Sosyal Dışlanma ve Avrupa Birliği Yaklaşımı

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 2, 91 - 108, 01.04.2014

Sinem Yıldırımalp

Öz

Sosyal dışlanma kavramı, karmaşık bir süreci ifade etmektedir. Sosyal dışlanmayı kültürel bir süreç olarak değerlendirenler olduğu gibi ekonomik süreçlerle ilgili bir olgu olarak değerlendirenler de bulunmaktadır. Ancak sosyal dışlanma toplumsal düzeyde, yetersiz sosyal uyumu veya bütünleşmeyi ifade etmektedir. Sosyal dışlanma kavramı 1970’lerde Fransa’da ortaya çıkmıştır. Kavramın yaygın olarak kullanılması 1980’li yıllarda gelişmiş ülkelerde başlamıştır. 1990’lı yıllarda sosyal dışlanma Avrupa Birliği’nin merkezi politika konularından biri haline gelmiştir. 1990’ların ortalarından bu yana sosyal dışlanmanın Avrupa Birliği sosyal politikası ile entegrasyonuna yönelik adımlar atılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada çok boyutlu ve göreceli bir kavram olan sosyal dışlanma kavramı, Avrupa Birliği’nin sosyal dışlanma yaklaşımı ve Avrupa Birliği’nin sosyal dışlanma mücadelesi analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Dışlanma, Avrupa Birliği, Sosyal İçerme

Social Exclusion and The European Union Approach

Öz

The concept of social exclusion is a complicated process. Some of them evaluated the social exclusion as a culturel process and the others as an economic process. But social exclusion reflects inadequate social cohesion or integration at the social level. The notion of social exclusion originated during the 1970’s in France. The term of social exclusion was first widely used in developed countries since 1980s. In the 1990’s social exclusion has become one of the central policy matters of European Union. Since the mid-1990’s, several steps have been taken towards an integration of social policy in EU. In this study, a multi-dimensional and relative concept of social exclusion context, approache of EU, addressed to fight against social exclusion in EU has been analyzed

Anahtar Kelimeler

Social Exclusion, European Union, Social Inclusion

Kaynakça

• Adaman, F., Ç. Keyder (2006), Türkiye'de Büyük Kentlerin Gecekondu ve Çöküntü Mahallelerinde Yaşanan Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma , Avrupa Komisyonu, Sosyal Dışlanma ile Mücadelede Mahalli Topluluk Eylem Programı 2002-2006
• Akbaş, G., A. Apar (2010), Avrupa 2020 Stratejisi: Akıllı, Sürdürülebilir ve Kapsayıcı Büyüme için Avrupa Stratejisi Özet Bilgi Notu, T.C. Başbakanlık Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Ankara
• Bildirici, Zeki (2011), Avrupa Birliği’nde Yoksullukla Mücadele ve Türkiye’nin Uyum Sürecindeki Yeni Uygulamalar, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Bölükbaşı, Betül (2009), AB’de ve Türkiye’de Sosyal Dışlanma, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Buğra, Ayşe (2005), Yoksulluk ve Sosyal Haklar, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi Raporu, Aralık www.spf.boun.edu.tr/docs/STGP_Bugra.pdf , 05.01.2014
• Coşkun, S., M. Tireli (2008) Avrupa Birliğinde Yoksullukla Mücadele Stratejileri ve Türkiye, 1st ed. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara
• Çakır, Özlem (2002), “Sosyal Dışlanma”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 3, ss. 83-104.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (2013), Avrupa Birliği Sosyal İçerme ve Sosyal Koruma Stratejisi Bilgi Notu, İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Programı
• www.ikg.gov.tr/Portals/0/ESRP%20Bilgi%20Notu.doc, 10.02.2014
• Dominelli, L. (1999), “Neo-Liberalism, Social Exclusion and Welfare Clients in a Global Economy”, International Journal Of Social Welfare, Vol:8 ss: 14-22
• European Commission (2010), Joint Report on Social Protection and Socail Inclusion 2010, Luxembourg
• European Commission (2004), Joint Report on Social Inclusion 2004, European Communities
• Erdoğdu, S. (2004), “Sosyal Politikada “Avrupalı” Bir Kavram: Sosyal Dışlanma”, Çalışma Ortamı Dergisi, Temmuz-Ağustos, Sayı:75 Erdoğdu, S. (2005), “Avrupa Birliği’nde Sosyal Korumanın Modernleştirilmesi ve Geliştirilmesi ve Sosyal İçerme”, Avrupa Birliği’nin İstihdam ve Sosyal Politikası, Ankara
• Gökbayrak, Ş. (2005a), “Sosyal Dışlanma Sorunsalına Türkiye Düzleminde Geliştirilen Model Uygulamalar: Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Bilim ve Eylem Merkezi Vakfı Faaliyetleri”
• http://sosyalpolitika.fisek.org.tr/?p=43, 05.01.2014.
• Gökbayrak, Ş. (2005 b), “Avrupa Birliği’nin Sosyal Koruma Sorunsalı Olarak Sosyal İçerme Politikaları”, Çalışma Ortamı Dergisi, Sayı: 80, Mayıs- Haziran.
• Gündüz, Gökhan Sait (2007), Sosyal İçerme Politikalarının Uygulanmasında Kamu İstihdam Kurumlarının Rolü, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Uzmanlık Tezi, Ankara
• Hacımahmutoğlu, H. (2009), Türkiye’de Sosyal Yardım Sisteminin Değerlendirilmesi, http://ekutup.dpt.gov.tr/gelirdag/tez-hhande.pdf. DPT Uzmanlık Tezi, Ocak
• Mitchell, A., ve Shilligton R. (2002), Povert, Inequality and Social Inclusion, Workingpaper Series, Toronto, Canada, Laidlaw Foundation, 2002.
• O'Connor, Julia S. (2005), “Policy coordination, social indicators and the social-policy agenda in the European Union.” Journal of European Social Policy, No: s.345-36115, ss:345-361.
• Özkan, Yasemin, Gülbiye Yenimahalleli Yaşar (2011), “Türkiye’de Sosyal Güvenliğin Dönüşümü Sosyal İçerme Politikaları İle Uyumlu mu? Kadınlar Üzerine Bir Değerlendirme”, Sosyal Güvenlik Dünyası Dergisi, Sayı:72, Mart-Nisan ss:24-33
• Room, G. (1999), “Social Exclusion, Solidarity and the Challenge of Globalisation”, International Journal Of Social Welfare, Vol:8, ss:166- 174
• Sapancalı, Faruk (2005), “Avrupa Birliği’nde Sosyal Dışlanma Sorunu ve Mücadele Yöntemleri”, Çalışma ve Toplum, 2005/3, ss: 51-106
• Sapancalı, F. (2003), Sosyal Dışlanma, Dokuz Eylül Yayınları, İzmir
• Short, Clare (1999), “Poverty Eradication and Social Integration: The Position of the UK”, International Social Science Journal, Cilt:51, Sayı:162 ss: 467-473
• Silver, Hillary (1994), “Social Exclusion and Social Solidarity: Three Paradigms”, International Labour Review, Vol.33, No:5-6, ss:531-578
• Silver, Hillary (1995), “Reconceptualizing social disadvantage: Three paradigms of Social Exclusion”, Social Exclusion: Rhetoric, Reality, Responses, Ed: Gerry Rodgers vd, International Institute for Labour Studies, Geneva, ss. 57-80.
• Sunal, O. (2010). “Sosyal Dışlanmaya Kuramsal Yaklaşımlar”, Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Bilim ve Eylem Merkezi Vakfı http://sosyalpolitika.fisek.org.tr/?p=65 05.01.2014.
• Şahin, Tijen (2009), Sosyal Dışlanma ve Yoksulluk İlişkisi, T.C. Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü Sosyal Yardım Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Tartanoğlu, Şafak (2010), “Sosyal Dışlanma: Küreselleşme Perspektifinden Bir Kavramsallaştırma Çabası”, Sosyoloji Konferansları Dergisi, sayı: 42, ss: 1-13
• Tartanoğlu, Ş. (2014), “Sosyal Dışlanma”, Sosyal Politika içinde, Editörler: Aysen Tokol ve Yusuf Alper, 5. Baskı, Dora Basım, Bursa, ss: 270-282.
• Tokol, A. (2012), “Sosyal Dışlanma-Ayrımcılık”, Sosyal Politika, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
• Uçar, C. (2011), Kadın Yoksulluğu İle Mücadelede Sosyal Politika Araçları ve Etkinlikleri, T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Ankara
• Yılmaz, L. (2008), Avrupa Birliği’nin Sosyo-Ekonomik Geleceği: Lizbon Stratejisi ve Türkiye, T.C. Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı, Ankara
• Yücesan Özdemir, G. (2007). “Sosyal Dışlanma” Kavramı Masum Değildir: İnsandışılaşmanın Reddi ve İnsanlaşmaya Dair, TES-İŞ Dergisi, Haziran, ss:100-103.
• World Bank (2005), Social Exclusion and the EU’s Social Inclusion Agenda
• http://siteresources.worldbank.org/INTECONEVAL/Resources/SocialExclus ionReviewDraft.pdf, 05.01.2014