Olba Kazısında Ele Geçen Rhodos Amphora Mühürleri

Yıl 2015, Sayı: 5, 131 - 152, 01.01.2015

Murat Özyıldırım Erkan Alkaç

Öz

During the excavations in Olba two Amphora stamps from Rhodes were found. These Amphora are significant because they are the first amphora stamps found in the center. On the first one can be read the name of Ἡραγόpας who was ruler between BC c. 159/158-154/153 and 160-146. On the second, the name of Age as a diminutive has been stamped. The name, Aγε belongs to manufacturer or ruler. The stamp dates to the Period VII B.C85-Agustus period based on the shape of the handle and stamp press. Since small number of stamped amphora handles it can’t be concluded that Olba has a commercial ties with Rhodes. However these findings are significant enough that Olba, which is located in Eastern Rough Cilicia, away from the sea side, traded through Seleucia, Korykos and Elaiussa.

Anahtar Kelimeler

Olba, Cilicia, Rhodes, Amphora stamp

Olba Kazısında Ele Geçen Rhodos Amphora Mühürleri

Öz

Olba’da gerçekleştirilen kazı çalışmalarında, Rhodos kökenli iki adet amphora mühürü bulunmuştur. Bu buluntular, merkezde ele geçen ilk amphora mühürleri olması bakımından önem taşımaktadırlar. İlk örnekte, MÖ 159/158-154/153 Period IV-MÖ c. 160-146 tarihleri arasında yöneticilik yapmış Ἡραγόpας’ın ismi okunmuştur. İkinci amphora mühüründe ise Aγε kısaltması yer almaktadır. Kısaltma, Rhodoslu bir üreticiye veya yöneticiye ait olmalıdır. Mühür, kulp formu ve mühür baskısından dolayı Period VII MÖ ca. 85-Augustus Dönemi içerisine tarihlenmektedir. Ele geçen az sayıdaki amphora mühürlü kulpu, Olba’nın Rhodos ile düzenli ticari bağlantısından söz etmeyi mümkün kılmamaktadır. Ancak bu buluntular, Doğu Dağlık Kilikia bölgesinde, kıyı kesiminden uzakta yer alan Olba’nın, ürünleri Seleukeia, Korykos veya Elaiussa üzerinden sağlamış olabileceğini göstermesi açısından dikkat çekicidir.

Anahtar Kelimeler

Olba, Kilikia, Rhodos, Amphora mühürü

Kaynakça

• Alkaç 2011 Alkaç, E., “Mithridates Savaşları Sırasında Khios’un Şarap İhracatı”, Arkeoloji Dergisi XVI, İzmir.
• Cankardeş-Şenol 1995 Cankardeş-Şenol, G., İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde Bulunan Rhodos Amphora Mühürleri, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı, İzmir (Dan. Prof. Dr. E. Doğer, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Cankardeş-Şenol 2003 Cankardeş-Şenol, G., “Hellenistic Stamped Amphora Handles from the Bridge Excavations, Gabbari Sector 2”, J.-Y. Empereur, M.-D. Nenna (eds.), Nécropolis II, Études Alexandrines 7, İskenderiye.
• Cankardeş-Şenol 2006 Cankardeş-Şenol, G., Klasik ve Hellenistik Dönemlerde Mühürlü Amphora Üreten Merkezler ve Mühürleme Sistemleri, İstanbul.
• Cankardeş-Şenol - Alkaç 2007 G. Cankardeş-Şenol - E. Alkaç, “Nagidos’da Ele Geçen Amphora Mühürleri: Rhodos, Knidos, Kıbrıs Ve Lokal Üretimler”, S. Durugönül (ed.), Dağlık Kilikia’da Bir Antik Kent Kazısının Sonuçları. Nagidos, Adalya Ekyayın Dizisi 6, Antalya.
• Doğer- Cankardeş-Şenol 1997 Doğer, E., Şenol, G. C., “Batı Anadolu’daki Yüzey Araştırmalarında Ele Geçmiş Bir Grup Amphora Mühürü”, Arkeoloji Dergisi V, İzmir.
• Erten – Özyıldırım 2008 Erten, E., Özyıldırım, M., “Mersin Silifke Olba Yüzey Araştırması 2006”, 25. AST C. 2, Ankara.
• Erten – Özyıldırım 2010 Erten, E., Özyıldırım, M., “Olba Araştırması 2009”, TEBE Haberler, Istanbul. Erten 2012 Erten, E., “Olba’da Roma İmparatorluk Döneminde Tarım ve Yerleşim”, Seleucia ad Calycadnum Dergisi II, Ankara. Gates 1994 M.H. Gates, “1992 Excavations at Kinet Höyük (Dörtyol/Hatay)”, KST 15.1 Ankara. Grace 1950 Grace, V., “The Stamped Amphora Handles”, H. Goldman (ed.), Excavations at Gözlü Kule, Tarsus, Vol. I, The Hellenistic and Roman Periods Princeton. Grace 1952 Grace, V., “Timbres amphoriques trouvés à Délos”, Bulletin de Correspondance Hellénique 76, Athens.
• Ferran- Pinard1960-1961 Ferran, J., Pinard, M., Les Fouilles de Byrsa, Chaiers de Byrsa IX, 1960- 1961.
• Finkielsztejn 200 G. Finkielsztejn, Chronologie Détailée et Révisée des Eponymes Amphoriques Rhodiens de 270 à 108 av. J.-C. Environ, Premier bilan BAR International Series 990, Oxford.
• Kawanishi-Suto 2005 Kawanishi, H., Suto, T., Akoris I, Amphora Stamps 1997-2001, Tokyo.
• Kızılarslanoğlu – Alkaç 2014 Kızılarslanoğlu, A. – Alkaç, E., “Elaiussa’da Ele Geçen Hellenistik Dönem Rhodos Amphora ve Amphora Mühürleri”, Adalya XVII, Antalya. Kramer 2012 Kramer, N., Keramik und Kleinfunde aus Diokaisareia (2012). Lodi 2014 Lodi, G. Bolli Anforici da Iasos (scavi 1961-2010), Roma.
• Yağcı, R., “Soli/Pompeipolis Kazıları 1999”, KST 22.2, Ankara.