Uluslararası Politik İktisat Çerçevesinde Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Türkiye Uygulaması

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 4, 65 - 90, 01.10.2014

Ahmet Gülmez Hilal Gündoğan

Öz

İktisat bilimi ile siyaset biliminin kesişme alanları çok olmasına rağmen uzun yıllar boyunca genellikle ekonomik faktörlerin sadece ekonomik sonuçlar doğuracağı siyasal amaçla kullanılmayacağı veya siyasal faktörlerin sadece siyasal sonuçlar doğuracağı iktisadi amaçlar için kullanılmayacağı görüşü kabul edilmiştir. Konu küresel ölçekte ele alındığında uluslararası iktisat ile uluslararası siyasetin kesişim alanını oluşturan “uluslararası siyasal iktisat” realizm, kuramsalcılık ve bağımlılık gibi yaklaşımlar tarafından farklı şekillerde değerlendirilmiştir. Kredi derecelendirme kuruluşları bu anlamda ele alındığında IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşların yanında “tarihsel blok” içerisinde yer aldığı görülmektedir. IMF ile işbirliği yapan birçok ülkenin ekonomisinin daha da kötüleşmesi, Dünya Bankası’nın bir türlü küresel anlamda yoksulluğu azaltmadığı-azaltamadığı gibi kredi derecelendirme kuruluşlarının da çoğu kez ülkeleri notlarken subjektif davrandıkları ve ülkelere hak etmedikleri veya hak ettiği notun üzerinde notları verdikleri görülmektedir. Bu uygulamaların en tipik örneklerinden biri de Türkiye’dir. Bu çalışmada objektif olduğu iddia edilen kredi derecelendirme kuruluşlarının Türkiye uygulaması tarihsel olarak ve bazı ülkelerle karşılaştırmalı olarak analiz edilmiş, birçok Avrupa Birliği üyesi ülkeden makroekonomik verileri daha iyi durumda olan ve uzun yıllardır siyasi istikrarı yakalamış olan Türkiye’ye hak ettiğinin çok altında notlar verildiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası Politik İktisat, Kredi Derecelendirme Kuruluşları

Practices of The Credit Rating Agencies on Turkey Within The Framework Of International Political Economy

Öz

Even though the intersection of economics and political science fields, generally economic factors only will have consequences economic consequences will not be used for political purposes or political factors only will have consequences political consequences will not be used for economic purposes has been considered opinion. When topic discussed on global scale, "international political economy" have been evaluated in different ways by approaches like realism, doctrinairism and dependency that forms the intersection of international economics and international politics. Taken in this sense, the credit rating agencies of international organizations like the IMF and the World Bank have the "historical bloc" is seen to take place within. IMF, in collaboration with many of the national economy to worsen, the World Bank's global poverty reduction can not, credit rating agencies also often countries notes the subjective behave and countries they do not deserve or deserved note on the give is seen that. One of the most typical examples of these applications is Turkey. In this study, the objective of the alleged credit rating agencies applications in Turkey historically and with some countries, a comparative analysis was, in many European Union member states of the macro-economic data than is in good condition and long years of political stability, which captured Turkey deserves that much under the notes given was observed

Anahtar Kelimeler

International Political Economy, Credit Rating Agencies

Kaynakça

• Babuşçu, Şenol (1997), Bankacılıkta Risk Değerlendirmesi (Rating) ve Türk Bankacılık Sektörüne Uygulanması, Sermaye Piyasası Kurulu, Ankara
• Bannier, Christina E., Christian W. Hirsch (2010), “The economic function of credit rating agencies – What does the watchlist tell us?”, Journal of Banking & Finance, Volume 34, Issue 12, December 2010, ss. 3037–3049.
• Birdişli, Fikret (2012), “Küresel Ekonomik Sistemin İşleyişi İçinde Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının İşlevi”, Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi II, Malatya, İnönü Üniversitesi, (19-21 Nisan 2012). ss.445-459.
• Bodur, Çağlayan, Teker, Suat (2005), “Ticari Firmaların Kredi Derecelendirmesi: İMKB Firmalarına Uygulanması”, İtüdergisi/b Sosyal Bilimler, 2(1), ss.25-36.
• Çalışkan, Ö. Veysel (2002), “Kredi derecelendirme Kuruluşları ve Risk Değerlendirme Kriterleri”, Gazi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1)
• Çelik, Pelin (2004), Bankaların Risk Derecelendirmesi, TCMB Bankacılık ve Finans Kuruluşları Genel Müdürlüğü (Uzman Yeterlilik Tezi), Ankara, Kasım 2004, (Erişim: www.tcmb.gov.tr)
• Dagong Global Credit Rating Co. Ltd., “Rule Code of Conduct”, www.dagongcredit.com, 12.07.2012.
• Demez, Selim, Tayfur Bayat ve Çetin Doğan (2010), “Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının http://web.inonu.edu.tr/~ozal.congress/pdf/78.pdf 12.11.2012.
• Öngörebilirliği: Türkiye , s.1356-1372
• Erkan Eren, Derecelendirme Kuruluşlarının Sorumluluğu, Ünal Aysal Tez Değerlendirme Yarışma Dizisi (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 2010, s.44. “Enron Skandalı ve Finansal Piyasalar”, http://www.ekodialog.com/Makaleler/enron_skandali_sermaye_piya salari.html, 12.07.2012.
• Erbaş S. Nuri (2005), “Comment on “Do Credit Rating Agencies Add to The Dynamics of Emerging Market Crises?” by Roman Kraussl”, Journal of Financial Stability 1, s.438-446, 12.11.2012.
• Erkan, Mustafa, M. Yaşar Demircioğlu (2010), “Ülke Derecelendirmesinin Ekonomik Kamu Düzeni Üzerindeki Etkisi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:1 Sayı:1, s.107-132, 15.11.2012.
• Ertürk, Hakan, “Türkiye Ekonomisi Analizi: S&P ve Türkiye’nin Kredi Değerlendirilmesi”,http://www.yatirimfinans.net/resources/kredi_der ecelendirme.pdf, 14.08.2012.
• Gupta, Vandana, R. K. Mittal ve V. K. Bhalla (2010), “Role of The Credit Rating Agencies in The Financial Market Crisis”, Journal of Development http://www.academicjournals.org/JDAE, s. 268-276, 15.11.2012. Agricultural Economics Vol., 2(7)
• Gür, Timur Han, Hüseyin Öztürk (2011), “Ülke Riski, Derecelendirme Kuruluşları, Aksaklıklar ve Yeni Düzenlemeler”, Sosyo Ekonomi, Temmuz-Aralık 2011-2, ss.70-92, 15.07.2012.
• http://data.worldbank.org/indicator
• http://stats.oecd.org/
• Haan, Jakob de, Fabian Amtenbrink (2011), “Credit Rating Agencies”, DNB Working Paper, No. 278, January 2011 “Kredi
• Derecelendirmenin 170 Yıllık Tarihi”
• http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/20626051.asp, 13.11.2012
• Japan Credit Rating Agency Ltd., (2012), JCR’s Rating Methodology, www.jcr.com, 08.07.2012.
• Karaca, Nil (2005), “Kredi Derecelendirme Kuruluşları”, Maliye Bakanlığı Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Rapor No:2, 15 Mart 2005, 13.11.2012.
• Karagöl, E. Tanas, Ü. İstiklal Mıhçıokur (2012), “Kredi Derecelendirme Kuruluşları: Alternatif Arayışlar”, SETA Rapor, 02.10.2012.
• Katz, Jonathan, Emanuel Salinas ve Stephanou Constantinos (2009), “Credit Rating Agencies”, Crisis Response, The World Bank Group, http://rru.worldbank.org/PublicPolicyJournal, 12.11.2012.
• Kraussl, Roman (2005), “Do CreditRating Agencies Add to the Dynamics of Emerging Market Crises?”, Journal of Financial Stability 1,www.elsevier.com/locate/jfstabil, s.355-385, 12.11.2012.
• Moody’s Investors Service, “Moody’s Rating System in Brief”, www.moodys.com, 08.07.2012.
• Moody’s Investors Service, (2012), “Rating Symbols and Definitions”, www.moodys.com, 08.07.2012. “Rating Notları”
• http://www.finhat.com/index.php?p=RatingNotlari, 13.10.2014
• Stolper, Anno (2009), “Regulation of credit rating agencies”, Journal of Banking & Finance, Volume 33, Issue 7, July 2009, ss.1266–1273.
• Şirvan, N. (2004), Kredi Derecelendirmesi ve Türkiye Ekonomisi
• http://gunaycaymaz.googlepages.com/krediderecelendirme.pdf, 13.07.2012.
• Tutar, Erdinç, Filiz Tutar ve M. Vahit Eren (2011), “Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Rolü, Güvenirlilik Açısından Sorgulanması ve Türkiye”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 25 Temmuz – Ağustos 2011, 17.08.2012.
• White, Lawrence J. (2010), “The Credit Rating Acenties”, Journal of Economic Perspectives, Volume 24, Number 2, Spring 2010, ss. 211– 226.
• Yazıcı, Mehmet (2009), “Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Önemi ve Denetimi”, Maliye ve Finans Yazıları Hakemli Dergisi, 08.07.2012.