Türk Hukukunda Refakat İzni ve Uygulamadaki Yeri (Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Örneği)

Yıl 2020, Cilt: Cilt 10, Sayı 1 Sayı: Sayı 1, 59 - 74, 19.06.2020

Namık Hüseyinli Kezban Özçelik Kaynak

https://doi.org/10.32331/sgd.752131

Öz

Çalışma hayatında yer alan çalışanların, bakıma ihtiyacı olan yakınlarına karşı yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için gerekli yasal düzenlemelerin yapılması çağdaş toplum olmanın gereğidir. Özellikle dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de iyileşen yaşam koşulları ve sağlık hizmetlerinin yaygınlaşması yaşlı nüfusun genel nüfusa oranında yaşanan artışı gözler önüne sermiştir. Yaşlı nüfus sayısında artışın ortaya çıkaracağı sorunlar günümüzde daha fazla tartışılmaya başlanmıştır. Günümüzde değişen aile yapıları, ekonomik ve sosyal gelişmelerle gençlerin ve kadınların çalışma hayatına katılması öz bakım yetileri azalan yaşlıların bakımı konusunu önemli bir sosyal sorun olarak karşımıza çıkarmaktadır. Ülkemizde de 2011 yılında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 105. maddesinde yapılan düzenleme ile memurlara bakıma muhtaç ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşleri için aylık ve özlük hakları korunarak, altı aya kadar izin kullanabilmesi imkanı sağlanmıştır. Çalışmamızda ilgili yasal düzenlemenin yürürlüğe girdiği andan itibaren Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi çalışanlarının bu haktan yararlanma oranlarının yıllar bazında tespiti yapılmıştır. Böylece bir kamu sağlık kuruluşunda görev yapan kişilerin bakmakla yükümlü oldukları yakınlarının ne tür hastalıkları için ne kadar süre ile refakat ihtiyacı duydukları saptanmaya çalışılmıştır. Söz konusu veriler doğrultusunda ilgili yasal düzenlemeye başvuru sıklığı, uygulanabilirliği ve çalışanlara sağladığı kolaylıklar ile içinde bulunduğumuz dönemde, nüfusun yaşlanmaya başlamasıyla birlikte yasanın nasıl bir ihtiyacı karşıladığının tespiti yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Refakat izni, bakım izni, sağlık çalışanları, yaşlı bakımı

Kaynakça

• Ağören, V. (2017). Bakım Sigortası ve Türkiye İçin Model Önerisi. Sosyal Güvence Dergisi. 6(12). (1-26). Alper, Y. (2017). İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku. Bursa. Baybora, D. (2017). Türkiye’de İşte Aile Haklarına Bakış (Son Yapılan Değişikliklerle). Journal of Business Research Turk. 9/1 (221-248). Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Önlenmesine ve Kontrolüne İlişkin Küresel Eylem Planı. 2013-2020. [https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/bula%C5% 9F%C4%B1c%C4%B1%20olmayan%20hastal%C4%B1klar.pdf]. (Erişim: 27.09.2019). Cam, E. (2015). Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye’de Sosyal Güvenlik. Vizyon. 15 / Temmuz - Ağustos – Eylül. (6-9). Canbolat, T. ve Özkan, S. D. (2017) Doğum Borçlanması Yapılabilecek Süreler. İş ve Hayat Dergisi. 6(105-136). Danış, M. Z. ve Danış, Y. (2006), Küreselleşme Sürecinde Toplum Temelli Bakım Anlayışı ve Sosyal Hizmet: Türkiye Örneğinde Bir Model Önerisi, T.C. Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu. “Küreselleşen Dünyada Sosyal Hizmetin Konumu, Hedefleri ve Geleceği Sempozyumu”. Antalya. (307- 322). Dilik, S. (1998). Sosyal Güvenlikte Yeni Bir Sosyal Sigorta Kolu: Bakım Sigortası. Kamu-İş Dergisi. Ocak Ayı. 4(3). (1-15). Ekin, A. ve Kayırgan, H. (2013). Uluslararası Alanda ve Türk Hukukunda Eşit Davranma İlkesi Bağlamında Ebeveyn İzni. D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi 15. Özel Sayı. (1045-1066). Ekonomi, M. (2009). Kadın İşçilerin Gebelik ve Doğum Halinde Feshe Karşı Korunması, Çalışma ve Toplum. 3(22). (11-33). Erol, S. (2011). 6111 Sayılı Kanun’un Çalışma Yaşamına Etkisinin Değerlendirilmesi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 3(4). (81-98). Kabakcı M. (2012). İş ile Aile Hayatının Bağdaştırılması: Bakım İzni. Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 1(56-82).
• Kablay, S. ve Elma, Y. (2018). İş-Aile Yaşamı Dengesini Sağlamaya Yönelik Türkiye Uygulamaları. Politik ve Ekonomik Sosyal Bilimler Dergisi. 2(2). (77-94). Mülayim, B. O. (2018). Kalkınma Ajansları Personel Ücret Rejimi Karmaşası. Çalışma ve Toplum. 3(58). (1335-1360). Seyyar, A. (2003). Bakıma Muhtaç Yoksulların Evde Bakımının Kurumlaştırılması (Almanya Örneği). Sosyal Hizmet Sempozyumu. Yoksulluk ve Sosyal Hizmetler. Antalya. 9-11 Ekim 2003. [http://www.sosyalsiyaset.net/documents/yoksullarin_evde_bakimi.htm]. (Erişim: 13.03.2020). Seyyar, A. (2006). Bakıma Muhtaç Yoksulların Evde Bakımının Kurumlaştırılması (Almanya Örneği). [http://sosyalsiyaset.net/documents/yoksullarin_evde_bakimi.htm]. (Erişim: 26. 04. 2019). Seyyar, A. ve Oğlak, S. (2004). Danimarka ve Hollanda Sosyal Güvenlik Sistemlerinde Bakım Hizmetleri (Mukayeseli Bir Değerlendirme). [http://www.sosyalsiyaset.net/documents/danimarka_hollanda.htm#_ftn2]. (Erişim: 14. 07. 2019). Sökmen, U. (2012). Mazeret İzni Yıllık İzinden Düşülür Mü? [https://www.maliyeokulu.org.tr/index.php/ouractivities/articles/discipline/467-mazeret-zni-yllk-zinden- dueueluer-mue.html]. (Erişim: 11.09.2019). Şakar, M. (2018). İş Hukuku Uygulaması. İstanbul. Şen, M. (2002). Osmanlı Devleti'nde Sosyal Güvenlik: Ahi Birlikleri, Loncalar ve Vakıflar. Çimento İşveren Dergisi. 16(6). Kasım .18-40. Taşoğlu J. ve Limoncuoğlu, S. A. (2010). 4857 Sayılı Kanun Kapsamında Esnek Çalışma. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi. 2(2). (77-85). TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu). (2017). İstatistiklerle Yaşlılar. [http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24644]. (Erişim: 01.09.2018). Uğur, S. ve Uğur, Ö. (2017). İş Kanunu ve Devlet Memurları Kanunu Kapsamında Çalışanların Ebeveynliğe İlişkin Hakları. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 22(3). (663-684). Ulusal Hastalık Yükü Çalışması Sonuçları ve Çözüm Önerileri 2017. [http://www.tip.hacettepe.edu.tr/ekler/ df/ulusal_program.pd]. (Erişim: 26. 06. 2019) Varol, A. (2010). İzinli Sağlık Personeline Katkı Ödenmesindeki Bazı Çelişkiler ve Tam Gün Yasası. Denetişim Dergisi. 4(82-87).