Karbon Ticaretinin Uluslararası Muhasebe Standartlarına Göre Muhasebeleştirilmesi

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 2, 23 - 40, 01.04.2015

Mehmet Durgut

Öz

Sanayi devrimiyle başlayan fosil yakıtların kullanılması günümüzde en önemli çevre sorunlarından biri olan küresel ısınmanın temel nedenidir. Küresel ısınma sorununun çözümü tüm kesimler kadar muhasebecilere de sorumluluk yüklemektedir. Karbon ticareti kapsamında ortaya çıkan bilgilerin kayıt altına alınmasından raporlanmasına kadar geçen sürecin muhasebeciler tarafından muhasebe sistemi içinde incelenmesi gerekmektedir. Bu durum karbon muhasebesi olarak ifade edilen yeni bir muhasebe uzmanlığının doğmasına neden olmuştur. Nitekim bu çalışmada Uluslararası Muhasebe Standartlarında yer alan düzenlemelere göre karbon muhasebesi çerçevesinde işletmelerin karbon ticaret işlemlerinin kayda alınması üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Karbon Ticareti, Karbon Muhasebesi, Muhasebe Standartları

Recognition of Carbon Trading According to International Accounting Standards

Öz

Use of fossil fuel beginning with the industrial revolution is the leading reason of global warming which is one of the most significant environmental problems today. The solution of global warning problem allocates responsibility also to accountants as much as everybody else. The process from registering up to reporting the information obtained as part of the emission trading should be evaluated within the accounting system by accountants. This has caused a new accounting expertise to arise which is expressed as emission accounting. In this study, we addressed the registration process of emission trading operations pursuant to the emission accounting in accordance with the arrangements of International Accounting Standards

Anahtar Kelimeler

Carbon Trading, Carbon Accounting, Accounting Standards, Carbon Emission

Kaynakça

• Alıcı, Birgül ve Yıldız, Habib (2012), “Küresel Kamusal Bir Mal Olan Çevrenin Korunmasında Karbon Vergisi ve Etkinliği”, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 4, Sıra:1, s.55-64
• Bağdigen, Muhlis ve Demir, Emre (2010), “Küresel Isınmayla Mücadelede Türk Vergi Mevzuatı”, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 6, Sıra: 12, s.153–177.
• Bolivar, Manuel P. R. (2007), “Evaluating Corporate Environmental Reporting on the Internet the Utility and Resource Industries in Spain”, Business & Society, Volume: 14, p.l-27.
• Burritt Roger L., Schaltegger, Stefan and Zvezdov, Dimitar (2010), Carbon Management Accounting - Practice in Leading German Companies, Centre for Accounting, Governance and Sustainability Occasional Working Papers, No: 2: 1-36.
• Çankaya, Fikret ve Şeker, Yasin (2013), Karbon Sertifikalarının Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Muhasebeleştirilmesi, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Sayı: 15, Sıra: 4, s. 105-134.
• Çelik, Leyla (2009), Çevre Finansmanı Kapsamında Emisyon Ticareti ve Karbon Piyasasının Türkiye’ye Yansımaları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Dokumacı, Mustafa (2010), Emisyon Ticaretinin Muhasebeleştirilmesi ve Raporlanması, T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Durgut, Mehmet (2012), İnsan Kaynaklarına Yönelik Faaliyetlerin Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Muhasebeleştirilmesi ve Türkiye’deki Uygulama Boyutu: İMKB Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, T.C. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Elitaş, Cemal, Çonkar Kemalettin ve Karakoç Mehtap (2014), Emisyon Haklarının Muhasebeleştirilmesi, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Sayı: 16, Sıra: 2, s. 45-56.
• Gray, Rob, Bebbington, Jan and Walters, Diane (1994), Accounting for the Environment, Markus Wiener Publishers.
• Haupt, Madlen and Ismer Roland (2011), Emissions Trading Schemes under IFRS - Towards a “true and fair view”, Carbon Pricing for Low- Carbon Investment Project, Climate Policy Initiative: Berlin.
• Hotunluoğlu, Hakan ve Tekeli, Recep (2007), “Karbon Vergisinin Ekonomik Analizi ve Etkileri: Karbon Vergisinin Emisyon Azaltıcı Etkisi Var Mı?”, Sosyo Ekonomi, Sayı: 2, s.107-125.
• IASB (International Accounting Standards Board) (2004), IFRIC Issues Guidance on Accounting for Greenhouse Gas Emissions and Scope of Leasing http://www.iasplus.com/en/binary/pressrel/2004pr32.pdf, 23.12.2014. Standard
• IASB (International Accounting Standards Board) (2005), IASB withdraws IFRIC http://www.iasplus.com/en/binary/pressrel/0507withdrawifric3.pdf, 23.12.2014. on Emission Rights
• Jowitt, Paul, Johnson, Adrian, Moir, Stuart and Grenfell, Robin (2012), “A Protocol for Carbon Emissions Accounting in Infrastructure Decisions”, Civil Engineering, Volume: 165, p.89-95.
• Karakaya, Etem ve Mustafa Özçağ (2004), “Sürdürülebilir Kalkınma ve İklim Değişikliği: Uygulanabilecek İktisadi Araçların Analizi”, I. Maliye Konferansı: Geçiş Ekonomilerinde Mali Politikalar, Kırgızistan-Türkiye www.econturk.org/Turkiyeekonomisi/manas.pdf (11.12.2014). Manas Üniversitesi, , 16 Nisan
• Karakoç, Mehtap (2012), Karbon Emisyon Muhasebesi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, T.C. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Kaya, Uğur (2006), İşletme Doğal Çevre İlişkilerinin Mali Tablolar Aracılığıyla Raporlanması ve Denetimi, Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu Yayınları.
• KPMG (Klynved Peat Marwick Goerdeler) (2012), Accounting for Carbon, KPMG International.
• Llena, Fernando, Moneva Jose M. and Hernandez, Blanca (2007), “Environmental Disclosures and Compulsory Accounting Standards: the Case of Spanish Annual Reports”, Business Strategy and the Environment, Volume: 16, Issue: 1, p.50-63.
• Lovell, Heather, Sales de Aguiar, Thereza, Bebbington, Jan and Larrinaga- Gonzalez, Carlos (2010), Accounting for Carbon, Certified Accountants Educational Trust ACCA: London.
• Magness, Vanessa (2006), “Strategic Posture, Financial Performance and Environmental Disclosure an Empirical Test of Legitimacy Theory”, Accounting, Auditing & Accountability Journal, Volume: 19, Issue: 4, p.540-563.
• Öker, Figen ve Adıgüzel, Hümeyra (2013), Karbon Kredilerinin Uluslararası Muhasebe Standartları Kapsamında Muhasebeleştirilmesi, Mali Çözüm Dergisi, 116, s. 17-38.
• Örten, Remzi, Kaval, Hasan ve Karapınar, Aydın (2012), Türkiye Muhasebe- Finansal Raporlama Standartları, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Ratnatunga, Janek (2007), “Carbon Cost Accounting: The Impact of Global Warming on the Cost Accounting Profession”, Jamar, Volume: 5, Issue: 2, p.1-8.
• Riley, Simon (2007), “Emission Rights Accounting”, Student Accountant, p.48-51.
• Romic, Vesna (2010), Development of Emission Rights and Their Accounting, Master’s Thesis, University of Ljubljana.
• Samaduzzaman, Munshi, Zaman, Fazluz and Irfan, Munshi Shamsuzzaman (2013), “Carbon Accounting, Green Building and Sustainability: Effects on Gross National Product (GDP)”, Journal of Business and Management, Volume: 6, Issue: 5, p.41-45.
• Uyar, Süleyman ve Cengiz, Emre (2011), “Karbon (Sera Gazı) Muhasebesi”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 105, s.47-68.
• Üstündağ, Saim (2000), “Muhasebe Standartları Oluşturulma Süreci”, Muhasebe ve Denetime Bakış, Sayı: 1, s.31-57.
• Yerlikaya, Kürşat (2003), “Karbon Vergisi”, Atatürk Üniversitesi Erzincan
• Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı: 1-2, Sıra: 7, s.685-70