Kadınların İş-Aile Yaşamı Çatışmasını Engellemeye Yönelik Hukuki Düzenlemeler

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 2, 105 - 134, 20.12.2017

İrep Kıroğlu Bayat

Öz

Kadın ve erkekten beklenen toplumsal cinsiyet
rollerine uygun davranmalarıdır. Bu bağlamda
kadınlar, toplumsal cinsiyet algılarının ortaya
çıkardığı ev kadınlığı, annelik, eş gibi rollerini ön
plana çıkarmasına, “çalışan kadın rolünü” ikinci
plana itmesine neden olan baskılarla
karşılaşmaktadır. Bu durumun bir sonucu olarak
çalışan kadın, toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin
sorumlulukları, ile çalışma yaşamının
sorumlulukları arasında ciddi çatışmalar
yaşamaktadır. Literatürde “İş-Aile yaşamı
çatışması” olarak adlandırılan bu çatışma bir
yandan kadının aile ilişkilerini etkilemekte, diğer
yandan da çalışma yaşamında önüne büyük
engellerin çıkmasına neden olmaktadır. Çalışan
kadınların “annelik” nedeni ile yaşadıkları
zorlukları hafifletmek ve iş aile yaşamı arasında
denge kurabilmelerine yardımcı olmak amacıyla
29.01.2016 kabul tarihli 6663 sayılı Kanun ile Türk
çalışma hayatı açısından önemli değişiklikler
yapılmıştır. Bu kanun kapsamında; 4857 sayılı İş
Kanunu ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası
Kanununda düzenlemeler yapılmış ve çalışanların
doğum ve/veya evlat edinme sonrası izin sürelerine
ve kısmi süreli çalışma hakkına ilişkin yenilikler
getirilmiştir. Böylece mevzuatın gebelik ve doğum
sonrası çalışan kadını korurken, toplumsal cinsiyet
eşitliğini sağlamaya ve iş aile çatışmasını
azaltmaya da yardımcı olması amaçlanmıştır.  

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet, iş-aile yaşamı çatışması, kısmi-süreli çalışma

Kaynakça

• Adakale Demirhan; Elif, Fatma, Münir Ekonomi (2005), “Türkiye’de Kadın İşçilerle İlgili Koruyucu Yasal Düzenlemeler ve 4857 sayılı Yeni İş Kanunu ile Getirilen Yenilikler”, İTÜ Dergisi/d Mühendislik, Cilt:4, Sayı:5, 55- 67.
• Baykal, Beril (2014), “Çalışma Saatleri İş- Aile Çatışması Açısından Belirleyici midir? Erkek Çalışanlar Açısından Bir İnceleme”, Çalışma İlişkileri Dergisi, Cilt 5, Sayı 2, Sayfa: 10-23.
• Baykal, Beril (2015), İş ve Aile Yaşamı Arasındaki Çatışma Düzeyinin Kadın Çalışanların Psikolojik, Sosyal ve Kültürel Yaşamları Üzerindeki Etkisi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Bolcan, A. E. (2006), Avrupa Birliğine Uyum Sürecinde Türkiye’de Çalışma Hayatında Kadının Yeri ve Kadın İşsizliği, İstanbul Üniversitesi, SBE Çalışma Ekonomisi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Bütün, Melek (2010), Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Perspektifinden Çocuk Bakım Hizmetleri: Farklı Ülke Uygulamalar, TC Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Tezi, Danışman: Yrd. Doç. Dr. Şenay Gökbayrak, Ankara. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB), “Çalışma Mevzuatı ile İlgili Avrupa Birliği Direktifleri”, TC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Yayın No: 11, Ankara, 2014, 249-251.
• Caniklioğlu, Nurşen (2016), Kısmi Süreli Çalışmaya Geçiş ve Yarım Çalışma Ödeneği, Emeğin Hukuku Kurultayı-2, Ankara,115-151.
• Çelik, Nuri; Caniklioğlu, Nurşen, Talat Canbolat (2016), İş Hukuku Dersleri, İstanbul, Beta Basım.
• Dinç, Meryem (2002), “Çalışma Hayatında Kadın ile İlgili Hukuki Düzenlemeler”, Kamu-İş, İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 3.
• Doğrul, Burcu Şefika, Seda Tekeli (2010), “İş-Yaşam Dengesinin Sağlanmasında Esnek Çalışma”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, ISSN: 1309-8012 (Online), 11-18.
• Dökmen, Zehra (2006), Toplumsal Cinsiyet Sosyal Psikolojik Açıklamalar, İstanbul.
• Dursun Salih, Emel İştar (2014), “Kadın Çalışanların Yaşamış Oldukları İş Aile Yaşamı Çatışmasının İş ve Yaşam Doyumu Üzerine Etkisi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 28, Sayı: 3, 127-137.
• Ekin, Ali, Hasan Kayırgan (2014), “Uluslararası Alanda ve Türk Hukukunda Eşit Davranma İlkesi Bağlamında Ebeveyn İzni”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 15, Özel s., s.1045- 1066.
• Giddens, Anthony (2008), Sosyoloji, 1.Baskı, İstanbul.
• Greenhaus, Jeffrey ve Nicholas J. Beutell (1985), “Sources of Conflict Between Work and Family Roles”, The Academy of Management Review, Vol.10 No.1, pp. 76-88, Published by: Academy of Management.
• Gökçeoğlu Balcı, Şebnem (2017), “Koruma mı Dışlanma mı? Çalışma Mevzuatımızda Kadını Koruyucu Kimi Düzenlemelerin Kadın İstihdamı ve AB Normları Açısından Değerlendirilmesi” Çalışma ve Toplum, 1263-1298.