagi are represented by examples from Bithynia.

Anahtar Kelimeler

Bithynia, columnar sarcophagi, cremation, inhumation, tomb types

Bithynia Sütunlu Lahitleri Üzerine Genel Bir Değerlendirme

Öz

Bithynia’da kremasyon ve inhumasyon geleneğinin uygulandığını gösteren çeşitli mezar tiplerinin bulunması, Anadolu gömü geleneği kapsamında bakıldığında, bölgenin önemli bir yere sahip olduğunu göstermektedir. Bu mezarlar içinde lahitler, farklı tip ve çeşitlilikleriyle ön plana çıkmaktadır. Bithynia buluntusu lahitler konusunda araştırmalar, Anadolu’da diğer bölgelerde yapılan çalışmalara paralel olarak, 1900’lü yıllarda bölgede incelemelerde bulunan araştırmacıların lahitleri tespit etmesiyle başlamıştır. Bu çalışmanın konusu olan Bithynia buluntusu sütunlu lahitler önemli bir grubu oluşturmaktadır. Bunlar için saptanan temel tiplerin her birine ait örnekler Bithynia’da da temsil edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bithynia, sütunlu lahitler, kremasyon, inhumasyon, mezar tipleri

Kaynakça

• Abbasoğlu-Delemen 2004 Abbasoğlu, H-Delemen, İ., “Antik Nikaia’dan Günümüze Kalanlar”, Tarih Boyunca İznik, Türkiye İş Bankası Yay., İstanbul.
• Asgari-Fıratlı 1978 Asgari, N.-Fıratlı, N., “Die Nekropole von Kalchedon”, Studien Zur Religion und Kultur Kleinasiens, Festschrift für Friedrich Karl Dörner zum 65. Geburtstag am 28. Februar 1976, Leiden.
• Atasoy 1974 Atasoy, S., “The Kocakızlar Tumulus in Eskişehir, Turkey, American Journal of Archaeology 78.
• Barsanti 2004 Barsanti, C., “İznik/Nikaia Arkeoloji Müzesi Kataloğunun Peşinde”, Tarih Boyunca İznik, Türkiye İş Bankası Yay., İstanbul.
• Başol 2004 Başol, A., Kayseri Arkeoloji Müzesi’ndeki Lahitler, Selçuk Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Cremer 1992 Cremer, M., Hellenstisch-Römische Grabstelen im Nordwestlichen Kleinasien II. Bithynien, Asia Minor Studien Band IV, II, GMBH, Bonn.
• Cook 1981 Cook, R.M., Clazomenian Sarkophagi, Verlag Philipp von Zabern, Mainz.
• Dörner 1952 Dörner, F.K., Bericht über eine Reise in Bithynien, Ausgeführt im Jahre 1948 im Aufrage der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Österreichische Akademie der Wissenschaften Band 75, I, Wien.
• Fedak 1990 Fedak, J., Monumental Tombs of The Hellenistic Age: A Study of Selected Tombs from The Pre-Classical to The Early Imperial Era, University of Toronto Press, Toronto.
• Ferrari 1966 Ferrari, G., Il Commercio dei Sarcofagi Asiatici, L’erma di Bretschneider, Roma.
• Fıratlı 1974 Fıratlı, N., “An Early Byzantine Hypogeum Discovered at İznik”, Mansel’e Armağan II, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• Fleischer 1983 Fleischer R., Der Klagerfraun Sarkophagus Sidon, Istanbuler Forschungen Band 34, Verlag Ernst Wasmuth, Tübingen.
• Himmelmann 1970 Himmelmann, N., Der Sarkophagus Megiste, Verlag Der Wissenschaften und Der Literatur, Mainz.
• Kleemann 1962 Kleemann, I., “Der Archaische Sarkophag mit Säulendekoration in Samos”, Festschrift für Friedrich Matz, Verlag Phlipp von Zaabern, Mainz.
• Kleiner 1957 Kleiner, G., Hellenistische Sarkophage in Kleinasien, Istanbuler Mitteilungen 7, İstanbul.
• Koch-Sichtermann 1982 Koch, G-Sichtermann, H., Römische Sarkophage, C.H. Beck, München.
• Koch 2001 Koch, G., Roma İmaparatorluk Dönemi Lahitleri, (çev. Z. İlkgelen), Arkeoloji ve Sanat Yay., İstanbul.
• Koch 2010 Koch, G., Türkiye’deki Roma İmparatorluk Dönemi Lahitleri, (çev. B. Varkıvanç), Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü, Antalya.
• Mendel 1912 Mendel G., Catalogue des Sculptures Greques, Romaines et Byzantines C. I, İstanbul.
• Morey 1924 Morey, C.R., Roman and Christian Sculpture: The Sarkophagus of Claudia Sabina and The Asiatic Sarkophagi, Sardes 5/1, Princeton University Press, Princeton.
• Murray 1898 Murray, A.S., Terracottab Sarkophagi Greek and Etruscan in The British Museum, Britisch Museum, London.
• Özgan 2004 Özgan, R., “Ein Säulensarkophag aus Nikaia (İznik)”, 60. Yaşında Fahri Işık’a Armağan Anadolu’da Doğdu, Ege Yay., İstanbul.
• Saraçoğlu 2005 Saraçoğlu, A., “Grek Mitolojisinde Gece, Uyku ve Ölüm İlişkisi”, Arkeoloji ve Sanat 119, İstanbul.
• Schneider 1943 Schneider, A.M., Die Römischen und Byzantinischen Denkmäler von Iznik (Nicaea), Istanbuler Forschungen 16, Berlin.
• Şahin 1979 Şahin, S., Katalog Der Antiken Inschriften des Museums von Iznik (Nikaia), İznik Müzesi Antik Yazıtlar Kataloğu, Teil I, nr. 1-633, Bonn.
• Turak 2011 Turak, Ö., Roma Dönemi Pamphylia Lahitleri ve Atölye Sorunu, İstanbul Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Ulugün-Bakan-Aksoy 2007 Ulugün, F.Y.-Bakan, M.-Aksoy, T., Kocaeli ve Çevresi Tarihi II, Roma Dönemi Bithynia, Kocaeli Yüksek Öğrenim Derneği Tarih Yay., Kocaeli.
• Waelkens 1982 Waelkens, M., Dokimeion. Die Werkstatt Der Repräsentativen Kleinasiatischen Sarkophage. Chronologie und Typologie Ihrer Produktion, Gebr. Mann Verlag, Berlin.
• Wiegartz 1965 Wiegartz H., Kleinasiatische Säulensarkophage, Verlag Gebr. Mann, Berlin.
• Zeyrek-Çelik 2005 Zeyrek, T.H.-Çelik, G.B., Prusias ad Hypium (Kieros) Anadolu’nun Kuzeybatısında Antik Bir Kent (Konuralp/Üskübü), Ege Yay., İstanbul.