Öz
Kamu harcamalarının en önemli özelliği toplumsal ihtiyaçlar doğrultusunda gerçekleştirilmesidir. Kamu harcama çeşitlerinin her birinin farklı toplumsal amaçlara hizmet ettikleri ifade edilebilir. Bu çalışmada, kalkınmanın sağlanmasında önemli sayılan kamu eğitim harcaması, kamu sağlık harcaması ve kamu sosyal koruma harcaması gibi harcama türlerinin, insani gelişmişlik endeksi ile olan ilişkisi belirlenmek istenmiştir. Bu doğrultuda, 29 Avrupa ülkesinin, 2009-2018 yılları arasında gerçekleşen insani gelişme endeksi, kamu eğitim harcamaları, kamu sağlık harcamaları ve kamu sosyal koruma harcamaları verileriyle analiz edilmiştir. Analiz yöntemi olarak hem zaman hem de kesit boyutunun analizine imkân tanıdığı için panel veri analizi seçilmiştir. Bu kapsamda panel birim kök testleri, panel eşbütünleşme testi, FMOLS testi ve Dumitrescu ve Hurlin (2012) panel nedensellik testi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre kamu eğitim harcaması, kamu sağlık harcaması ve kamu sosyal koruma harcaması ile insani gelişme arasında anlamlı ve pozitif yönlü ilişki tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
kamu eğitim harcaması, , kamu sağlık harcaması, kamu sosyal koruma harcaması,
Kaynakça
- Asteriou, D. and Hall, S. G. (2007). Applied Econometrics: A Modern Approach Using Eviews and Microfit (Revisited Edition). Newyork: Palgrave Macmillan.
- Aysu, A. ve Bakırtaş, D. (2016). Eğitim, Sağlık ve Sosyal Koruma Harcamalarının Etkinlik Analizi: Türkiye ve Diğer OECD Ülkeleri Değerlendirmesi. Maliye Dergisi. 171. 81-107.
- Baltagi, B. H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data (3.th Edition). John Wiley and Sons Ltd.
- Baltagi, B. H. (2011). Econometrics (5.th Edition). New York: Springer.
- Barouni, M., Harati Khalilabad, T. and Harati, J. (2015). The Effect of Health Expenditure on Human Development Index in Selected Countries with High, Middle and Low Income Levels: 2000-2010. Journal of Healthcare Management (Journal of Health System). 6(2). 81 - 91.
- Bozoklu, Ş. ve Yılancı, V. (2013). Finansal Gelişme ve İktisadi Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Gelişmekte Olan Ekonomiler İçin Analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 28(2). 161-187.
- Choi, I. (2001). Unit Root Tests for Panel Data. Journal of International Money and Finance. 20. 249 - 272.
- Çalışkan, Ş. (2012). Türkiye’de Beşeri Sermaye Harcamaları ve İnsani Gelişmişlik. İş, Güç: Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. 12(1). 9-28.
- Çetin, M. ve Ecevit, E. (2010). Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 11(2). 166-182.
- Demir, İ. C. (2015). Kamu Maliyesi (2. Baskı). Afyonkarahisar: Limit Yayınları.
- Dumitrescu, E. I. and Hurlin, C. (2012). Testing for Granger Non-Causality in Heterogeneous Panels. Economic Modelling. 29(4). 1450 - 1460.
- Egeli, H. A. and Egeli, P. (2007). İhracat-Millî Gelir İlişkisi: Asya Ülkeleri Üzerine Panel Veri Analizi. 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi.
- Fadilah, A., Ananda, C. F. and Kaluge, D. (2018). A Panel Approach: How Does Government Expenditure Influence Human Development Index? Jurnal Ekonomi dan Studi Pembangunan. 10(2). 130 - 139.
- Fattah, S. and Muji, A. (2012). Local Government Expenditure Allocation Toward Human Development Index at Jeneponto Regency. South Sulawesi, Indonesia. Journal of Humanities and Social Science. 5(6). 40 - 50.
- Im, K. S., Pesaran, M. H. and Shin, Y. (2003). Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels. Journal of Econometrics. 115. 53-74.
- Kao, C. (1999). Spurious Regression and Residual-Based Tests for Cointegration in Panel Data. Journal of Econometrics. 90(1). 1-44.
- Kök, R. ve Şimşek, N. (2009). Panel Veri Analizi. [http://www.deu.edu.tr/userweb/recep. kok/dosyalar/panel2 ]. (Erişim: 02.07.2020).
- Levin, A., Lin, C. and Chu, C. J. (2002). Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite-Sample Properties. Journal of Econometrics. 108. 1-24.
- Maddala, G. S. and Wu, S. (1999). Comparative Study of Unit Root Tests with Panel Data and a New Simple Test. Oxford Bulletin of Economics and Statistics. 61. 631-652.
- Nurdoğan, A. K. (2019). Türkiye’de Sosyal Güvenlik Harcamaları ve İnsani Gelişme Endeksi İlişkisi Ekonometrik Analiz (1990-2017). Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongresi. Denizli.
- Öztürk, N. (2020). Kamu Maliyesi (Güncellenmiş 5. Baskı). Bursa: Ekin Yayınları.
- Pedroni, P. (1999). Critical Values for Cointegration Tests in Heterogeneous Panels with Multiple Regressors. Oxford Bulletin of Economics and Statistics. 61(1). 653-670.
- Pedroni, P. (2000). Fully Modified Ols for Heterogeneous Cointegrated Panels. In Nonstationary Panels, Panels Cointegration and Dynamic Panels. Emerald Group Publishing Limited.
- Pedroni, P. (2004). Panel Cointegration: Asymptotic and Finite Sample Properties of Pooled Time Series Tests with an Application to the PPP Hypothesis. Econometric Theory. 20. 597-625.
- Razmi, M. J., Abbasian, E. and Mohammadi, S. (2012). Investigating the Effect of Government Health Expenditure on HDI in Iran. Journal of Knowledge Management, Economics and Information Technology. 5. 1317-1329.
- Şaşmaz, M. Ü., Odabaş, H. ve Yayla Y. E. (2019). OECD Ülkelerinde Sağlık Harcamaları ile Kalkınma Arasındaki İlişki: Panel Veri Analizi. Yönetim ve Ekonomi. 26(3). 851-866.
- Tunalı, H. N. ve Yılmaz, A. (2016). Büyüme, Beşeri Sermaye ve Kalkınma İlişkisi: OECD Ülkeleri’nin Ekonometrik Bir İncelemesi. MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 14(4). 295-318.
- Yalçın, A. Z. ve Çakmak, F. (2016). Türkiye’de Kamu Sağlık Harcamalarının İnsani Gelişim Üzerindeki Etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 30(4). 705-723.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Aralık 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: Cilt 10 Sayı: Sayı 2 |
