Öznenin Nesnelliği ve Tarihselliği Problemi Açısından Gençliği ve Yaşlılığı Yeniden Düşünmek

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 18, 18.04.2023

Emine Canlı

https://doi.org/10.26650/senectus.2023.1.1.0002

Öz

Bu çalışmada, modern bireyin gençlik ile barışık iken yaşlılığa karşı direnç geliştirmesi ile modern özne tasarımı arasındaki ilgi, felsefi açıdan incelenecektir. Modern dönem öncesinde deneyimi tecrübe ve yaşanmışlık olarak ele alan felsefi kuramlar; onun göstergesi olan yaşlılığa bilgelik atfederken, modern dönemde deneyimin zeminini nesnel alanda kurgulayarak tecrübeyi ve yaşanmışlığı bertaraf etme çabasında olmuştur. Gençliğin ve yaşlılığın, salt tekil varlıklar olarak bireylerin bedensel ve zihinsel değişimlerine işaret eden ilineksel unsurlar olmadığını, aksine, nesnel alanda kurulan öznenin zamansallığının göstergeleri olmaları sebebiyle felsefi kuramlar açısından epistemolojik bir önem arz ettiklerini düşünmekteyiz. Bu nedenle amacımız, felsefenin düşünülür alanda kurulan özne tasarımı ile tekil varlıklar olan bireylerin gençlik ve yaşlılık gibi zamana tâbi varoluşları arasındaki gerilime işaret etmek ve söz konusu gerilimin bertaraf edilip edilemeyeceğinin izini sürmek olacaktır. Çalışma boyunca gençliği ve yaşlılığı deneyim ile ilgileri bağlamında kuramlarına dahil eden veya dışlayan felsefi kuramlara değinecek, modern özne tasarımı ile sonlanan deneyim probleminin, modern olmayan bir okumasının imkanını sorgulayacağız.

Anahtar Kelimeler

Gençlik, Yaşlılık, Bilgelik, Özne, Nesnellik, Tarihsellik, Deneyim

Rethinking Youth and Old Age in Terms of the Historical Objectivity of the Subject

Öz

This study will examine from a philosophical point of view the relationship between the design of the modern subject and modern individuals developing resistance to old age while being at peace with youth. Philosophical theories in the pre-modern period that addressed experiences as experimentation and that which has been lived have attempted in the modern period to rule out experimentation and that which has been lived by constructing the background of experience in the objective field while attributing wisdom to old age as the indicator of experience. Youth and old age are not considered accidental elements that point to individuals’ physical and mental changes as singular entities but rather as having an epistemological importance in terms of philosophical theories due to being indicators of the temporality of the subject established in the objective field. For this reason, the aims of the study will be to indicate the tension between philosophy’s design of the subject as established in the intelligible sphere and the temporal existences of individuals as singular entities, such as the states of youth and old age, and to present evidence as to whether or not that tension can be eliminated. The study will touch upon the philosophical theories that have included or excluded youth and old age in their theories in the context of their relevance to experience and will question the possibility of a nonmodern reading of the experience problem that ends with the design of the modern subject.

Anahtar Kelimeler

Youth, Old age, Wisdom, Subject, Objectivity, Historicity, Experience

Kaynakça

• Adorno, T. (2016). Negatif diyalektik (Ş. Öztürk, Çev.). Metis Yayınları. google scholar
• Aristoteles. (1996). Metafizik (A. Aslan, Çev.). Sosyal Yayınları. google scholar
• Aristoteles. (1997a). Nikomakhos’a etik (S. Babür, Çev.). Ayraç Yayınevi. google scholar
• Aristoteles. (1997b). Politika (M. Tuncay, Çev.). Remzi Kitabevi. google scholar
• Badiou, A. (2015). Fransız felsefesinin macerası: 1960’lardan günümüze (P. B. Yalım, Çev.). Metis Yayınları. google scholar
• Barracchi, C. (2007). Aristotles ethics as first philosophy. Cambridge University Press. google scholar
• Benjamin, W. (2012). Baudelaire’de bazı motifler üzerine. Walter Benjamin son bakışta aşk içinde (s. 116 -155, N. Gürbilek, Çev.). Metis Yayınları. google scholar
• Benjamin, W. (2016). Deneyim ve yoksulluk. Parıltılar kitabı içinde (s. 25 -33, Y. Öner, Çev.). Belge Yayınları. google scholar
• Benjamin, W. (2002). Experience. In M. Bullock & M. W. Jennings (Eds.) Selected writings Volume I: (1913 -1926) (pp. 3-6). Harvard University Press. google scholar
• Benjamin, W. (2002). On perception. In M. Bullock & M. W. Jennings (Eds.) Selected writings Volume I: (1913-1926) (pp. 93-97). Harvard University Press. google scholar
• Cicero. (2020). Yaşlı Cato veya yaşlılık üzerine (C. C. Çevik, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. google scholar
• Dilthey, W. (1996). Hermeneutiğin doğuşu. Hermeneutik ve tin bilimleri içinde (s. 83-125, D. Özlem, Çev.). Paradigma Yayınları. google scholar
• Dilthey, W. (1988). Introduction to the human sciences: An attempt to lay a foundation for the study of society and history (R. J. Betanzos, Trans.). Wayne State University Press. google scholar
• Dilthey, W. (1962). Pattern and meaning in history: Thoughts on history and society (H. P. Rickman, Ed.). Harper Torchbooks. google scholar
• Hegel, G. W. F. (2004). Felsefi bilimler ansiklopedisi I: Mantık bilimi (A. Yardımlı, Çev.). İdea Yayınevi. google scholar
• Heidegger, M., & Fink, E. (2006). Heraclitus üzerine dersler (İ. Görener, Çev.). Kesit Yayınları. google scholar
• Hodges, H. A. (1944). Wilhelm Dilthey: An introduction. Butler & Tanner Ltd. google scholar
• Kant, I. (1998). Critique of pure reason. Cambridge University Press. google scholar
• Platon, (2010). Devlet (S. Eyüboğlu, M.A. Cimcoz, Çev.). Türkiye İş Bankası. google scholar