ANADOLU SELÇUKLU DÖNEMİNDE MALATYA VE TOKAT ÇEVRESİNDE BULUNAN BAZI YAPILAR ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

Yıl 2018, Sayı: 3, 211 - 253, 19.12.2018

Mustafa Kemal Şahin

Öz

Selçuklu dönemi Anadolu’sunun
kültürel ortamının oluşumu ve bu oluşumun anlaşılmasında, toplumsal yaşam ve
düşünce yapılarında ki benzerlik ve farklılıkların sanata yansıması önemli bir
yön olarak ortaya çıkmaktadır.  Orta
Asya, İran, Kafkaslar ve Selçuklu Öncesi Anadolu’sunun kültürel birikimleri
Anadolu Selçukluları tarafından özümsenerek yeni bir sanat anlayışı
oluşturulmuştur. Gerek dinsel, gerekse sosyal yönden bölgesel alanlarda ki
benzerlik ve farklılıkların belirlenmesi, bunların yapıların plan tiplerine
yansımalarını irdelemeli olarak ele almak dönem sanatının anlaşılması için çok
önemli bir yöndür. Plan tiplerinin dışında, yapım malzemeleri, bezemeler ve
sanatçıların konumu aslında konunun çok daha geniş boyutlarda olduğunu
göstermektedir. Çalışmamızda bu oluşumun özelinde Malatya ve Tokat bölgesi
yapılarına nasıl yansıdığı araştırılarak Anadolu sanatı içerisindeki durumu
belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anadolu, Selçuklu, Mimari, Süsleme, Malatya

Kaynakça

• AKAR, H- GÜNEŞ, M.N., Niksar’da Vakıflar ve Tarihi Eserler, (Niksar), 2002.AKDAĞ, M., Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası Celali İsyanları, Cem Yayınları, İstanbul, 1995.ARIK, O., "Malatya Ulu Camiinin Asli Planı ve Tarihi Hakkında", Vakıflar Dergisi, S.VIII, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 1969, s.141-145.AKIN, G., Asya Merkezi Mekan Geleneği, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 1990.AKSULU, I., “Tokat Çukur Medresenin Yeni Bulgular Işığında Mimari Yapısının Değerlendirilmesi”, Uluslar arası Türk Sanatı ve Arkeolojisi Sempozyumu, 25-27 Nisan 2007, Prof. Dr. Oluş Arık ve Prof. Dr. Rüçhan Arık'a Armağan, Konya Kitabı X, Yeni İpek Yolu Konya Ticaret Odası Dergisi Özel Sayı, Aralık 2007, Ed. Prof. Dr. Haşim Karpuz- Doç. Dr. Osman Eravşar, Konya, 2007, s. 63-76.ALKAN, E., Sayılar ve Hayvan Simgeleriyle Alevi Mitolojisi, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2005.ALTUN, A., Anadolu’da Artuklu Devri Türk Mimarisinin Gelişmesi, Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1978.ASLANAPA, O., Mimar Sinan Hayatı ve Eserleri, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay., Ankara, 1988.ASLANAPA, O., Türk Sanatı I-II, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 1990.ASLANAPA, O., Anadolu'da İlk Türk Mimarisi, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara. 1991.ASLANAPA, O., Osmanlı Devri Mimarisi, 2. Baskı, İnkılâp Kitabevi, Ankara, 2004.BAKIRER, Ö., Selçuklu Öncesi ve Selçuklu Dönemi Anadolu Mimarisinde Tuğla Kullanımı. I-II, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Yayınları, Ankara, 1981.BAKIRER, Ö., "Anadolu Selçuklularında Tuğla İşçiliği", Malazgirt Armağanı. Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara. 1972, 187-201.BAŞGELEN, N., Birgi'den Gevaş'a Anadolu Notları, Ufuk Matbaası, İstanbul, 1981.BAYBURTLUOĞLU, Z., “Niğde-Aksaray Selime Köyü Türbesi”, Ön Asya, Yıl:6, C.6, S.65, İstanbul, 1971, s. 16, 17.BAYBURTLUOĞLU, Z.-MADRAN, E., “Anadolu’da 1308 M. Yılına Kadar Gerçekleştirilmiş Türk- İslam Yapıları Üzerine Sayısal Sınalamar”, VIII. Türk Tarih Kongresi. Ankara 11-15 Ekim 1976, Kongreye Sunulan Bildiriler, II, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1981, s.941-949.BAYBURTLUOĞLU, Z., Anadolu'da Selçuklu Dönemi Yapı Sanatçıları, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yay., Erzurum, 1993.BAYRAM, M., “Selçuklular Zamanında Tokat Yöresinde İlmi ve Fikri Faaliyetler”, Türk Tarihinde ve Türk Kültüründe Tokat Sempozyumu, 2-6 Temmuz 1986, Yay. Haz. H. Bolay- M. Yazıcıoğlu- B. Yediyıldız- M. Özdemir, 1987, s.30-37BAYRAM, M., Ahi Evren ve Ahi Teşkilatının Kuruluşu, Damla Mat. Ve Tic., Konya, 1991. BAYRAM, M., “Selçuklular Zamanında Malatya’da İlmi ve Fikri Faaliyetler”, Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Merkezi, I-II Milli Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri Bildirileri, Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Merkezi Yayınları, Konya, 1993, s. 119-124.BAYRAM, M., “Selçuklular Zamanında Anadolu’da Bazı Yöreler Arasındaki Farklı Kültürel Yapılanma ve Siyasi Boyutları”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Yıl:1, S.1, Kasım, 1994, Konya, 1994, s. 79-92.BEYSAOĞLU, Ş., Anıtları ve Kitabeleri ile Diyarbakır Tarihi (Başlangıçtan Akkoyunlulara Kadar), C.1, Neyir Matbaası, Ankara, 1987.BİLGET, H.B., I. İzzeddin Keykavus Darüşşifası, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 1990.BORAY, F.E., İSYANLAR Osmanlı’dan Cumhuriyet’e, Kamer Yayınları, İstanbul, (Basım Yılı Bulunmuyor).CANTAY, T., “Bir Kuzey-Batı Anadolu Gezisinden Notlar, Amasya Halifet Gazi Medresesi- Amasya Halifet Gazi Kümbetindeki Roma Lahdi- Tokat Garipler Camii- Niksar Hacı Çıkrık Medresesi ”, Sanat Tarihi Yıllığı, VII, 1976-1977, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1977, s.21-40.CANTAY, T., “Niksar Kırk Kızlar Kümbeti”, Sanat Tarihi Yıllığı, IX-X, 1979-1980, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1981, s. 83-105.CANTAY, T., “Niksar Ulu Camii”, Bedreddin Cömert’e Armağan, Hacettepe Üniversitesi Sosyal ve İdari Bilimler Dergisi- Özel Sayı-, Ankara, 1980, s.363-374.CEZAR, M., Anadolu Öncesi Türklerde Şehir ve Mimarlık, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 1977.ÇAL, H., Niksar’da Türk Eserleri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1989.ÇAL, H., “Erzincan Çayırlı Mezarlarında Kuş Motifi”, 220-239, millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=89&Sayfa=217ÇAYCI, A., “Selçuklu ve Artuklu Sikkelerinde Zodiak Tasvirleri”, I. Uluslar arası Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Kongresi, Bildiriler-I, Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Merkezi Yay., Konya, 2001, s. 207-218, 595-601.ÇAYCI, A., Anadolu Selçuklu Sanatı’nda Gezegen ve Burç Tasvirleri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2002.ÇELİK, A., “Sungur Bey Camii (Niğde) Doğu ve Kuzey Taçkapılarındaki Figürlerin İkonografik Değerlendirmesi”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, S.13, Erzurum, 2008, s.1-16.DAĞHAN, A., Iğdır Çevresinde Koç- Koyun ve Deve Şeklindeki Mezar Taşları, Adnan Menderes Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü yayınlanmamış Bitirme Tezi, Aydın, 2013. (Danışman Yrd. Doç. Dr. Mustafa Kemal Şahin)DALKESEN, N., “Orta Asya’dan Anadolu’ya Türk Kültüründe Geyik Kültü”, Milli Folklor, Yıl:27, S.106, 2015, s.58-69 (www.millifolklor.com).
• DANIK, E., Koç ve At Şeklindeki Tunceli Mezar Taşları, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1990.Danişmendname, Haz. Necati Demir, Niksar Belediyesi Yayınları, Niksar, 1999.DARKOT, B., "Malatya" mad., İslam Ansiklopedisi, C.7, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1993, s.225-232.DEMİRKENT, I., Türkiye Selçukluları Hükümdarı Sultan I. Kılıç Arlan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1996.DENKTAŞ, M., “Karatay Hanı”, Anadolu Selçuklu Dönemi Kervansarayları, Ed. H. Acun, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2007, s.359-377.DİYARBEKİRLİ, N., Hun Sanatı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1972.DURMUŞ, İ., İskitler (Sakalar), Genel Kurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2008.DURUKAN, A., “Selime’deki Türbe ve Anadolu- Türk Sanatındaki Yeri”, Bedreddin Cömert’e Armağan, Hacettepe Üniversitesi Sosyal ve İdari Bilimler Fakültesi, Beşeri Bilimler Dergisi, Özel sayı, Ankara, 1980, s. 397-408.DURUKAN, A., "Eski Malatya Ulu Cami", Kültür ve Sanat Dergisi (Malatya Özel Sayısı), Türkiye İş Bankası Yayınları, 4.Yıl, S.16, Aralık, 1992, s.7-l0.ERDEMİR, Y., “Tokat Yöresindeki Ahşap Camilerin Kültürümüzdeki Yeri”, Türk Tarihinde ve Türk Kültüründe Tokat Sempozyumu, 2-6 Temmuz 1986, Yay. Haz. H. Bolay- M. Yazıcıoğlu- B. Yediyıldız- M. Özdemir, 1987, s.295-312. ERHAT, A., Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1978.ERKİLETLİOĞLU, H.- GÜLER, O., Türkiye Selçuklu Sultanları ve Sikkeleri, Erciyes Üniversitesi Yay., Kayseri, 1996.ERSOY, B., "Eski Malatya (Battalgazi) Türk-İslam Eserleri'', Kültür ve Sanat Dergisi (Malatya Özel Sayısı), 4.Yıl, S.16, Aralık, 1992, s. 11-15.ESKİCİ, B., Eski Malatya'daki Türk-İslam Eserleri, Ankara, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1993.ESKİCİ, B., Malatya Türk- İslam Dönemi Mimari Eserleri-I, Malatya Kitaplığı, İstanbul, 2013.EYİCE, S., "Mescid" mad., İslam Ansiklopedisi, C.8, İstanbul, 1993, s. 1-118.GABRIEL, A., Voyages Archeologigue Dans la Turguie, Paris. 1940.GOODWIN, G., A History of Ottoman Architecture, Thames And Hudson, London, 1971.GORDLEVSKİ, V., Anadolu Selçuklu Devleti, Çev. A. Yaran, Onur Yayınları, Ankara, 1988.GÖNÜLAL, Ö., “Seyitgazi Müzesindeki Mezar Taşları”, Eskişehir II. Selçuklu Eserleri Semineri Bildirileri, 23-24 Temmuz 1990, Eskişehir Valiliği Yayınları, Eskişehir, 1990, s.57-61.GREGORY ABU'L FARAC (Bar Hebraeus)., Abu'l Farac Tarihi, C.l, 2.Baskı, Ernest, A. Wallis BUDGE- Ö. Rıza DOĞRUL çev., Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1987.GÜNDOĞDU, H., “Tokat’tan Birkaç Figürlü Kabartma Hakkında”, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Erzurum, 2004, s. 68-70.GÜNDOĞDU, H., “Afyon’da Yeni Bulunmuş Figürlü Bir Mezartaşı Hakkında”, Sanat Tarihi Yıllığı-XII, 1982, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Araştırma Merkezi, İstanbul, 1983, s.61-93.GÜNDOĞDU, H- BAYHAN, A. A- AKTEMUR, A. M - İ. Umut KUKURACI, İ.U- ÇELİK, A- GÜNEŞ, B., Tarihi Yaşatan İl TOKAT, PYS Vakıf Sistem Matbaa Müdürlüğü, Ankara, 2006.HOVING, T- RICHARDSON, J- MONTEBELLO, P.D., From The Lands Of The Scythians –Ancient Treasures from the Museums of the U.S.S.R 3000 B.C.-100 B.C., The Metropolitan Museum of Art- The Los Angeles County Museum of Art, New York, 1975. İNCE, H., Eski Malatya Ulu Cami ve Çevresindeki Eserler, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Yayımlanmamış Öğrenci Tezi, Erzurum, 1981.KAÇAR, B., “Danişmend Döneminde Kültür ve Sanat”, Niksar’ın Fethi ve Danişmendliler Döneminde Niksar Bilgi Şöleni Tebliğleri 8 Haziran 1996,Niksar, 1996, s. 29-33.KAFESOĞLU, İ., “Anadolu Selçuklu Devleti Hangi Tarihte Kuruldu?”, Tarih Enstitüsü Dergisi, S.10-11, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1979-1980, s. 1-28.KALAFAT, Y., Doğu Anadolu’da Eski Türk İnançlarının İzleri, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1990. KARAMAĞARALI, B., “Sivas ve Tokat’taki Figürlü Mezar taşlarının Mahiyeti Hakkında”, Selçuklu Araştırmaları Dergisi-II, 1970, Selçuklu Tarih ve Medeniyeti Enstitüsü, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1971, s. 75-109.KAYGUSUZ, İ., Onar Dede Mezarlığı ve Adı Bilinmeyen Bir Türk Kolonizatörü Şeyh Hasan Oner, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, 1983. "Kaysariye" mad., Meydan Larousse, C. 13, Milliyet Yayınlan, İstanbul, 1986, s. 656.KAYMAZ, N., Anadolu Selçuklu Sultanlarından II. Gıyâsü’d-Dîn Keyhüsrev ve Devri, 2. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2014.KESİK, M., “Dânişmendliler- Türkiye Selçuklu Devleti İlişkileri (1116-1164)”, Danişmendliler Döneminde Niksar’da Tıp tarih ve Kültür Sempozyumu, 6-8 Ekim 2000, Niksar, s. 52-73.KESKİN, Y., “Malatya Ulu Caminin Asli Hali”, 9. Milletlerarası Türk Sanatları Kongresi Bildiriler 23-27 Eylül 1991, C.2, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1995, s.365-378.KIZILTAN, A., Anadolu Beyliklerinde Cami ve Mescitler-XIV. Yüzyıl Sonuna Kadar-, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1958.KONYALI, İ. H. “Aksaray Ulu Camii”, Vakıflar Dergisi, S.X, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 1973, s. 273-288.KONYALI, İ. H. Abideleri ve Kitabeleri İle Aksaray Tarihi, C.2, İstanbul, 1974.KÖPRÜLÜ, M.-ÜNALDI, U., “Siirt Ulu Camii ve Minaresi”, Rölöve ve Restorasyon Dergisi, S.5, Vakıflar Genel Müdür1üğü Yayınları, Ankara, 1983, s. 19-36.KUBAN, D., Anadolu Türk Mimarisinin Kaynak ve Sorunları, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1965.KUBAN, D., 100 Soruda Türkiye Sanatı Tarihi, 4.Baskı, Gerçek Yayınları, İstanbul,1981.KUBAN, D., “Selçuklu ve Danişmendli Bölgelerinde Camiler”, Selçuklu Çağında Anadolu Sanatı, Ed. D. Kuban, Yapı-Kredi Yayınları, İstanbul, 2002, s. 128-159.KURAN, A., “Tokat ve Niksar’da Yağıbasan Medreseleri”, Vakıflar Dergisi, S. VII, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 1968, s. 39-52.KURAN, A., Anadolu Medreseleri-I, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Yayınları, Ankara, 1969.KURAN, A., “Thirteenth and Fourteenth Century Mosques in Turkey”, Archaeology. Vol. 24. Number, 3. June 1971. s. 247.MANDALLIOĞLU, M., “Türk Mitolojisinden Anadolu’ya Taşınan Kültür- Geyik Motifi (The Culture Which Carried From Turkish Mythology To Anatolia: The Motıf of Deer), Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi (The Journal of International Social Research), C.6, S.27, Yaz, 2013, s. 382-391.MA YER, L. A. Islamic Architects and Their Works, Geneve, 1956.MEINECKE, M., Favencedekorationen Seldschukischer Sakralbautenin Kleinasien-II, Istanbuler Mitteilungen, XIII, Tübingen, 1976.MEMİŞ, E., İskitlerin Tarihi, Çizgi Kitabevi, Konya, 2005. MELİKOFF, Irene., Hacı Bektaş Efsaneden Gerçeğe, Çev. Turan Alptekin, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul, 2004.MERCAN, M- ULU, M. E., Tokat Kitabeleri, Türk Hava Kurumu Basım Evi İşletmeciliği, Ankara, 2003.MERÇİL, E., Müslüman Türk Devletleri Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara,1993.MÜLAYİM, S., “Garipler Camii”, İslam Ansiklopedisi, C.13, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 1996, s. 381-382.OCAK, A.Y., Bektaşi Menâkıbnamelerinde İslam Öncesi İnanç Motifleri, İstanbul, Enderun Kitabevi, 1983.ORAL, M.Z., “Malatya Kitabeleri ve Tarihi”, III. Türk Tarih Kongresi, Kongreye Sunulan Bildiriler, 1943, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1948, s. 434-440.ÖGEL, B., Türk Mitolojisi, C.1, Selçuklu Tarih ve Medeniyeti Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1971.ÖNDER, M., Mevlana Şehri Konya, 2. Baskı, Konya Turizm Derneği Yayınları, Ankara, 1971.ÖNEY, G., Anadolu Selçuklularında Heykel ve Figürlü Kabartma, Ankara Üniversitesi DTCF Yayımlanmamış Doçentlik Tezi, Ankara, 1966.ÖNEY, G., Anadolu Selçuklu Mimarisi ve Süslemesi El Sanatları, Türkiye İş Bankası Yayınları, Ankara, 1992.ÖNGE, Y., "Malatya Ulu Camiinde Bulunan Alçı Tezyinat”, Önasya. Yıl:6, C.6. S.69.ÖZEN, K., Sivas ve Divriği Yöresinde Eski Türk İnançlarına Bağlı Adak Yerleri, Dilek Matbaası, Sivas, 1996.ÖZERGİN, M.K., “Anadolu’da Selçuklu Kervansarayları”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, S.20, 1965, s. 141-170.ÖZTUNA, Y., Büyük Türkiye Tarihi, C.1, Ötüken Yayınevi, İstanbul, 1983.ÖZTÜRK, N., “Vakıflar Arşiv Kayıtlarına Göre Niksar Vakıfları”, Vakıflar Dergisi, S.XXII, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 1991, s.45-68.ÖZTÜRK, N., “Niksar’da Danişmendliler Dönemi Zâviyeleri ve Melik Ahmed Gazi Zâviyesi”, )”, Danişmendliler Döneminde Niksar’da Tıp tarih ve Kültür Sempozyumu, 6-8 Ekim 2000, Niksar, s. 108-118.ÖZYURT, S., Niksar’da Osmanlı Öncesi Türk Eserleri, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü, Yayınlanmamış Öğrenci Tezi, Erzurum, 1986.PEKTAŞ, K., Kemaliye (Eğin) de Türk Mimarisi, TŞOF Trafik Matbaacılık A.Ş, Ankara, 2006.RICE, T.T., Ancient Arts Of Central Asia, Thames and Hudson, London, 1965. SCHNEIDER, G., Reconstruktionen Seldschukischer Moscheen", Sanat Tarihi Yıllığı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul. 1968, s. 134-141.SEVGEN, N., Anadolu Kaleleri, Doğuş Matbaası, Ankara. 1959.SEVİM, A- YÜCEL, Y., Türkiye Tarihi. Fetih-Selçuklu ve Beylikler Dönemi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1989.SEYİRCİ, M- TOPBAŞ, A., Afyonkarahisar Yöresi Türkmen Mezar Taşları, Arkeoloji Sanat Yayınları, İstanbul, 1985.SÖNMEZ, Z., Başlangıçtan 16. Yüzyıla Kadar Anadolu Türk- İslam Mimarisinde Sanatçılar, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara. 1989.SÖZEN, M., Anadolu Medreseleri –Selçuklu ve Beylikler Devri- Kapalı Medreseler, Bir Kısmı Ayakta Olan Medreseler, Kaynaklardan Bilinen Medreseler, C.II, İstanbul Teknik Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1972.SÖZEN, M-Z.SÖNMEZ., "Anadolu Türk Mimarisi", Anadolu Uvgarlıkları Ansiklopedisi, C. 4-5, Görsel Yayınları, İstanbul, 1982, s.856-934.STRECK, M., "Kayseriye" mad., İslam Ansiklopedisi, C.6, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1903, s.482-483.SÜMER, F., Türkmenler (Oğuzlar), Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul, 1999.ŞAHİN, M.K., “Aydın Müzesi'nde Bulunan Anadolu Selçuklu Dönemine Ait Sikkeler”, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Dergisi, S.XV/1, Nisan 2006, İzmir, 2006, s. 125-165.ŞAHİN, M.K., "Samsun Müzesi'nde Bulunan Anadolu'da Selçuklu Dönemine Ait Sikkeler", Samsun Sempozyumu, 13-16 Ekim 2011, C.III, Ed. M. Aydın- B. Şişman- S. Özyurt- H. Atsız, Samsun Valiliği Yay., Samsun, 2012, s. 603-633.ŞAHİN, M.K., Anadolu’da Selçuklu Dönemi Camileri-I Boyuna (Derinlemesine/Dikine) Düzenlemeli Camiler (Anadolu Selçuklu Devleti’nin Yıkılışına Kadar), Merdiven Yayınları, Ankara, 2014.ŞAHİN, M.K., Anadolu’da Selçuklu Dönemi Camilerinin Çözümlemeli Plan İrdelemesi, Merdiven Yayınları, Ankara, 2015.ŞAHİN, M.K., “Akhisar Müzesi’nde Bulunan Anadolu Selçuklu Dönemine Ait Sikkeler”, Sanat Tarihi Yazıları –Prof. Dr. Kerim Türkmen Armağanı-, Ed. Dr. S. Murat Topçu- Dr. Remzi Aydın, Çizgi Kitabevi, Konya, 2017, s. 359-384.ŞAHİN, M.K., “Amasya ve Çevresinde Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerine Ait Bazı Yapıların Tipolojik Yapıları Üzerine Gözlemler/ Observations on the Typological Structures of Some Buildings in Anatolia Seljuks and Ottoman Period in Amasya and Environs”, Uluslararası Amasya Sempozyumu, 04-07 Ekim 2017 Amasya, Amasya Üniversitesi, Amasya, 2017, s. 1429-1457.ŞAHİN, M.K- VARİS, S., “Eskişehir/Seyitgazi Kümbet Köyünde Bulunan Himmet Baba/Kümbet Dede Kümbeti Üzerine Yeni Düşünceler”, XX. Uluslararası Ortaçağ Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, 02-05 Kasım 2016, (Proceedings Of The XXth International Symposium Of The Medieval And Turkish Era Excavations And Art History Researches (02-05 November 2016), Ed. Doç. Dr. Ela Taş- Arş. Gör. Rumeysa Işık Yayla- Arş. Gör. Murat Alkan Sakarya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü, Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sakarya, 2017, s. 622-652.ŞENTÜRK, A-M.GÜLSEREN-A.HELVACI., Malatya Camileri, Yeni Malatya Gazetesi, Malatya, 1992.TEKÇE, E.F., Pazırık –Altaylardan Bir Halının Öyküsü, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1993. TOPALOĞLU, P.-UYAR, B., “Eski Malatya Ulu Camii”, Rölöve ve Restorasyon Dergisi, S.5, Ankara. 1983. s. 125-133.THIERSCH, H., “Kaysariye” mad., Meydan Larousse, C.13. Milliyet Yayınları, İstanbul. 1986, s. 6561.TURAN, O., Türkiye Selçukluları Hakkında Resmi Vesikalar, Metin- Tercüme ve Araştırmalar, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1988.TURAN, O., Selçuklular Zamanında Türkiye, 3.Baskı, Boğaziçi Yayınları, İstanbul,1993.TÜRKDOĞAN, O., Türk Tarihinin Sosyolojisi –Toplum Yapısı ve Sınıfsal Gelişim-, Birinci Kitap, Ankara, (1978).Uçar, Zofie., Zofie Uçar, “Türk Kültüründe Geyik ve Geyikli Baba Üzerine Gözlemler”, Kültür Evreni, s.129-145. (http:// www.academia.edu/9508389)ÜNAL, R. Hüseyin., “Arapkir’de Osmanlı Öncesi Devirden Bilinmeyen İki Anıt”, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, S.4, (Ayrı Baskı), Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, Erzurum, 1972, s.57-69, Levha: I-XXIV.YALVAÇ, C., "Eski Malatya Ulu Camii", Türk Yurdu, C.5, S.323, Mayıs, 1966, s. 22-29.YASAK, İ- KALELİ, A., Dünden Bugüne Sivas İli, 2.Basım, Seyran Yayınları, Sivas, 1988.YAVİ, E., Tokat (Komana), Niksar (Neocaesarea), Zile (Zela), Artova, Erbaa (Erek), Turhal (Talaura), Reşadiye (İskefsir), Almus (Alamus), Tokat Otelcilik ve Turizm A.Ş Yayınları, Güzel Sanatlar Matbaası, İstanbul, 1986.YETKİN, S.K., Türk Mimarisi, Bilgi Yayınevi, İstanbul, 1970.YETKİN, S.K., İslam Mimarisi, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, Ankara, 1965.YETKİN, Ş., Anadolu'da Türk Çini Sanatının Gelişmesi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul. 1986.YILDIZ, E., “Taşköprü Abdalhasan Köyü ve Türk Devri Mimari Eserleri”, Kastamonu Eğitim Dergisi, C.13, No:2, Ekim, 2005, s.586-590.YILDIZ, H.D., "Anadolu Türk Tarihi", Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi, C.3-4, Görsel Yayınları, İstanbul, 1982, s. 620-694.YURDAKUL, E., “Tokat Vilayetinin Gümüştop (Dazya) Köyündeki XIV ncü Yüzyıla Ait Eski Eserler”, Vakıflar Dergisi, S.VIII, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 1969, s. 243-247.