Çeyrek Asırda İşsizlik Sigortası Fonu: Gelir ve Giderler Bakımından Bir Değerlendirme

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 2, 139 - 162, 26.12.2025

Duygu Açık , Yusuf Alper

https://doi.org/10.32331/sgd.1844743

Öz

En genel tanımıyla, çalışmaya istekli ve bu konuda kararlı
olan bireyin, mevcut ücret seviyesiyle iş aramasına
rağmen bir işe yerleşememesi durumu olarak açıklanan
işsizlik, geçmişten günümüze modern toplumların ortak
problemlerinden biri olmaya devam etmektedir. Bu sorunun
yol açtığı olumsuzlukları giderebilmek adına çeşitli önlem
ve politikalar hayata geçirilmiştir. Pasif bir istihdam
politikası olan işsizlik sigortası, bu sorunları gidermek
amacıyla işsiz kalan bireylere gelir desteği sağlamayı temel
hedefi olarak belirlemiştir. Bu hedefin gerçekleştirilmesi
sürecinde kullanılan temel finansman kaynağı olan İşsizlik
Sigortası Fonu, sistemin etkin bir şekilde işlemesi için
hayati önem taşıyan temel unsurlar arasında yer almaktadır.
Bu çalışmada, Türkiye’de uygulanmakta olan işsizlik
sigortasının finansal kaynağı olan İşsizlik Sigortası Fonu
ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Çalışma, üç ana bölüme
ayrılmıştır. İlk bölümde, İşsizlik Sigortası Fonu’nun
kuruluş süreci, yönetim yapısı ve denetim mekanizmaları
ele alınmıştır. İkinci bölümde ise, fonun 1999 yılındaki
kuruluşundan itibaren elde ettiği gelirler, Türkiye İş
Kurumu tarafından yayımlanan aylık İşsizlik Sigortası
Bültenleri temel alınarak sistematik bir yaklaşımla tablo
formatında sunulmuştur. Son bölümde ise, araştırma
sonucu elde edilen veri ve bulgular ışığında, İşsizlik
Sigortası Fonu’nun giderleri 2008 yılı öncesi ve sonrası
şeklinde ayrıştırılarak hukuki düzenlemeler ve harcama
kalemleri bakımından kapsamlı bir değerlendirmeye tabi
tutulmuştur. Bu çalışmanın, İşsizlik Sigortası Fonu’nun
etkin kullanımına yönelik olarak politika önerilerine katkı
sağlaması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İşsizlik sigortası , İşsizlik Sigortası Fonu , İşsizlik Sigortası Fonu gelirleri , İşsizlik Sigortası Fonu giderleri

Unemployment Insurance Fund Over a Quarter Century: An Assessment in Terms of Income and Expenditures

Öz

In its most general definition, unemployment—described as the
situation where an individual who is willing and determined to
work cannot find a job despite searching for one at the current
wage level—has remained one of the common problems
of modern societies from the past to the present. Various
measures and policies have been implemented to address
the negative consequences of this problem. Unemployment
insurance, a passive employment policy, has set as its
primary goal to provide income support to individuals who
become unemployed in order to resolve these problems. The
Unemployment Insurance Fund, which is the primary source
of financing used in the process of achieving this goal, is
among the fundamental elements that are vital for the system
to function effectively. This study provides a detailed analysis
of the Unemployment Insurance Fund, which is the financial
source of unemployment insurance implemented in Turkey.
The study is divided into three main sections. The first section
addresses the establishment process, management structure,
and control mechanisms of the Unemployment Insurance Fund.
The second section presents the revenues generated by the fund
since its establishment in 1999 in a systematic approach in
tabular format, based on the monthly Unemployment Insurance
Bulletins published by the Turkish Employment Agency. The
final section provides a comprehensive assessment of the
Unemployment Insurance Fund’s expenditures before and after
2008 in terms of legal regulations and expenditure items, based
on the data and findings obtained from the research. This study
aims to contribute to policy recommendations for the effective
use of the Unemployment Insurance Fund and to serve as a
fundamental resource for researchers working in related fields.

Anahtar Kelimeler

Unemployment insurance , Unemployment Insurance Fund , Unemployment Insurance Fund revenues , Unemployment Insurance Fund expenditures

Kaynakça

• 125 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Alanına İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. https://www.lexpera.com.tr/resmi-gazete/metin/olaganustu-hal-kapsaminda-calisma-ve-sosyal-guvenlik-alaninailiskin-alinan-tedbirlere-dair (Erişim: 08 Ekim 2025)
• 2574 s. K. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2547&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 (Erişim: 10 Ekim 2025).
• 3308 s. K. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=3308&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 (Erişim: 10 Ekim 2025).
• 4 s. CBK https://www.icisleri.gov.tr/gamer/4-nolu-cumhurbaskanligi-kararnamesi (Erişim: 08 Ekim 2025).
• 4447 s. K. https://mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4447&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 (Erişim: 08 Ekim 2025).
• 4904 s. K. https://www.mevzuat.gov.tr/EskiKanunlar?kanunSayisi=4904&mevzuatTertip=5 (Erişim: 08 Ekim 2025).
• 5510 s. K. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5510&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 (Erişim: 07 Ekim 2025)
• 5754 s. K. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/05/20080508-1.htm (Erişim: 07 Ekim 2025)
• 5763 s. K. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/05/20080526-5.htm (Erişim: 11 Ekim 2025).
• 5921 s. K. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/08/20090818-1.htm (Erişim: 11 Ekim 2025).
• 5951 s. K. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/02/20100205-1.htm (Erişim: 09 Ekim 2025).
• 6111 s. K. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/02/20110225m1-1.htm (Erişim: 11 Ekim 2025).
• 6545 s. K. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/06/20140628-9.htm (Erişim: 08 Ekim 2025).
• 6645 s. K. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150423-3.htm (Erişim: 08 Ekim 2025).
• 6663 s. K. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6663&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 (Erişim: 10 Ekim 2025).
• 700 s. KHK. https://abmevzuat.com/bazi-kanun-ve-kanun-hukmunde-kararnamelerde-degisiklik-khk-700 (Erişim: 07 Ekim 2025).
• 7076 s. K. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/03/20180308M1-9.htm (Erişim: 12 Ekim 2025).
• 7103 s. K. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/03/20180327m2-1.htm (Erişim: 10 Ekim 2025).
• 7103 s. K. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/03/20180327m2-1.htm (Erişim: 10 Ekim 2025).
• 7244 s. K. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/04/20200417-2.htm (Erişim: 06 Ekim 2025).
• 7252 s. K. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/07/20200728-15.htm (Erişim: 06 Ekim 2025).
• 7256 s. K. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/11/20201117-1.htm (Erişim: 06 Ekim 2025).
• 7316 s. K. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/04/20210422-1.htm (Erişim: 06 Ekim 2025).
• 7319 s. K. https://www.lexpera.com.tr/resmi-gazete/metin/sigortacilik-ile-diger-bazi-alanlara-iliskin-kanunlardave-bir-kanun-hukmunde-kararnamede-degisiklik-1 (Erişim: 14 Ekim 2025).
• İŞKUR. Aylık İşsizlik Sigortası Bültenleri. https://www.iskur.gov.tr/kurumsal/yayinlar/issizlik-sigortasibulteni/(Erişim: 07 Ekim 2025)
• İşsizlik Sigortası Fonu Kaynaklarının Değerlendirilmesine İlişkin Usul Esaslar Hakkında Yönetmelik. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=20047753&MevzuatTur=3&MevzuatTertip=5 (Erişim: 12 Ekim 2025)
• Resmî Gazete Sayı 26233. Karar Sayısı 2005/35. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/07/20060719-16. htm (Erişim: 05 Ekim 2025)