Türkiye’de Uluslararası Ticaret ve Muamelelerden Alınan Vergi Gelirleri - Ekonomik Büyüme İlişkisi: Frekans Nedensellik Analizi

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 1, 45 - 55, 01.01.2015

Hakan Yavuz Furkan Beşel

Öz

Bu çalışmada Toda-Yamamoto Nedensellik Analizi ve Frekans Nedensellik Analizi kullanılarak 1960-2012 dönemi itibarıyla Türkiye için uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergi gelirleri ile ekonomik büyüme arasında bir ilişkinin olup olmadığı ve yönü test edilmiştir. Ampirik uygulamalar sonucunda, Granger nedensellik analizine dayalı Toda-Yamamoto Nedensellik Analizi ile elde edilen bulgulara göre, değişkenler arasında nedensellik ilişkisi olmadığı; Frekans Nedensellik Analizi bulgularına göre ise ekonomik büyümeden uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergi gelirlerine doğru tek yönlü ve geçici nedensellik ilişkisi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Vergi Gelirleri, Ekonomik Büyüme, Toda-Yamamoto Nedensellik

Relationship Between Taxes on International Trade and Transactions Income and Economic Growth in Turkey: Frequency Domain Causality Analysis

Öz

In this study, direction and existence of a relationship between taxes on international trade and transactions income and economic growth were tested by the Toda-Yamamoto and Frequency Domain Causality Analysis methods using for Turkey in 1960-2012 period. As a result of empirical applications, there isn’t causality relationship between variables according to findings from Toda-Yamamoto Causality Test which is based on Granger Causality Analysis whereas according to findings from Frequency Domain Causality Analysis there is temporary and uni-directional causality relationship from economic growth to taxes on international trade and transactions income

Anahtar Kelimeler

Tax Revenues, Economic Growth, Toda-Yamamoto Causality Analysis, Frequency Domain Causality Analysis

Kaynakça

• Adıgüzel, Uğur, Tayfur Bayat, Selim Kayhan ve Şaban Nazlıoğlu (2013), “Oil Prices and Exchange Rates in Brazil, India and Turkey: Time and Frequency Domain Causality Analysis”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, cilt.1, sayı.1, s.49-73.
• Aktan, C. C. (2008), Yeni İktisat Okulları, Seçkin Yayınevi, Ankara.
• Anastassiou, Thomas ve Chaido Dritsaki (2005), “Tax Revenues and Economic Growth: An Empirical Investigation for Greece Using Causality Analysis”, Journal of Social Sciences, 1 (2), s. 99-104.
• Bozoklu, Şeref ve Veli Yilancı (2013), “Energy Consumption and Economic Growth for Selected OECD Countries: Further Evidence from The Granger Causality Test in The Frequency Domain”, Energy Policy, vol.63, s.877- 881.
• Breitung, Jorg ve Bertrand Candelon (2006), “Testing for Short-run and Long-run Causality: A Frequency-Domain Approach”, Journal of Econometrics, vol.132, s.363-378.
• Büyükakın, Figen, Hilal ve Vedat Cengiz (2009), “Türkiye'de Parasal Aktarımın Faiz Kanalının Nedensellik ve Toda-Yamamoto Yöntemleri İle Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, sayı: 33, s.101-118.
• Çelik, Binnur (1999), “İthalde Alınan Katma Değer Vergisi ve Günümüzdeki Önemi”, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2/99, s.117-125.
• Demircan, Esra Siverekli (2003), “Vergilendirmenin Ekonomik Büyüme ve Kalkınmaya Etkisi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, sayı 21, s.97-116.
• Durkaya, Mehmet ve Servet Ceylan (2006), “Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme”, Maliye Dergisi, sayı: 150, Ocak-Haziran, s.79-89.
• Erdoğan, Ebru, Mert Topcu ve Ozan Bahar (2013), “Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, cilt:50, sayı:576.
• Göçer, İsmet, Mehmet Mercan, Şahin Bulut ve M. Metin Dam (2010), “Ekonomik Büyüme ile Vergi Gelirleri Arasındaki İlişki: Sınır Testi Yaklaşımı”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sayı: 28, Aralık, s.97-110.
• Gül, Ekrem ve Barış Kenar (2009), “AB Ülkeleri ve Türkiye’de Vergi Gelirleri İle Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1980 – 2008”, Uluslararası Davraz Kongresi, 24-27 Eylül 2009, Bildiriler Kitabı, Isparta, s. 16-26.
• Hakim, Taufik Abdul ve Imbarine Bujang (2012), “The Impact and Consequences of Tax Revenues’ Components on Economic Indicators: Evidence from Panel Groups Data”, International Trade from Economic and Policy Perspective, s. 99-116
• Harrod, Roy (1937), “Mr. Keynes and Traditional Theory”, Econometrica, NS 5 (January 1937), s. 4-86.
• Helhel, Y. (2012), “The Relationship Between Tax Revenue and Economic Growth in Turkey: The Period of 1975-2011”, 3rd International Symposium on Sustainable Development, May 31 - June 01, Sarajevo.
• Kızılot, Şükrü (1998), Katma Değer Vergisi Kanunu ve Uygulaması, Yaklaşım Yayınları, Ankara.
• Mashkoor, Masood, Sohaib Yahya ve Syed Ammad Ali (2010), “Tax Revenue and Economic Growth: An Empirical Analysis for Pakistan”, World Applied Sciences Journal, 10(11), 22. 1283-1289.
• Mishra, P. K. (2011), “The Cointegration and Causality between Tax Revenue and Economic Growth in India”, IASMS Journal of Business Spectrum, vol. 4, no: 2, s. 124-134.
• Mucuk, Mehmet ve Volkan Alptekin (2006), “Türkiye’de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: VAR Analizi (1975-2006)”, Maliye Dergisi, sayı: 155, Temmuz-Aralık, s. 159-174.
• Paksoy, Sadettin ve Sumru Bakan (2010), “Türkiye’de Uygulanan Vergi Politikaları ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri: (1980 Sonrası)”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar, cilt: .9, sayı: 32, s. 150-170.
• Pehlivan, Osman (2006), Kamu Maliyesi, Derya Kitabevi, Trabzon.
• Poulson, Barry W. ve Jules Gordon Kaplan (2008), “State Income Taxes and Economic Growth”, Cato Journal, vol. 28, no: 1, winter, s. 53-71.
• Şiriner, İsmail ve Yılmaz Doğru (2005), “Türkiye Ekonomisi’nin Büyüme Dinamikleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Yönetim Bilimleri Dergisi, (3: 2), s. 162-182.
• Taha, Roshaiza, Loganathan Nanthakumar, Sisira R.N. Colombage (2011), “The Effect of Economic Growth on Taxation Revenue: The Case of a Newly Industrialized Country”, International Review of Business Research Papers, vol. 7, no: 1, January, s. 319-329.
• Tapşın, Gülçin ve Ahu Tuğba Karabulut (2013), “Reel Döviz Kuru, İthalat ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği”, Akdeniz İİBF Dergisi, (26), s.190-205.
• Temiz, D. (2008), “Türkiye’de Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1960- 2006 Dönemi”, 2. Ulusal İktisat Kongresi, 20-22 Şubat 2008
• Toda, Hiro Y. ve Taku Yamamoto (1995), “Statistical Inference In Vector Autoregressions With Possibly Integrated Processes”, Journal of Econometrics, vol: 66, no:1-2, s.225-250.
• Tokatlıoğlu, Mircan (2005), “Türkiye’de Dış Ticaretin Vergilendirilmesi ve Avrupa Birliği”, Akdeniz İİBF Dergisi, (10), s. 46-72.
• Worlu, Christian ve Emeka Nkoro (2012), “Tax Revenue and Economic Development in Nigeria: A Macroeconometric Approach”, Academic Journal of Interdisciplinary Studies, vol: 1, no: 2, November, s. 211-223.
• Yılancı, V. (2013), “Ekonometri Semineri Ders Notları”, Sakarya Üniversitesi, s.1- 48.
• http://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%BCmr%C3%BCk_vergisi, 29.12.2013.
• http://www.bumko.gov.tr/TR,4461/butce-gider-gelir-gerceklesmeleri-1924- 2012.html, 29.12.2013.
• http://www.deu.edu.tr/userweb/iibf_kongre/dosyalar/temiz.pdf, 22.01.2014.
• http://www.intechopen.com/download/get/type/pdfs/id/38488, 25.04.2014.
• http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist, 29.12.2013.