A Neo-Babylonian Stamp Seal from the Excavations of the Acropolis of Olba

Yıl 2018, Sayı: 8, 41 - 68, 01.01.2018

Emel Erten

Öz

The subject of this paper is the semi-transparent, light brown coloured chalcedony stamp seal found during the excavations at the acropolis of Olba. The pyramidal seal has an octagonal base with a worship scene which is considered a typical composition in Neo-Babylonian glyptics. The figure in a long dress worshipper stands facing to a platform or an altar. On the platform are placed the symbol of the God Marduk, the spade marru and the lamp, symbol of Nuşku. On top of the scene is depicted the crescent which is the symbol of god Sin. This significant find is not only important for the studies on glyptics but also for providing data for the early settlement history of Olba as well as Eastern Rough Cilicia which is much unknown before the Hellenistic Period. It can be suggested that the presence of such a sophisticated object at the acropolis of Olba must have some connection with the campaign of the Neo-Babylonian king Neriglissar in the region during the mid 6th century BC.

Anahtar Kelimeler

Iron Age, Rough Cilicia, Olba, Ura, Pirindu, Neo Babylonian Stamp Seal

Olba Akropolisi Kazılarından Yeni Babil Damga Mührü

Öz

Olba kazılarının 2017 dönemi çalışmaları sırasında akropoliste açılan bir sondajda bulunan yarı-saydam, açık kahverengi kalsedon damga mühür bu çalışmanın konusudur. Piramidal biçimli ve sekizgen baskı yüzlü mühürde Yeni Babil gliptik sanatında tipik sayılan bir ibadet sahnesi yer almaktadır. Ayakta duran uzun giysili figür önündeki platformdaki tanrısal simgeler önünde ayakta duran konumda tasvir edilmektedir. Platformun üzerinde Tanrı Marduk’un simgesi bel marru , Nuşku’nun simgesi lamba görülmektedir. Sahnenin üst kısmına ise tanrı Sin’i sembolize eden hilal işlenmiştir. Söz konusu mühür, Olba’nın ve içinde bulunduğu bölgenin Hellenistik Dönem öncesi erken yerleşim tarihini aydınlatan bir buluntu olarak önem taşımakta; özellikle Yeni Babil Kralı Neriglissar’ın MÖ 6. yüzyıl ortalarında bölgeye düzenlediği seferle ilişkili görünmektedir.

Anahtar Kelimeler

Demir Çağı, Dağlık Kilikia, Olba, Ura, Pirindu, Yeni Babil Damga Mühür

Kaynakça

• Akçay 2017 (a) Akçay, T., “Olba’da Bulunan Sikkeler Işığında Kentin Erken Yerleşim Tarihi”, Seleucia VII, 69-87. Akçay 2017 (b) Akçay, T., “Sikke Buluntuları Işığında Olba’daki Pers ve Makedon Varlığı Üzerine Düşünceler”, OLBA XXV, s. 211-226 Arslan 2010 Arslan, N., Kilikya Demir Çağı Seramiği – İthal Boyalı Seramikler ve İlişkiler, İstanbul. Beal 1992 Beal, R. H., “The Location of Cilician Ura”, Anatolian Studies, Vol. XLII, 65-73. Bing 1968 Bing, J. D., A History of Cilicia During the Assyrian Period, Indiana University – Graduate School’a sunulan yayınlanmamış doktora tezi.
• Black-Green 2004 Black, J. – Green, A., Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia – An Illustrated Dictionary, London.
• Çokay-Kepçe 2016 Çokay-Kepçe, S., “A Preclassical Stamp Seal from Perge”, Colloquium Anatolicum 15, 188-196. Durukan 2007 Durukan, M., “IV.4 - Seramikler Işığında Nagidos”, Dağlık Kilikia’da Bir Antik Kent Kazısının Sonuçları: Nagidos (ed. S. Durugönül), Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü, Antalya, 228-241. Durukan 2015 Durukan, M., Mersin’den Tarsus’a Kilikia Kıyılarındaki Kayıp Kentler (Zephyrion, Ingira, Aulai, Ankhiale, Kyinda-Kundi, Sizzu), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• Dusinberre 2010 Dusinberre, E. R. M., “Sardeis’ten Lidya-Pers Mühürleri – Lydo-Persian Seals from Sardis, Lidyalılar ve Dünyaları – The Lydians and their World, ed. N. D. Cahill, 177-190.
• Luckenbill 1926 Luckenbill, D. D., Ancient Records of Assyria and Babylonia, Vol. I – Historical Records of Assyria from the Earliest Times to Sargon, Chicago – Illinois.
• Mitchell- Searight 2008 Mitchell, T. C. – Searight, A., Catalogue of the Western Asiatic Seals in the British Museum – Stamp Seals III – Impressions of Stamp Seals on Cuneiform Tablets, Clay Bullae, and Jar Handles, Leiden-Boston.
• Jasink-Bombardieri 2008 Jasink, A. M. – Bombardieri, L.,”Assyrians, Phoenicians, Cypriotsand Greeks: The Co-Existence of Foreign Cultural Influences in the Çukurova Plain During the Iron Age”, OLBA XVI, 23-56.
• Jasink-Bombardieri 2013 Jasink, A. M. – Bombardieri, L., “The Göksu River Valley from Late Bronze to Iron Age: Local Cultures, External Influences, and Relations with Foreign Peoples”, Rough Cilicia – New Historical and Archaeological Approaches – Proceedings of an International Conferenceheld at Lincoln, Nebraska, October 2007 (ed. M. C. Hoff – R. F. Townsend), Oxford.
• Mitchell- Searight 2008 Mitchell, T. C. – Searight, A., Catalogue of the Western Asiatic Seals in the British Museum – Stamp Seals III – Impressions of Stamp Seals on Cuneiform Tablets, Clay Bullae, and Jar Handles, Leiden-Boston.
• Ünal, A., “Hititler, Akdeniz ve Liman Kenti Ura”, OLBA VII (Özel Sayı), 13-40.
• Ünal-Girginer 2007 Ünal, A. – Girginer, K.S., Kilikya-Çukurova – İlk Çağlardan Osmanlılar Dönemi’ne Kadar Kilikya’da Tarihi Coğrafya, Tarih ve Arkeoloji, İstanbul. Wannagat 2005 Wannagat, D., “Neue Forschungen in Uzuncaburç 2001-2004 – Das Zeus Olbios Heiligtum und die Stadt Diokaisareia”, Archäologischer Anzeiger 1.Halbband 2005, 117-165.