Öljeitü (1304-1316), one of the important rulers in the history of the Ilkhanids who drew attention with his religious tendencies and colorful personality, was born in 680/1282 as the son of a Buddhist father and a Nestorian-Christian mother. Growing up in Mongolian traditions, Öljeitü was given the names Öljey-buka and Temüder in his childhood. He was baptized by Mar Yaballaha III in Margheh in 688/1289, under the influence of his mother, the great lady Urūk, and took the name Nicolaus. Öljeitü, who first adopted the Hanafī branch of the Sunnī sect, after accepting Islām in 694/1295, ascended to the Ilkhanid throne in 703/1304 after the death of his elder brother Ghāzān Khan. Nizām al-Dīn ‘Abd al-Malik Marāgî, who entered Öljeitü’s service with the intense efforts of the Shāfiī Vizier Rashīd al-Dīn Fadl-Allāh Hamadānī, succeeded in converting the Sultan from Hanafism to Shāfiīsm in 707/1307-8. It is understood that Öljeitü converted to the Shiī (Imāmiyya/Isnāashariyya) sect in 709/1309 as a result of the suggestions of people such as Amīr Tāramtāz, Sayyid Tāj al-Dīn Āvajī, Sheikh Hasan Kāshī, and ʿAllāma al-Hillī. In this study, it has been tried to reveal how Öljeitü, a steppe ruler who experienced religious and sectarian transformations throughout his life, accepted Islām in different dimensions in the light of the sources of the period, and a result, it has been concluded that he accepted Islām under the influence of his elder brother Ghāzān.
İlhanlılar tarihinde dinî eğilimleri ve renkli kişiliğiyle dikkat çeken önemli hükümdarlardan biri olan Olcâytû (1304-1316), Budist bir baba ile Nestûrî-Hristiyan bir annenin oğlu olarak 680/1282 yılında dünyaya gelmiştir. Moğol gelenekleri içerisinde yetişen Olcâytû’ya çocukluğunda Olcây-buka ve Temüder adları verilmiştir. Merâga’da 688/1289 yılında annesi büyük hatun Urûk’un tesiriyle III. Mar Yaballaha tarafından vaftiz edilerek Nicolaus ismini almıştır. 694/1295’de İslâm dinini kabul ettikten sonra evvelȃ Sünnî mezhebinin Hanefî kolunu benimseyen Olcâytû, ağabeyi Gâzân Han’ın vefatından sonra 703/1304 yılında İlhanlı tahtına oturmuştur. Şâfiî mezhebinden Vezir Reşîdu’d-dîn Fazlullâh-i Hemedânî’nin yoğun gayretleri ile Olcâytû’nun hizmetine giren Nizâmu’d-dîn ‘Abdu’l-Melik-i Merâgî, 707/1307-8 yılında Sultan’ı Hanefîlikten Şâfiî mezhebine geçirmeyi başarmıştır. Olcâytû’nun 709/1309 yılında Emîr Târamtâz, Seyyid Tâcu’d-dîn-i Âvecî, Şeyh Hasan-i Kâşî ve ‘Allâme el-Hillî gibi şahsiyetlerin telkinleri neticesinde Şiî (İmâmiyye/İsnâaşeriyye) mezhebine geçtiği anlaşılmaktadır. Bu çalışmada, ömrü boyunca dinî ve mezhebî dönüşümler yaşayan bir bozkır hükümdarı olan Olcâytû’nun İslâm’ı ne şekilde kabul ettiği devrin kaynakları ışığında farklı boyutlarıyla ortaya konmaya çalışılmış ve bunun neticesinde onun ağabeyi Gâzân’ın etkisiyle İslâm’ı kabul ettiği sonucuna ulaşılmıştır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | İslam Tarihi ve Medeniyeti, Ortaçağ Tarihi (Diğer) |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2023 |
Gönderilme Tarihi | 1 Ekim 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 8 |