Hemşirelerin İş-Aile Çatışması ve Yaşam Tatmini Düzeyleri: Demografik Özellikler Açısından Bir Değerlendirme

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 3, 165 - 182, 01.07.2014

Sinem Yıldırımalp Mert Öner Bora Yenihan

Öz

Bu çalışmada Kocaeli ve Sakarya illerinde özel sağlık kuruluşları ve kamuya ait sağlık kuruluşlarında çalışan hemşirelerin demografik özellikleri temel alınarak yaşadıkları iş-aile çatışmaları ve yaşam tatmin düzeyleri incelenmiştir. SPSS 16 Statistical Packages for the Social Sciences programı kullanılarak kartopu tekniği ile dağıtılan anketlerden geri dönen 213 tanesi yorumlanmış, elde edilen veriler normallik göstermediği için parametrik olmayan testlerden “Mann-Whitney U” ve “Kruskall Wallis” testleri kullanılmıştır. Yapılan testler sonucunda hemşirelerin yaş farklılıklarına göre yaşadıkları iş-aile çatışmalarında negatif yönlü-anlamlı ve yaşam tatmini algılarında da negatif yönlü-anlamlı farklar bulunmuştur. Yine hemşirelerin medeni durumlarına göre yaşadıkları iş-aile çatışmaları arasında anlamlı ve yaşam tatmini algıları arasında da anlamlı farklar bulunmaktadır. Çocuk sayısı açısından bakıldığında da iş-aile çatışması düzeyleri arasında negatif yönlü-anlamlı farklar bulunurken, çocuk sayısı ile yaşam tatmini algıları arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Yapılan çalışma sonucunda iş-aile çatışması ve alt boyutları ile yaşam tatmini arasında negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hemşireler, İş-Aile Çatışması, Yaşam Tatmini

The Levels Of Work-Family Conflict And Life Satisfaction Of Nurses: An Evaluation In Terms Of Demographics Characteristics

Öz

Private health care institutions in the provinces of Kocaeli and Sakarya and nurses working in public health institutions based on their demographic characteristics of work-family conflict and life satisfaction were examined. SPSS 16 Statistical Packages for the Social Sciences program using the snowball technique and distributed surveys returned 213 of them interpreted the resulting data normality show that the non-parametric tests, "Mann-Whitney" and "Kruskal-Wallis” tests were used. As a result of the tests vary according to the age of nurses in their workfamily conflict and life satisfaction significantly negative perception of - the -way significant differences were found negative. Yet they live according to marital status of nurses work-family conflict and life satisfaction significantly there are significant differences in perceptions. In terms of number of children between the levels of work- family conflict - significant differences were found negative the number of children living with a significant difference was found between the perception of satisfaction. In addition, the demographic characteristics of nurses and healthcare organizations they work regardless of whether private or state-owned and familyoriented work conflict, as well as their family, work-related conflicts have been identified. At the end of the study, negative relationship were found between the work-family conflict and life satisfaction

Anahtar Kelimeler

Nurses, Work-Family Conflict, Life Satisfaction

Kaynakça

• Akın, Mahmut (2008), “Örgütsel Destek, Sosyal Destek ve İş/Aile Çatışmalarının Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkileri”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:25, Yıl: 2008/2.
• Altunışık, Remzi, Recai Coşkun, Serkan Bayraktaroğlu ve Engin Yıldırım (2004), “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri – SPSS Uygulamalı”, Sakarya Kitabevi, Genişletilmiş 3. Baskı, Sakarya.
• Anafarta, Nilgün ve Ayşe Kuruüzüm (2012), “Demographic Predictors of Work-Family Conflict for Men and Women:Turkish Case”, International Journal of Business and Management, Vol 7, No 13.
• ANF (Australian Nursing Federation) (2010), “Workplace Stress Prevention”
• http://anmf.org.au/documents/policies/P_Workplace_stress_preventi
• on.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2014).
• November, Aşan, Öznur ve Esra Erenler, (2008), “İş Tatmini ve Yaşam Tatmini İlişkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.13, S.2, Isparta.
• Bielby, Denise, (1992), “Commitment to Work and Family”, Annual Review of Sociology”, Vol: 18.
• Bruck, Carly, Tommy Allen ve Paul Spector (2002), “The Relation Between Work-Family Conflict and Job Satisfaction: A Finer-Grained Analysis”, Journal of Vocational Behaviour.
• Cinamon, Rachel Gali, (2006), “Anticipated Work-Family Conflict: Effects of Gender, Self Efficiancy and Family Background”, The Career Development Quarterly, March, Volume: 54.
• Çarıkçı, İlker ve Özlem Çelikkol (2009), “İş-Aile Çatışmasının Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 9, Isparta.
• http://www.ttb.org.tr/STED/sted0201/1.html Erişim: 12.01.2014. Sürekli Tıp
• Dergisi, Greenhaus, Jeffrey ve Nicholas Beutell (1985), “Sources of Conflict Between Work and Famiy Roles”, The Academy of Management Review, Vol.10, No:1, January.
• ILO (1996), “Work-related Stress in Nursing: Controlling the Risk to Health”, (Tom Cox, Amanda Griffiths, Sue Cox) Conditions of Work and Welfare Facilities Branch, Working Paper, Geneva http://www.mtpinnacle.com/pdfs/Work-relatedstressinnursing.pdf
• (Erişim: 17.01.2014).
• Karahan, Azize ve Bener Özgün (2005),“Bolu Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesinde Çalışan Evli Hemşirelerin Ev Ortamında Yaşadıkları Sorunlar”, Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, Sayı 2.
• Kebapçı Ayda ve Neriman Akyolcu (2011), “Acil Birimlerde Çalışan Hemşirelerde Çalışma Ortamının Tükenmişlik Düzeylerine Etkisi”, Türkiye Acil Tıp Dergisi, Cilt 11, Sayı 2.
• Mazerolle, Stephanie M, Bruening, Jennifer E, Casa, Douglas J, Burton, Laura J, (2008), “Work-Family Conflict, Part II: Job and Life Satisfaction in National Collegiate Athletic Association Division I- A Certified Athletic Trainers”, Journal of Athletic Training, Vol 43.
• Mcvicar, Andrew (2003), “Workplace Stress in Nursing: a Literatüre Review”, Journal of Advanced Nursing, Vol 44.
• Mjoli, Themba, Mitutuzeli Dywili ve Nicole Dodd (2013), “Demographic Determinants of Work-Family Conflict Among Female Factory Workers in South Africa”, Journal of Economics, Business and Management, Vol 1, No 1, February.
• Mollaoğlu M, Fertelli T, Tuncay F (2010), “Hastanede Çalışan Hemşirelerin, Çalışma Ortamlarına İlişkin Algılarının Değerlendirilmesi”, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, Cilt:5, Sayı:15, Elazığ.
• Moustaka, Eleni ve Theodoros Constantinidis (2010), “Sources and Effects of Work-related Stress in Nursing”, Helath Science Journal, Volume 4, Issue 4, http://www.hsj.gr/volume4/issue4/443.pdf Erişim: 14.01.2014.
• Özdevecioğlu, Mahmut ve Aylin Aktaş, (2007), “Kariyer Bağlılığı, Mesleki Bağlılık ve Örgütsel Bağlılığın Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkisi: İş-Aile Çatışmasının Rolü”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:28, Ocak-Haziran, Kayseri.
• Özdevecioğlu, Mahmut ve Nihal Doruk (2009), “Organizasyonlarda İş-Aile ve Aile-İş Çatışmalarının Çalışanların İş ve Yaşam Tatminleri Üzerindeki Etkisi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 33, Temmuz-Aralık, Kayseri.
• Parlar, Serap (2008). “Sağlık Çalışanlarında Göz Ardı Edilen Bir Durum: Sağlıklı Çalışma Ortamı”, TAF Preventive Medicine Bulletin, 7 http://www.scopemed.org/fulltextpdf.php?mno=462 10.01.2014.
• Erişim: Pleck, Joseph (1977), “The Work-Family Role System”, Society For The Study of Social Problems, Vol. 24, No.4, April.
• Qu, Hailin ve Xinyuan Zhao Roy (2012), “Employees’ Work-family conflict moderating life and job satisfaction”, Journal of Business Research, 65.
• Sağlık -Sen, Türkiye'de Sağlık Çalışanları Tükenmişlik Araştırması Sonuçları Özet Raporu, Ankara, 2012
• T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü (2000), Sağlık Sektöründe Kadın, Ankara.
• Voydanoff, Patricia (1988), “Work-Role Characteristics, Family Structure Demands and Work-Family Conlict”, Journal of Marriage and Family, Vol.50 No.3, August.
• Yıldırım, Dilek ve Zeynep Aycan (2008), “Nurses work demands and work- family conflict: A questionarrie survey”, International Journal of Nursing Studies 45.
• Zhao, Xinyuan Roy, Hailin Qu and Richard Ghisellin (2011), “Examining the relationship of work-family conflictto job and life satisfaction: A Case of Hotel Sales Managers”, International Journal of Hospitaliy Management, 30.