Türkiye Makro-Finansal Görünümüne İlişkin Bir Değerlendirme ve Reel Kur-Geri Dönmeyen Krediler İlişkisine Yönelik Bir Analiz

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 3, 23 - 38, 01.07.2019

Esra N. Kılcı

Öz

Son birkaç yıllık dönemde, küresel olumsuz koşullar, jeopolitik riskler ve yurtiçinde özellikle politik riskteki artış nedeniyle, yabancı para birimlerinde Türk lirası aleyhine bir değerlenme süreci yaşanmıştır. Türk bankacılık sektöründe, karlılık ve sermaye yeterliliği açısından sıkıntılı bir görünüm olmamasına rağmen, takipteki kredilerin toplam krediler içerisindeki oranının kademeli bir artış gösterdiği gözlenmektedir. Bu çalışmada, öncelikle, dünyada ve Türkiye’de ekonomik görünüme ilişkin kısa bir değerlendirme yapılmakta, izleyen aşamada ise, 2008:01-2008:12 döneminde, reel efektif döviz kuru ve takibe dönüşüm oranı arasındaki uzun dönemli ilişkinin varlığı, Banerjee ve diğ.(2017) tarafından geliştirilen Fourier ADL eşbütünleşme testi kullanılarak araştırılmaktadır. Çalışma sonuçları, reel efektif döviz kuru ile geri dönmeyen krediler arasında uzun dönemli bir ilişki olduğuna işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

döviz kuru, geri dönmeyen krediler, bankacılık sektörü, döviz kuru, geri dönmeyen krediler, bankacılık sektörü, foreign exchange rate, non-performing loans, banking sector

A Study on Turkey Macro-Financial Outlook and An Analysis of the Relationship between Real Effective Rate and Non-Performing Loans Ratio

Öz

There has been appreciation in foreign exchange rates against Turkish lira in the last period due to global adverse conditions, the rise in geopolitical risks in the world and political risk in Turkey. Although the Turkish banking sector does not have a problematic outlook in terms of profitability and capital adequacy, it is observed that the non-performing loans ratio has been increasing gradually. In this study, after a brief review of macro-financial outlook in both world and Turkish economy, we try to analyze the long-run relationship between real effective exchange rate and non-performing loans ratio by employing Banerjee et al.(2017) Fourier ADL cointegration test in the period of 2008:01-2018:12. The results indicate that the real efective exchange rate does have impact on non-performing loans ratio in the relevant period.

Anahtar Kelimeler

foreign exchange rate, non-performing loans, banking sector

Kaynakça

• BDDK, (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu), (2001), Bankacılık Sektörü Yeniden Yapılandırma Programı, Mayıs 2001. BDDK, (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu), (2003), Bankacılık Sektörü Yeniden Yapılandırma Programı, Gelişme Raporu-VII, Ekim 2003. BDDK, (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu), (2010), Krizden İstikrara Türkiye Tecrübesi, Çalışma Tebliği, 14-85, Eylül 2010. BDDK, (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu), (2018). Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeleri, Eylül 2018. Beck, R., Jakubik, P. and Piloiu, A. (2013), “Non-performing Loans: What Matters in addition to the Economic Cycle?”, ECB Working Paper Series, No: 1515. Banerjee, P., Arcabic, V. and Lee, H. (2017), “Fourier ADL cointegration test to approximate smooth breaks with new evidence from Crude Oil Market”, Economic Modelling, Elsevier, 67(C), 114-124. Boudriga, A., Taktak, N. B. and Jellouli, S. (2009), “Banking Supervision and Non-performing Loans: a Cross-Country Analysis”, Journal of Financial Economic Policy, 1(4), 286-318. Business News İş Dünyası Dergisi (2017), Erişim adresi: www.businessnewstr.com, Ocak 2017, 12.09.2018 Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, (2018), Ekonomik Göstergeler, 1950-2018. Erişim adresi: http://www.bumko.gov.tr/TR,7045/ekonomik-gostergeler-1950-2018.html, 02.03.2019. Castro, V. (2012), “Macroeconomic Determinants of the Credit Risk in the Banking System: The Case of the GIPSI”, Economic Modelling, 31, 672-683. Celasun, M. (2002), “2001 Krizi, Öncesi ve Sonrası: Makroekonomik Bir Değerlendirme”, University of Utah, 1-56. Dünya Bankası, (2018), Global Economic Prospects, Broad-Based Upturn, but for How-long?, January 2008. Enders, W. and Lee, J. (2012), “The Flexible Fourier Form and the Dickey-Fuller Type Unit Root Tests”, Economics Letters, 117, 196–199. Fitch Ratings’ Report, (2017), 2017 Outlook: Turkish Banks Ghosh, A. (2006), “Capital Account Crises: Lessons for Crisis Prevention”, IMF, Paper Prepared for the High Level Seminar on Crisis Prevention, Singapore, July 10-11, 1-24. Hazine ve Maliye Bakanlığı, (2018), İstatistikler, Aylık Ekonomik Göstergeler, Mart 2018. Erişim adresi: https://www.hazine.gov.tr/File/Index?id=3D459789-815C-41C7-ACEA-8B4525ECBC81, 25.12.2018 Hazine ve Maliye Bakanlığı, (2018), HMB Veri Dağıtım Sistemi. Erişim adresi: https://hmvds.hazine.gov.tr, 25.12.2018. Hazine ve Maliye Bakanlığı, (2019), HMB Ekonomik Göstergeler: Erişim adresi: https://www.hmb.gov.tr/ekonomik-gostergeler, 05.03.2019. IMF, (International Monetary Fund), (2017), World Economic Outlook: A Shifting Global Economic Landscape, 2017. IMF, (International Monetary Fund), (2018), “World Economic Outlook”, 2018. Kjosevski, J. and Petkovski, M. (2017), “Non-performing Loans in BalticStates: Determinants and Macroeconomic Effects, Baltic Journal of Economics, 17(1), 25-44. Klein, N. (2013), “Non-Performing Loans in CESEE: Determinants and Impact on Macroeconomic Performance”, IMF Working Paper, No: 13/72. KPMG, (2018), Bankacılık Sektörel Bakış Raporu. Erişim adresi: https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/tr/pdf/2018/01/sektorel-bakis-2018-bankacilik.pdf, 20.12.2018. KPMG, (2019), Bakış. Türkiye ve Dünya Ekonomisinde Makro Gelişmeler. Ocak Ayı Raporu. Erişim adresi: https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2019/01/bakis-13.pdf, 05.02.2019. Louzis, D., Vouldis, A. and Metaxas, V. L. (2012), “Macroeconomic and Bank-specific Determinants of Non-performing Loans in Greece: A Comparative Study of Mortgage, Business and Consumer Loan Portfolios”, Journal of Banking & Finance, 36(4), 1012-1027. Macit, F. (2012), “What Determines the Non-Performing Loans Ratio: Evidence From Turkish Commercial Banks”, Journal Articles, 33-39. Mileris, R. (2012), “Macroeconomic Determinants of Loan Portfolio Credit Risk in Banks”, Engineering Economics, 23(5), 496-504. Podpiera, J. and Weill, L. (2008), “Bad Luck or Bad Management? Emerging Banking Market Experience", Journal of Financial Stability, 4(2), 135-148. Ranjan, R. and Dhal, S. C. (2003), “Non-performing Loans and Terms of Credit of Public Sector Banks in India: An Empirical Assessment”. Reserve Bank of India Occasional Papers, 24(3), 81-121. San, C. Y., Yee, C. S., Sin, L. B., Yong, L. C. and Yi, T. S. (2015), “Macroeconomic Variables on Banks’ non-performing Loans İn Malaysia”, A Research Project, Universiti tunku Abdul Rahman. TBB, (Türkiye Bankalar Birliği), (2017a), Uluslararası Karşılaştırmalar İtibariyle Bankacılık Sektörü, Ocak 2017 TBB, (Türkiye Bankalar Birliği), (2017b), Türkiye’de Bankacılık Sektörü, 2011-2016 Eylül, Ocak 2017 TCMB, (Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası), (2017a), 2018 Yılı Para ve Kur Politikası, 5 Aralık 2017 TCMB, (Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası), (2017b), Ödemeler Dengesi ve Uluslararası Yatırım Raporu, 2017, III. Çeyrek. TCMB, (Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası), (2018a), Tüketici Enflasyonu Verileri. Erişim adresi: http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Enflasyon+Verileri/, 25.12.2018 TCMB, (Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası), (2018b), Döviz Kurları Sayfası. Erişim adresi: https://www.tcmb.gov.tr/kurlar/kurlar_tr.html, 25.12.2018. TCMB, (Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası), (2018c), Enflasyon Raporu, IV Çeyrek. Erişim adresi: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/201343bb-67ed-4daf-bfdd-819f0d2cce6c/5b18_4.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-201343bb-67ed-4daf-bfdd-819f0d2cce6c-mr9cnBS , 25.12.2018.