İzmir Arkeoloji Müzesi’nden Bir Grup Kilya Figürini

Yıl 2020, Sayı: X, 35 - 55, 20.05.2020

Barış Gür

Öz

Çalışmada incelenen İzmir Arkeoloji Müzesi envanterine kayıtlı olan sekiz adet Kilya tipi figürinden altısı baş, ikisi ise gövde formuna aittir. Çalışılan grup içerisindeki en genel baş tipini oval, yassı formda, kavisli bir burnu ve simetrik çıkıntı şeklinde gözleri olan figürinler oluşturmaktadır. Bunların arasında diğerlerinden farklı olarak başın ebatları ve boynunun kalınlığı ile 5 no’lu eserin diğerlerine göre daha büyük boyutlu bir figürine ait olduğunu söylemek mümkündür. Söz konusu figürinlerin benzerleri Batı Anadolu’daki farklı yerleşimlerde yüzey araştırması ve kazılar sırasında bulunmuştur. Bununla birlikte yine benzerleri günümüzde birçok müze ve özel koleksiyona da dağılmış durumdadır. Kilya tipi figürinlerin Anadolu’da ilk kez 19. Yüzyılın son çeyreğinde gün ışığına çıkartılmasının ardından günümüze kadar geçen süreçte, Batı Anadolu kıyı ve iç kesimleri boyunca yayılımına ilişkin önemli bulgulara ulaşılmıştır. Özellikle tabakaya bağlı olarak ele geçen figürinler tarihlendirme için önemli bir kıstas oluşturmaktadır. Figürinler genel olarak boyundan kırık baş ya da baş ve ayak kısmı ele geçmeyen gövde formlarını içermektedir. Günümüzde müzayedelere çıkartılan bütün halde Kilya tipi figürinler de bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kilya Figürin, Batı Anadolu, Kulaksızlar, Mermer

Kaynakça

• Akdeniz 2010a Akdeniz, E., Prehistorik ve Protohistorik Çağlarda Manisa ve Çevresi. Tübitak Araştırma Projesi. Aydın.
• Akdeniz 2010b Akdeniz, E., “Kulaksızlar Atölyesinde Kilya Tipi Figürin Üretimi”, OLBA, XVIII, 65-83.
• Allen 1996 Allen, S.H., ““Principally for Vases, Etc.”: Th e Formation and Dispersal of the Calvert Collection”, Anatolian Studies 46, 145-165.
• Allen 1999 Allen, S.H., Finding the Walls of Troy: Frank Calvert and Heinrich Schliemann at Hisarlik, Berkeley.
• Bilgi 2012 Bilgi, Ö., Anadolu’da İnsan Görüntüleri Klasik Çağ Öncesi, İstanbul.
• Calvert 1881 Calvet F., “Th ymbra, Hanaï Tepeh”, (içinde) H. Schliemann, Ilios. Stadt und Land der Trojaner. Forschungen und Entdeckungen in der Troas und besonders auf der Baustelle von Troja, 782-797, Leipzig.
• Calvert 1901 Calvert F., Ein Idol vom thraicischen Chersones, Ausserordentliche Sitzung vom 29. Juni 1901, Zeitschrift für Ethnologie 33, 329-330.
• Caskey 1972 Caskey, J.L., Th e Figurine in the Roll-Top Desk”, American Journal of Archaeology 76/2, 192-193.
• Çevik, Vuruşkan 2015 Çevik, Ö., Vuruşkan, O., “Ulucak Höyük 2012-2013 Yılı Kazı Çalışmaları”, 36. Kazı Sonuçları Toplantısı I, 583-600, Ankara.
• Dinç 1995 Dinç, R., “Yortan’da Bulunan Kilia Tipi İki Mermer Heykelcik Başı”, A. Erkanal – H. Erkanal – H. Hüryılmaz – A. T. Ökse – N. Çınardalı – S. Günel – H. Tekin – B. Uysal – D. Yalçıklı (eds.), Memoriam İ. Metin Akyurt Bahattin Devam Anı Kitabı. Eski Yakın Doğu Kültürleri Üzerine İncelemeler, 91-94, İstanbul.
• Dinç 1996 Dinç, R., “1994 Yılı Akhisar-Kulaksızlar Mermer İdol Atölyesi”, XIII. Kazı Sonuçları Toplantısı II, 11-42, Ankara.