Karia Stratonikeiası’ndan Bir İyi Çoban Heykelciği

Yıl 2022, Sayı: XII, 123 - 137, 25.05.2022

Fatma Aytekin

Öz

Stratonikeia’da Geç Antik Çağ’da gerçekleşen yeniden canlanma süreci dinsel yaşamı da etkilemiştir. Kentte varlığı bilinen MS 4. yüzyıl sonları ile 5. yüzyıl başlarında inşa edilmiş kiliseler ve Stratonikeia’nın konsillerde temsil edilmesi Hıristiyanlığın etkinliğinin kanıtlarıdır. Bu bağlamda makalenin konusunu oluşturan İyi Çoban heykelciğinin Stratonikeia’da bulunması tesadüf değildir. Kiliseler ile paralel tarihlerde üretilen destek işlevindeki heykelcik, kentin dönemin modasını takip ettiğini göstermesi açısından önemlidir. İyi Çoban heykelciği bazı çağdaş örneklerde olduğu gibi postament üzerindeki dörtgen bir kaide üzerine yerleştirilen frontal duruşlu İsa Mesih figüründen oluşmaktadır. İkonografik değerlendirmelere göre, bu heykelciğin her iki yanında küçük boyutlu birer koyun bulunmakta ve başlarını yukarıya kaldırarak çobanlarına doğru bakmaktadırlar. Heykelciğin sol yanındaki destek çıkıntısı izlerinden elinde bir asa/budaklı sopa tuttuğu anlaşılmaktadır. Stilistik karşılaştırmalar sonucu MS 5. yüzyılın başlarına ait olabilecek heykelciğe önerilen tarih, “İyi Çoban” imgesinin aynı dönemlerde ortadan kaybolmasıyla da desteklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Karia, Stratonikeia, Geç Antik Çağ, Kilise, İyi Çoban, Masa Ayağı, Heykelcik.

Kaynakça

• Arıcı 2015 Arıcı S., “Phokaia’daki Palmiye Sütun Başlığı ve Kökeni”, Olba XXIII, Mersin, 153-174. Auinger-Aurenhammer 2011 Auinger J. - Aurenhammer M., “Antik Dönemin Sonunda Ephesos Heykeltıraşlığı”, Bizans Döneminde Ephesos, Eds. F. Daim- S. Ladstätter, Ege Yay., İstanbul, 163-195. Aydın 2010 Aydın A., “Tapureli, A Kilisesi Altar Kaidesi Işığında Kilikya ve İsaura Bölgesi Kiliselerinde Görülen Altar Çeşitleri”, OLBA XVIII, Mersin, 347-370.