Determination of Gerontology Students’ Attitudes towards Ageism

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 105 - 123, 18.04.2023

Hatice Selin Irmak Yaşar

https://doi.org/10.26650/senectus.2023.1.1.0005

Öz

The aim of this study was to identify the factors that differentiate the age discrimination levels of the Department of Gerontology students. The study was carried out with 208 undergraduate students from Istanbul UniversityCerrahpaşa Faculty of Health Sciences, Department of Gerontology, who agreed to participate in the research. Personal Information Form and Fraboni Ageism Scale were used to collect data. The total mean score of the Fraboni Ageism Scale of the students was 60.95±9.78, and their attitudes toward ageism were found to be positive. When the Fraboni Ageism Scale total scores and all subscale scores were evaluated according to the grades of the students, it was found that there was a statistically significant difference between the total scores of both the scales and all subscale scores of fourth-grade students and second-first-grade students (p<.05). The scale total scores and subscale total scores of the fourth-grade students are lower than the students in other classes. From this point of view, it was observed that the fourth-grade students faced less age discrimination. Thus, it was found that the gerontology department students had generally positive attitudes toward elderly individuals. In this context, it can be stated that the courses taken by the students on aging and senility from the first years of their education will be beneficial for them to develop positive attitudes towards the elderly individuals with whom they will work in their post-graduation.

Anahtar Kelimeler

Ageism, Age discrimination, Old age, Gerontology

Gerontoloji Bölümü Öğrencilerinin Yaşa Dayalı Ayrımcılığa (Ageism) İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi

Öz

Bu çalışma Gerontoloji Bölümü öğrencilerinin yaş ayrımcılığı düzeylerini farklılaştıran faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu doğrultuda çalışma İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Sağlık Bilimleri Fakültesi Gerontoloji Bölümü’nde eğitim öğretim gören ve araştırmaya katılmayı kabul eden 208 lisans öğrencisi ile yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu ve Fraboni Ageism Ölçeği kullanılmıştır. Öğrencilerin Fraboni Ageism Ölçeği toplam puan ortalaması 60.95±9.78 olup, yaş ayrımcılığına ilişkin tutumları olumlu bulunmuştur. Öğrencilerin sınıflarına göre Fraboni Ageism Ölçeği toplam puanları ve tüm alt ölçek puanları değerlendirildiğinde, dördüncü sınıf öğrencileri ile ikinci ve birinci sınıf öğrencilerinin Fraboni Ageism Ölçeği toplam puanları ve tüm alt ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu bulunmuştur (p<.05). Dördüncü sınıf öğrencilerinin ölçek toplam puanları ve alt ölçek toplam puanları diğer sınıflardaki öğrencilere göre daha düşüktür. Buradan hareketle dördüncü sınıf öğrencilerinin yaş ayrımcılığı düzeylerinin daha düşük olduğu görülmektedir. Sonuç olarak gerontoloji bölümü öğrencilerinin yaşlı bireylere ilişkin tutumlarının genel anlamda olumlu olduğu bulunmuştur. Bu kapsamda öğrencilerin eğitim öğretimlerinin ilk yıllarından itibaren yaşlanma ve yaşlılık dönemine ilişkin aldıkları derslerin, mezuniyet sonrası dönemde birlikte çalışacakları yaşlı bireylere karşı olumlu tutum geliştirmelerinde faydalı olacağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Yaşa dayalı ayrımcılık, Yaş ayrımcılığı, Yaşlılık, Gerontoloji

Kaynakça

• Akdemir, N., Çınar, F. İ., & Görgülü, Ü. (2007). Yaşlılığın algılanması ve yaşlı ayrımcılığı. Türk Geriatri Dergisi, 10(4), 215-222. google scholar
• Akdeniz, Ş. (2020). Yaşlı istismarı ve ihmali. Z. Gençtürk (Ed.), Yaşlılık ve sosyal politika tartışmaları içinde (s. 149-167). Detay Yayıncılık. google scholar
• Altay, B., & Aydın, T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12(1), 11-18. google scholar
• Arun, Ö. (2020). Salgında patlayan yaş ayrımcılığı: Türkiye’de Peter Pan sendromu ve yaşlanmanın yaklaşan sorunları. S. Sunar (Ed.), Covid-19 Salgınının Sosyolojik Analizi içinde (s. 36-44). Toplumsal Yapı Araştırmaları Programı. google scholar
• Arun, Ö., & Elmas, Ç. (2016). Yaşlılıkta ayrım: Çağdaş Türkiye’de yerel yönetimleri bekleyen zorluklar. İstanbul University Journal of Sociology, 36(2), 351-372. google scholar
• Arun, Ö., & Pamuk, D. (2014). Kurumsal bakım sektöründe ageism: Yaşlı bakım personelinin yaşlanma ve yaşlılığa ilişkin ayrımcı tutumlarının nedenleri ve müdahale önerileri. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 4(2), 19-33. google scholar
• Bergman, Y. S., Cohen Fridel, S., Shrira, A., Bodner, E., & Palgi, Y. (2020). COVID-19 health worries and anxiety symptoms among older adults: The moderating role of ageism. International Psychogeriatrics, 32(11), 1371-1375. google scholar
• Binark, M., Arun, Ö., Özsoy, D., Kandemir, B., & Şahinkaya, G. (2020). Covid-19 sürecinde yaşlıların enformasyon arayışı ve enformasyon değerlendirmesi: TÜBİTAKSOBAG 120k613 no’lu araştırma projesi. Yaşlanma Çalışmaları Derneği Yayınları. google scholar
• Burnes, D., Sheppard, C., Henderson Jr, C. R., Wassel, M., Cope, R., Barber, C., & Pillemer, K. (2019). Interventions to reduce ageism against older adults: A systematic review and metaanalysis. American Journal of Public Health, 109(8), e1-e9. google scholar
• Buz, S. (2015). Yaşlı bireylere yönelik yaş ayrımcılığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(53). google scholar
• Can, R., Işık, M. T., Erenoğlu, R., Tambağ, H., & Halidi, G. (2019). Determination of attitudes of vocational school of health services elderly care department students towards elderly. Turkish Journal of Bioethics, 6(1), 13-25. google scholar
• Cankurtaran, Ö., & Beydili, E. (2016). Ayrımcılık karşıtı Sosyal Hizmet Uygulamasının gerekliliği üzerine. Toplum ve Sosyal Hizmet, 27(1), 145-160. google scholar
• Chonody, J. M. (2015). Addressing ageism in students: A systematic review of the pedagogical intervention literature. Educational Gerontology, 41(12), 859-887. google scholar
• Chopra, K. K., & Arora, V. K. (2020). Covid-19 and social stigma: Role of scientific community. Indian Journal of Tuberculosis, 67(3), 284-285. google scholar
• Clark, A. (2009). Ageism and age discrimination in social care in the United Kingdom. London. Centre for Policy on Ageing. google scholar
• Cuddy, A. J., & Fiske, S. T. (2002). Doddering but dear: Process, content, and function in stereotyping of older persons. In T. D. Nelson (Eds.), Ageism: Stereotyping and prejudice against older persons (pp.17- 32). The Mit Press. google scholar
• Çayır, K. (2012). Yaşçılık/yaşa dayalı ayrımcılık. K. Çayır ve M. A. Ceyhan (Ed.), Ayrımcılık: Çok boyutlu yaklaşımlar içinde (s. 163-174). Bilgi Üniversitesi Yayınları. google scholar
• Çoban, A., Gemalmaz, R., Kervan, B. B., Arslan, Y., Aynur, G. Ü. K. & Zengin, O. (2019). Gençlerin yaş ayrımcılığı deneyimleri: Karabük Üniversitesi örneği. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 19(1), 32-42. google scholar
• Dobrowolska, B., Jçdrzejkiewicz, B., Pilewska Kozak, Zarzycka, D., Slusarska, B., Deluga, A., Kosciolek, A., & Palese, A. (2017). Age discrimination in healthcare institutions perceived by seniors and students. Nursing Ethics, 26(2), 443-459. google scholar
• Dünya Sağlık Örgütü. (2020). Ageing and life-course. https://www.who.int/ageing/ageism/en/ google scholar
• Fraboni, M., Saltstone, R., & Hughes, S. (1990). The Fraboni Scale of Ageism (FSA): An attempt at a more precise measure of ageism. Canadian Journal on Aging/La Revue canadienne du vieillissement, 9(1), 56-66. google scholar
• Fraser, S., Lagacé, M., Bongué, B., Ndeye, N., Guyot, J., Bechard, L. & Tougas, F. (2020). Yaş ayrımcılığı ve COVID- 19: Toplumumuzun tepkisi bizim hakkımızda ne diyor? Yaş ve Yaşlanma, 49(5), 692-695. https://Doi.Org/10.1093/Ageing/Afaa097 google scholar
• Gething, L., Fethney, J., McKee, K., Persson, L. O., Goff, M., Churchward, M.... Johannsson, I. (2004). Validation of the reactions to ageing questionnaire: Assessing similarities across several countries. Journal of Gerontological Nursing, 30(9), 47-54. google scholar
• Gutiérrez, M., & Mayordomo, T. (2019). Age discrimination: A comparative study among university students. Acta Colombiana de Psicología, 22(2), 53-69. google scholar
• Görgün Baran, A. (2018). Ageism: Yaş ve yaşlı ayrımcılığı. H. Ceylan (Ed.), Kırgızistan’da gençlerin yaşlılara yönelik tutumları içinde (s.77-114). Orta Asya Araştırmaları Merkezi. google scholar
• Güven, S. D., Muz, G. U., & Ertürk, N. E. (2012). The attitudes of university students towards elderly discrimination and the relation of these attitudes with some variables. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 2, 99-105. google scholar
• Hewstone, M. (1989). Causal attribution: From cognitive processes to collective beliefs. Basil Blackwell. google scholar
• Holdsworth, J. K., & Arun, Ö. (2017). Bridging knowledge: A collective undergraduate thesis development approach. Educational Gerontology, 43(11), 561-567. google scholar
• Hughes, N. J., Soiza, R. L., Chua, M., Hoyle, G. E., MacDonald, A., Primrose, W. R., & Gwyn Seymour, D. (2008). Medical student attitudes toward older people and willingness to consider a career in geriatric medicine. Journal of the American Geriatrics Society, 56(2), 334-338. google scholar
• Kaker, D. J., Ovsenik, M., & Zupancic, J. (2016). Attitudes of social gerontology and physiotherapy students towards the elderly. Organizacija, 49(1), 55. google scholar
• Kalaycı, I., Yazıcı, S. Ö., Özkul, M. & Helvacı, G. (2018). Sağlık çalışanları ve öğrencilerinin yaşlılara yönelik tutumları: Sistematik derleme. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2 (1), 21-30. google scholar
• Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınevi. google scholar
• Kite, M. E., Stockdale, G. D., Whitley Jr, B. E., & Johnson, B. T. (2005). Attitudes toward younger and older adults: An updated meta-analytic review. Journal of Social issues, 61(2), 241-266. google scholar
• Köse, G., Ayhan, H., Taştan, S., İyigün, E., Hatipoğlu, S., & Açıkel, C. H. (2015). Determination of the attitudes of students from different department in the field of health on the discrimination against the elders. Gülhane Tıp Dergisi, 57(2), 145. google scholar
• Kulakcı, H. (2010). Hemşirelik lisans programı birinci ve dördüncü sınıf öğrencilerinin yaşlılık ve yaşlanmaya ilişkin düşüncelerinin ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Elektronik Dergisi, 3, 15-22. google scholar
• Kutlu, Y., Küçük, L., & Yildiz Findik, U. (2012). Psychometric properties of the Turkish version of the Fraboni Scale of Ageism. Nursing & Health Sciences, 14(4), 464-471. google scholar
• Lee, M., Reuben, D. B., & Ferrell, B. A. (2005). Multidimensional attitudes of medical residents and geriatrics fellows toward older people. Journal of the American Geriatrics Society, 53(3), 489-494. google scholar
• Lytle, A., Nowacek, N., & Levy, S. R. (2020). Instapals: Reducing ageism by facilitating intergenerational contact and providing aging education. Gerontology & Geriatrics Education, 41(3), 308-319. google scholar
• Macnicol, J. (2006). Age discrimination: An historical and contemporary analysis. Cambridge University Press. google scholar
• McGlane, E., & Fitzgerald, F. (2005). Perceptions of ageism in health and social services in Ireland. National Council on Ageing and Older People. google scholar
• McLafferty, I., & Morrison, F. (2004). Attitudes towards hospitalized older adults. Journal of Advanced Nursing, 47(4), 446-453. google scholar
• Otrar, M. (2016). Yaşlılık ve Yaşlanmaya İlişkin Tutum Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İstanbul University Journal ofSociology, 36 (2), 527-550. google scholar
• Özateş Gelmez, Ö. S. (2019). Sosyal Hizmet öğrencilerinin yaşlılığa ilişkin kalıpyargıları: Keşif ve dönüşüm. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 22(1), 157-188. google scholar
• Özbek Yazıcı, S., Kalaycı, I., Esin, K. & Tekin, A. (2015). Yaşlı bakım programı öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 8 (2), 77-87. google scholar Özdemir, Ö. (2009). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. google scholar
• Özer, Z. C., & Terkeş, N. (2014). Evaluation of nursing student’s attitudes towards ageism in Turkey. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 2512-2515. google scholar
• Uncu, Y. & Özçakır, A. (2003). Yaşlı hastaya birinci basamakta yaklaşım. Turkish Journal of Geriatrics, 6(1), 31-37. google scholar
• Palmore EP. (1999). Ageism: Negative and positive. Springer Publishing Company. google scholar
• Pan, I. J., Edwards, H., & Chang, A. (2009). Taiwanese nursing students’ attitudes toward older people. Journal of Gerontological Nursing, 35(11), 50-55. google scholar
• Pekesen, M., Akdeniz, Ş. & Sinan, A. (2021). Üniversite öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, (18), 82-103. google scholar
• Previtali, F., Allen, L. D., & Varlamova, M. (2020). Not only virus spread: The diffusion of ageism during the outbreak of COVID-19. Journal of Aging & Social Policy, 32(4-5), 506-514. google scholar
• Senex İzleme. (2022). Yaşlılara yönelik şiddet ve ihlallerin izlenmesi: 2021 yıllık. Senex: Yaşlanma Çalışmaları Derneği. https://api.senex.org.tr/Upload/Publication/4e82139a632b4c82a8 6ef63f6b1128ec.pdf google scholar
• Soyuer, F., Ünalan, D., Güleser, N., & Elmalı, F. (2010). The attitudes of health vocational school students towards ageism and the relation of these attitudes with some demographical variables. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3, 20-25. google scholar
• Turan, E., Yanardag, M., & Metintas, S. (2016). Attitudes of students of health sciences towards the older persons. Nurse Education Today, 36, 53-57. google scholar
• Türgay, A. S., Şahin, S., Aykar, F. Ş., Sari, D., Badir, A., & Özer, Z. C. (2015). Attitudes of Turkish nursing students toward elderly people. European Geriatric Medicine, 6(3), 267-270. google scholar
• Ucun, Y., Mersin, S., & Öksüz, E. (2015). Gençlerin yaşlı bireylere karşı tutumu. Journal of International Social Research, 8(37). google scholar
• United Nations, (2020). Profiles of Ageing 2020 (Erişim Tarihi: 7 Ağustos 2022), https://population. un.org/wpp/Download/Standard/Population/ google scholar
• Usta, Y. Y., Demir, Y., Yönder, M., & Yıldız, A. (2012). Nursing students’ attitudes toward ageism in Turkey. Archives of Gerontology and Geriatrics, 54(1), 90-93. google scholar
• Ünalan, D., Soyuer, F., & Elmalı, F. (2012). Evaluation of the attitudes of the geriatric care center workers towards elderly patients. Kafkas Journal of Medical Sciences, 2(3), 115-120. google scholar
• Varışlı, B. & Gültekin, T. (2020). Yaşlı ayrımcılığının pandemi hali: COVID-19 sürecinde kuşaklararası etkileşimin dönüşümü. Turkish Studies, 15(4), 1227-1237. google scholar
• Vefikuluçay, D. (2008). Üniversitede öğrenim gören öğrencilerin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. google scholar
• Yenal, S., & Gültekin, T. (2019). Ageism-related attitudes of paramedic students and professionals. Turkish Journal of Geriatrics/Türk Geriatri Dergisi, 22(4). google scholar
• Yılmaz, E. & Özkan, S. (2010). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(2), 35-53. google scholar
• Zhou, L. Y. (2007). What college students know about older adults: A cross-cultural qualitative study. Educational Gerontology, 33(10), 811-831. google scholar