OECD Ülke Uygulamaları Doğrultusunda Uzun Dönemli Bakım (UDB) Hizmetlerinin Finansmanı ve Türkiye İçin Öneriler

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 1, 159 - 196, 30.03.2016

Tolga Bal

Öz

Günümüzde OECD ülkelerinde,
nüfusun hızla yaşlanması, yaşam beklentisinin artışı, kadınların istihdama
katılımının artması, değişen aile yapıları, doğurganlığın azalması; geleneksel
olarak kadınlar tarafından yerine getirilen uzun dönemli bakım (UDB)
hizmetlerinde, artan talebe karşı azalan arz noksanı yaratmaktadır.

Hem genç nüfusu fazla
hem de kadın istihdam oranı OECD ortalamasından oldukça düşük olan Türkiye’de
UDB hizmetleri arzı günümüzde toplum için çok ciddi sorun oluşturmamaktadır,
zira söz konusu arz geleneksel olarak aile üyesi olan kadınlar vasıtasıyla
sağlanmaktadır. Diğer taraftan nüfusun yaşlanması, yaşam beklentisinin artışı,
kadınların istihdama katılımının artması, değişen aile yapıları, doğurganlığın
azalması; geleneksel olarak kadınlar tarafından yerine getirilen UDB
hizmetlerinin sunumunu ve dolayısıyla finansmanını yakın gelecekte önemli
ölçüde etkileyecektir.

Bu makale, Türkiye’de
yakın gelecekte ortaya çıkabilecek söz konusu olumsuzluklar karşısında tedbirli
olunmasına ve gerekli önlemlerin alınmasına dikkat çekilmesini amaçlamaktadır. Bu
çerçevede makalede bakım emeği, UDB, UDB hizmetlerinin finansmanı ile ilgili
OECD ülke uygulamaları ve bu doğrultuda Türkiye için öneriler yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bakım emeği, uzun dönemli bakım (UDB), uzun dönemli bakımın finansmanı, OECD, Türkiye

Kaynakça

• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB), (2015a), “Engelli ve Yaşlı Bireylere İlişkin İstatistiki Bilgiler”, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Araştırma Geliştirme ve Proje Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB), (2015b), Faaliyet Raporu, Ankara.
• Badgett, M.V.L. ve N. Folbre (1999), “Assigning Care: Gender Norms and Economic Outcomes”, International Labour Review, Cilt 138, Sayı 3, s. 311-326.
• Bell, D. and A. Bowes (2007), Financial Care Models in Scotland and the UK, Joseph Rowntree Foundation, York.
• Campbell, J. ve N. Ikegami (2000), “Long-term Care Insurance Comes to Japan”, Health Affairs, Cilt 19, Sayı 3, s. 26-39.
• Campbell, J. C.; Ikegami, N. ve M. J. Gibson (2010), “Lessons from Public Long-term Care Insurance in Germany and Japan”, Health Affairs, Cilt 29, Sayı 1, s. 87-95.
• Colombo, F. vd. (2011), “Help Wanted? Providing and Paying for Long-Term Care”, OECD Health PolicyStudies, (OECDYayınları).
• Costa-Font, J. ve A. Garcia Gonzalez (2007), “Long-term Care Reform in Spain”, Eurohealth, Cilt 13, Sayı 1, s. 20-22.
• Ehrenreich, B. ve A. R. Hochchild (2004), “Global Woman, Nannis, Maids and Sex Workers in the New Economy”, Birinci Baskı, (Holt Paperbacks Yayınları), New York.
• England, P. (2005), “Emerging Theories of Care Work”, Annual Review of Sociology, Annual Reviews, Sayı 31, s. 381-399.
• Ergan, H. ve F. Paulucci (2010), “Providing and Financing Long-term Care in Australia”, Health and Ageing, Sayı 3, Kasım.
• Esping-Andersen G. (1990), “The Three Worlds of Welfare Capitalism”, (Princeton University Press), Princeton, New Jersey.
• Fujisawa, R. ve F. Colombo (2009), “The Long-term Care Workforce: Overview and Strategies to Adapt Supply to a Growing Demand”, OECD Health Working Paper, No. 44, (OECD Yayınları), Paris.
• Gökbayrak, Ş. (2009), “Refah Devletinin Dönüşümü ve Bakım Hizmetlerinin Görünmez Emekçileri Göçmen Kadınlar”, Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı 21, Ankara.
• Isaksen, L.W.; Devi, S. U. and A. R. Hochschild (2008), “Global Care Crisis: A Problem of Capital, Care Chain, or Commons?”, American Behavioural Scientist, 52(3): 405- 425.
• Kaiser Commission on Medicaid and the Uninsured (2013), “Medicaid and Long-term Care Services and Supports”, Kaiser Family Foundation, Washington, Mart.
• Karlsoon, M. ve T. Iversen (2010), “Scandinavian Long-term Care Financing”, Health Economics Research Programme of the University of Oslo, Haziran.
• OECD (2001), “Fiscal Implications of Ageing: Projections of Age-related Spending”, OECD Economics Department Working Paper, Sayı 305, OECD Yayınları, Paris. OECD (2005), Long-term Care for Older People, (OECD Yayınları), Paris.
• OECD (2006), “Projecting OECD Health and Long-term Care Expenditures: What Are the Main Drivers?”, OECD Economics Department Working Paper, Sayı 477, (OECD Yayınları), Paris.
• OECD (2010), Gender Brief, OECD Socail Policy Division, Mart Baskısı.
• OECD (2015), Labour Force Statistics 2014, OECD Yayınları.
• OECD (2015), Health at a Glance, OECD Göstergeleri, (OECD Yayınları), Paris.
• Özkaplan, N. (2009), “Duygusal Emek ve Kadın İşi/Erkek İşi”, Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı 21, Ankara.
• Seçer, H. Ş. (2007), “Çalışma Yaşamında Duygular ve Duygusal Emek: Sosyoloji, Psikoloji ve Örgüt Teorisi Açısından Bir Değerlendirme”, Kocaeli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı 50, s. 813-834.
• Simonazzi, A. (2008), “Care Regimes and National Employment Models”, Working Paper, No:113, Kamu İktisadı Bölümü, Roma Üniversitesi, Roma.
• Social Protection Committee of European Commission (EC), (2014); “Adequate Social Protection for Long-Term Care Needs in an Ageing Society Report”, Brüksel, Haziran.
• Toksöz, G. (2014), Kalkınmada Görünmeyen: Kadınların Bakım Emeği içerisinde A.F. Aysan, D. Dumludağ (der.) “Kalkınmada Yeni Yaklaşımlar”, (İmge Yayınları), Ankara, 2014.
• Toksöz, G. (2011), Kalkınmada Kadın Emeği, (Varlık Yayınları), İstanbul.
• Türk Dil Kurumu (1998), Türkçe Sözlük, (Türk Tarih Kurumu Basım Evi), Dokuzuncu Baskı, Ankara.